DOI article:
Zgórniak, Marek: Wokół neorenesansu w architekturze XIX wieku: podstawy teoretyczne i realizacje
DOI Page / Citation link: https://doi.org/10.11588/diglit.26756#0010
8
motywy zbierano często w eklektyczną całość. Sierzadko wreszcie
dopuszczano, tak w teorii jak i w praktyce, łączenie elementów
średniowiecznych z nowożytnyml, jak na przykład w wypadku Sund-
bogenstilu, gdzie eklektyzm uzasadniano potrzebami konstrukcyj-
nymi. Przejawów neorenesansu można się zatem doszukać w różnych
nurtach architektury wieku XII.
V literaturze naukowej problem neorenesansu nie doczekał się
dotąd całościowego opracowania. V ciągu ostatnich dziesięciu lat
zwrócili nań uwagę badacze architektury niemieckiej i amery-
kańskiej, poświęcając mu odrębne, choć na ogół nie wyczerpujące
studia i artykuły. Kierunek neorenesansowy w architekturze innych
krajów został jedynie fragmentarycznie omówiony w niektórych
syntezach, a także w monograficznych rozprawach poświęconych
poszczególnym twórcom lub dziełam.
liniejsza praca również nie jest w stanie, ze względu na
szczupłość miejsca, objąć całości tego obszernego tematu. Staram
się jedynie, pamiętając o znaczeniu teorii dla dziewiętnasto-
wiecznej architektury, omówić literackie i teoretyczne t'i neo-
renesansu oraz przedstawić najważniejsze związane z ni? zagad-
nienia na przykładzie budownictwa wybranych państw eurt , jskich
oraz architektury USA, której nurt neorenesansowy jest u nas
zupełnie nieznany (mimo wpływów jakie wywarł na sztukę połską,
poprzez radziecką, w okresie socrealizmu). Swiadomie nie zajmuję
się neorenesansem w wielu krajach CEuropy wschodniej i południo-
wo-wschodniej, Skandynawii, Półwyspu Iberyjskiego), co byłoby
utrudnione z powodu małej u nas dostępności źródeł i opracowań,
a doprowadziło by niechybnie do przekroczenia ram objętościowych
rozprawy. Szereg problemów zdołałem jedynie zasygnalizować w
przypisach. Fie zajmuję się także w tym miejscu neorenesansem
w architekturze polskiej XIX wieku, zasługującym na osobne,
obszerniejsze studium.
Główną podstawę źródłową pracy stanowią bogate zbiory dzie-
więtnastowiecznej literatury i periodyków architektonicznych,
znajdujące się w bibliotekach krakowskich (przede wszystkim
w Bibliotece Jagiellońskiej oraz w Bibliotece Głównej ASP).
Kwerendę w zakresie źródeł i opracowań uzupełniłem w kilkunastu
archiwach i bibliotekach zagranicznych.*
motywy zbierano często w eklektyczną całość. Sierzadko wreszcie
dopuszczano, tak w teorii jak i w praktyce, łączenie elementów
średniowiecznych z nowożytnyml, jak na przykład w wypadku Sund-
bogenstilu, gdzie eklektyzm uzasadniano potrzebami konstrukcyj-
nymi. Przejawów neorenesansu można się zatem doszukać w różnych
nurtach architektury wieku XII.
V literaturze naukowej problem neorenesansu nie doczekał się
dotąd całościowego opracowania. V ciągu ostatnich dziesięciu lat
zwrócili nań uwagę badacze architektury niemieckiej i amery-
kańskiej, poświęcając mu odrębne, choć na ogół nie wyczerpujące
studia i artykuły. Kierunek neorenesansowy w architekturze innych
krajów został jedynie fragmentarycznie omówiony w niektórych
syntezach, a także w monograficznych rozprawach poświęconych
poszczególnym twórcom lub dziełam.
liniejsza praca również nie jest w stanie, ze względu na
szczupłość miejsca, objąć całości tego obszernego tematu. Staram
się jedynie, pamiętając o znaczeniu teorii dla dziewiętnasto-
wiecznej architektury, omówić literackie i teoretyczne t'i neo-
renesansu oraz przedstawić najważniejsze związane z ni? zagad-
nienia na przykładzie budownictwa wybranych państw eurt , jskich
oraz architektury USA, której nurt neorenesansowy jest u nas
zupełnie nieznany (mimo wpływów jakie wywarł na sztukę połską,
poprzez radziecką, w okresie socrealizmu). Swiadomie nie zajmuję
się neorenesansem w wielu krajach CEuropy wschodniej i południo-
wo-wschodniej, Skandynawii, Półwyspu Iberyjskiego), co byłoby
utrudnione z powodu małej u nas dostępności źródeł i opracowań,
a doprowadziło by niechybnie do przekroczenia ram objętościowych
rozprawy. Szereg problemów zdołałem jedynie zasygnalizować w
przypisach. Fie zajmuję się także w tym miejscu neorenesansem
w architekturze polskiej XIX wieku, zasługującym na osobne,
obszerniejsze studium.
Główną podstawę źródłową pracy stanowią bogate zbiory dzie-
więtnastowiecznej literatury i periodyków architektonicznych,
znajdujące się w bibliotekach krakowskich (przede wszystkim
w Bibliotece Jagiellońskiej oraz w Bibliotece Głównej ASP).
Kwerendę w zakresie źródeł i opracowań uzupełniłem w kilkunastu
archiwach i bibliotekach zagranicznych.*