DOI Artikel:
Jiménez Salvador, José Luis; Modrzewska-Pianetti, Iwona [Bearb.]: Fora rzymskiej Hiszpanii: stan badań
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.41949#0194
192
Pretekstem do tego sympozjum stały się odkrycia forów w Saguntum, Bilbilis, Valeria,
Clunia i innych. Od tego sympozjum badania nad forami Hiszpanii nabrały znacznie więk-
szego znaczenia, niż to było na początku 1977 roku, w momencie publikacji Conimbriga.
Od tego czasu zaczęto badania nad porównaniem zabudowy urbanistycznej Hiszpanii
z innymi centrami miejskimi świata rzymskiego.
Od publikacji pracy doktorskiej J. L. Jimeneza Salvadora na temat forum w Bilbilis
rozpoczął się nowy etap badań nad zabudową forów.3
W 1987 roku w Archeologicznym Instytucie Niemieckim w Madrycie miało miejsce
kolokwium Stadtbild und Ideologie. Die Monumentalisierung hispanischer Stćidte zwi-
schen Republik und Kaiserzeit, którego akta ukazały się w Monachium w 1990 roku.4
Głównym motywem tego naukowego spotkania było powiązanie monumentalizacji cen-
trów miejskich z ideologią cesarską.
Przez lata, które upłynęły od publikacji Conimbriga, nowe badania dostarczyły infor-
macji na temat miast Hiszpanii, co zaowocowało publikacją z 1988 roku Ricarda Mara
i Joaąuina Ruiza de Arbulo, prezentowaną w Reunion sobre Tabula Siarensis'. to w latach
osiemdziesiątych zwrócono uwagę na znaczenie kultu cesarskiego w bazylikach foralnych
Hiszpanii,5 m.in. w opracowaniach Jeana Michela Davida6 i Pierre’a Grosa.7 To właśnie
Gros pierwszy zajął się znaczeniem forów Hiszpanii i świątyniami cesarskimi8 oraz roz-
wojem forów Italii, Galii Narbońskiej i Hiszpanii Tarrakońskiej w swych pracach prezen-
towanych już na kolokwium w Madrycie w 1986 roku {Los asentamientos ibericos antę
la romanizacióri) oraz w swych kolejnych publikacjach.9
Od 1958 roku, roku publikacji pracy Roberta Etienne’a pt. Le culte imperial dans la
Peninsule Iberiąue d Augustę a Diocletien, brakowało całościowego opracowania zagad-
nienia kultu cesarskiego w prowincjach Hiszpanii, do czasu, kiedy Duncan Fiswick podjął
ten problem, publikując zbiór swych prac w The Imperial Cult in the Latin West, Studies
in the Ruler Cult of the Western Provinces of the Roman Empire.10
Artykuły na temat forów Półwyspu Iberyjskiego i Balearów ukazywały się w różnych
pracach zbiorowych i indywidualnych oraz prezentowane były z okazji sympozjów i kon-
gresów. Jednym z takich spotkań naukowych zakończonych publikacją było to z 1989
roku w Elche, wydane pod tytułem Conąuista romana y modos de intervención en la or-
ganización urbana y territorial', inna praca to opublikowana w 1991 roku, w I tomie wy-
danym przez uniwersytet w Murcji i Colegio Oficial de Architectos de Murcia, Cuadernos
de Arąuitectura Romana — Templos Romanos de Hispania. W tej pracy zbiorowej szcze-
gólne miejsce poświęcono forom Saguntum, Emerita Augusta, Barcino i Evory. Należy
podkreślić szczególną rolę opracowania świątyni foralnej w Ampurias i ewolucji forów
rebublikańskich.11 Inne ze znaczących prac poświęcone były świątyniom foralnym,12 ku-
riom13 oraz bazylikom.14
3 JlMENEZ 1987.
4 Trillmich, Zanker 1990.
5 Mar, Ruiz de Arbulo 1988.
6 David 1983.
7 Gros 1984.
8 Gros 1987.
9 Gros 1990.
10 Fishwick 1987; 1991; 1992; 2002; 2004.
11 Ruiz de Arbulo 1992.
12 Mierse 1991.
13 Bałty 1991.
14 Nunnerich-Asmus 1994.
Pretekstem do tego sympozjum stały się odkrycia forów w Saguntum, Bilbilis, Valeria,
Clunia i innych. Od tego sympozjum badania nad forami Hiszpanii nabrały znacznie więk-
szego znaczenia, niż to było na początku 1977 roku, w momencie publikacji Conimbriga.
