DOI Artikel:
Chyczewski, Jerzy: Kollegjata Pułtuska na tle kościelnego budownictwa mazowieckiego XV i XVI wieku
DOI Seite / Zitierlink:https://doi.org/10.11588/diglit.25209#0022
14
JERZY CHYCZEWSKI
114|
przybyłego zapewne od krzyżaków, którzy w pierwszej połowie XV wieku
pozostawali w stosunkach handlowych z książętami mazowieckimi i bisku-
pami płockimi. Mógł to być jednak miejscowy, wykształcony w niemiec-
kiej szkole murator, w służbie biskupa łub książąt mazowieckich.
Schyłkowy gotyk XVI wieku nie zaznaczył swej obecności w archi-
tekturze kościoła, który dotrwał prawdopodobnie w niezmienionej postaci
do czasu renesansowej przebudowy przez biskupa Andrzeja Noskowskiego.
12. Sklepienia żebro-
wane naw bocznych mają ce-
chy późnego gotyku w pro-
wincjonalnej i słabej technicz-
nie interpretacji1). Brak tu
we wszystkiem zastosowania
ścisłych wymiarów, uderza
pewna chwiejność i płynność
w obiorze formy konstrukcyj-
nej sklepień jak i w dekora-
cyjnem przeprowadzeniu ich
ożebrowania. Nie są to skle-
pienia krzyżowo-żebrowe, czy
ostrołukowo - żebrowe. Są
one w kształcie dość płaskich
kolebkowych połaci, pociętych
z czterech stron lunetami.
Tego rodzaju załamanie płasz-
czyzn sklepiennych jest za-
akcentowane przez żebra, któ-
re aczkolwiek są elementem
wyłącznie dekoracyjnym (jak
wogóle niemal wszystkie żebra
ceglane gotyckie), to jednak
8. Serock, wnętrze kościoła parafialnego- w sklepieniach pułtuskich tra-
dycyjnie zaznaczają swą ideo-
wą funkcję konstrukcyjną. Wszystkie zworniki i żebra są ceglane. Żebra
wychodzą z małego, okrągłego, o prostym okroju zwornika, znajdującego się
na środku podniebienia sklepiennego, i, łącząc się z malutkiemi okrą-
głemi zworniczkami, rozchodzą się gwiaździsto, kończąc się w rogach
ń Nawy boczne pułtuskiej kollegjaty wykazują podobieństwo z nawami bocznemi
gotyckiego kościoła św. Mikołaja w Perno-Lin (Parnawie) w Estonji, a więc także
w okręgu wpływów krzyżackich, które należałoby odnieść do tegoż co i pułtuskie, czasu.
Sklepienia po przebudowie późniejszej otrzymały podobne podłęcza, spływy żeber uto-
pione zostały w półfilarach, R. G u 1 e k e, Alt Livland, Mittelalterliche Baudenkmaler Liv-
Est-Kurlands und Oesels, cd, Boysen et Maasch, Berlin b. r. (tabl, XXVIII).
JERZY CHYCZEWSKI
114|
przybyłego zapewne od krzyżaków, którzy w pierwszej połowie XV wieku
pozostawali w stosunkach handlowych z książętami mazowieckimi i bisku-
pami płockimi. Mógł to być jednak miejscowy, wykształcony w niemiec-
kiej szkole murator, w służbie biskupa łub książąt mazowieckich.
Schyłkowy gotyk XVI wieku nie zaznaczył swej obecności w archi-
tekturze kościoła, który dotrwał prawdopodobnie w niezmienionej postaci
do czasu renesansowej przebudowy przez biskupa Andrzeja Noskowskiego.
12. Sklepienia żebro-
wane naw bocznych mają ce-
chy późnego gotyku w pro-
wincjonalnej i słabej technicz-
nie interpretacji1). Brak tu
we wszystkiem zastosowania
ścisłych wymiarów, uderza
pewna chwiejność i płynność
w obiorze formy konstrukcyj-
nej sklepień jak i w dekora-
cyjnem przeprowadzeniu ich
ożebrowania. Nie są to skle-
pienia krzyżowo-żebrowe, czy
ostrołukowo - żebrowe. Są
one w kształcie dość płaskich
kolebkowych połaci, pociętych
z czterech stron lunetami.
Tego rodzaju załamanie płasz-
czyzn sklepiennych jest za-
akcentowane przez żebra, któ-
re aczkolwiek są elementem
wyłącznie dekoracyjnym (jak
wogóle niemal wszystkie żebra
ceglane gotyckie), to jednak
8. Serock, wnętrze kościoła parafialnego- w sklepieniach pułtuskich tra-
dycyjnie zaznaczają swą ideo-
wą funkcję konstrukcyjną. Wszystkie zworniki i żebra są ceglane. Żebra
wychodzą z małego, okrągłego, o prostym okroju zwornika, znajdującego się
na środku podniebienia sklepiennego, i, łącząc się z malutkiemi okrą-
głemi zworniczkami, rozchodzą się gwiaździsto, kończąc się w rogach
ń Nawy boczne pułtuskiej kollegjaty wykazują podobieństwo z nawami bocznemi
gotyckiego kościoła św. Mikołaja w Perno-Lin (Parnawie) w Estonji, a więc także
w okręgu wpływów krzyżackich, które należałoby odnieść do tegoż co i pułtuskie, czasu.
Sklepienia po przebudowie późniejszej otrzymały podobne podłęcza, spływy żeber uto-
pione zostały w półfilarach, R. G u 1 e k e, Alt Livland, Mittelalterliche Baudenkmaler Liv-
Est-Kurlands und Oesels, cd, Boysen et Maasch, Berlin b. r. (tabl, XXVIII).