Od tego czasu zaczęto badania nad porównaniem zabudowy urbanistycznej Hiszpanii
z innymi centrami miejskimi świata rzymskiego.
Od publikacji pracy doktorskiej J. L. Jimeneza Salvadora na temat forum w Bilbilis
rozpoczął się nowy etap badań nad zabudową forów.3
W 1987 roku w Archeologicznym Instytucie Niemieckim w Madrycie miało miejsce
kolokwium Stadtbild und Ideologie. Die Monumentalisierung hispanischer Stćidte zwi-
schen Republik und Kaiserzeit, którego akta ukazały się w Monachium w 1990 roku.4
Głównym motywem tego naukowego spotkania było powiązanie monumentalizacji cen-
trów miejskich z ideologią cesarską.
Przez lata, które upłynęły od publikacji Conimbriga, nowe badania dostarczyły infor-
macji na temat miast Hiszpanii, co zaowocowało publikacją z 1988 roku Ricarda Mara
i Joaąuina Ruiza de Arbulo, prezentowaną w Reunion sobre Tabula Siarensis'. to w latach
osiemdziesiątych zwrócono uwagę na znaczenie kultu cesarskiego w bazylikach foralnych
Hiszpanii,5 m.in. w opracowaniach Jeana Michela Davida6 i Pierre’a Grosa.7 To właśnie
Gros pierwszy zajął się znaczeniem forów Hiszpanii i świątyniami cesarskimi8 oraz roz-
wojem forów Italii, Galii Narbońskiej i Hiszpanii Tarrakońskiej w swych pracach prezen-
towanych już na kolokwium w Madrycie w 1986 roku {Los asentamientos ibericos antę
la romanizacióri) oraz w swych kolejnych publikacjach.9
Od 1958 roku, roku publikacji pracy Roberta Etienne’a pt. Le culte imperial dans la
Peninsule Iberiąue d Augustę a Diocletien, brakowało całościowego opracowania zagad-
nienia kultu cesarskiego w prowincjach Hiszpanii, do czasu, kiedy Duncan Fiswick podjął
ten problem, publikując zbiór swych prac w The Imperial Cult in the Latin West, Studies
in the Ruler Cult of the Western Provinces of the Roman Empire.10
Artykuły na temat forów Półwyspu Iberyjskiego i Balearów ukazywały się w różnych
pracach zbiorowych i indywidualnych oraz prezentowane były z okazji sympozjów i kon-
gresów. Jednym z takich spotkań naukowych zakończonych publikacją było to z 1989
roku w Elche, wydane pod tytułem Conąuista romana y modos de intervención en la or-
ganización urbana y territorial', inna praca to opublikowana w 1991 roku, w I tomie wy-
danym przez uniwersytet w Murcji i Colegio Oficial de Architectos de Murcia, Cuadernos
de Arąuitectura Romana — Templos Romanos de Hispania. W tej pracy zbiorowej szcze-
gólne miejsce poświęcono forom Saguntum, Emerita Augusta, Barcino i Evory. Należy
podkreślić szczególną rolę opracowania świątyni foralnej w Ampurias i ewolucji forów
rebublikańskich.11 Inne ze znaczących prac poświęcone były świątyniom foralnym,12 ku-
riom13 oraz bazylikom.14
3 JlMENEZ 1987.
4 Trillmich, Zanker 1990.
5 Mar, Ruiz de Arbulo 1988.
6 David 1983.
7 Gros 1984.
8 Gros 1987.
9 Gros 1990.
10 Fishwick 1987; 1991; 1992; 2002; 2004.
11 Ruiz de Arbulo 1992.
12 Mierse 1991.
13 Bałty 1991.
14 Nunnerich-Asmus 1994.