Prace z Historii Sztuki (1.1936-1946)

1, Epigram Tylmana o sobie (na odwrocie jednego z jego rysunków),
zob. niżej, s. 27 [159],

ARCHIWUM PLANÓW TYLMANA Z GAMEREN

ARCHITEKTA EPOKI SOBIESKIEGO

NAPISAŁ

TADEUSZ MAKOWIECKI

I. Historia i opis odnalezionego zbioru, -- II, Zbiór jako materiał do badań nad archi-
tekturą w Polsce, — III. Zbiór jako materiał do prac nad Tylmanem,

I.

W grudniu r, 1934 wzbogacił się Gabinet Rycin Biblioteki Uniwersy-
teckiej w Warszawie ważną pozycją, zbiorem rysunków i planów po archi-
tekcie epoki Sobieskiego, Tylmanie z Gameren* 1). Zbiór ten bardzo po-
kaźnie rozszerzył i wzbogacił nasze dotychczasowe wiadomości o Tylmanie,
które starałem się zgromadzić w poprzednich pracach o tym architekcie 2).

Do czasu odnalezienia zbiór rysunków mieścił się w pakiecie zwią-
zanym sznurkiem; pakiet był zatytułowany „CB5i3Ka pasHbiK^ nepTejKeu”
i miał sygnaturę: 7.3.44, a numer inwentarza: 1291. Zbiór składał się z 980
luźnych kartek z rysunkami, nieco pogiętych wskutek zbyt silnego zwią-
zania pakietu, przy tym w kolejności kartek nie można się było dopatrzyć
nawet śladu jakiegoś układu czy planu; przy porządkowaniu znajdowało
się podobne rysunki, co kilkadziesiąt, a nawet kilkaset kartek. Ponieważ
pewna część kart zawiera szkice na obu stronach — cały więc zbiór liczy
z górą 1100 rysunków.

9 Zbiór odnalazł pracownik Biblioteki dr Kazimierz Bulanda przy szczegółowym
porządkowaniu działu rękopisów Biblioteki rewindykowanych z Rosji w r, 1925, Kustosz
Gabinetu Rycin, dr Stanisława Sawicka pierwsza oceniła znaczenie zbioru, określiła jego
charakter, epokę oraz autorstwo, spowodowała przydzielenie kolekcji do Gabinetu Rycin

i przystąpiła do porządkowania materiału, Jednocześnie po dokonaniu szeregu wstęp-
nych oznaczeń zawiadomiła mnie uprzejmie o znalezionej kolekcji, udostępniając mi
zbadanie zbioru.

2) T, Makowiecki, Tylman z Gameren (Gamerski). Sprawozdania z posie-
dzeń Towarzystwa Naukowego Warszawskiego, Wydział II, t. XXVII, 1934, Warszawa
1935, s. 12—28, 7 ryc, i 1 tabl,, i w odb. s, 1—17; tenże, Pałac w Łubnicach, tamże,
s. 40—47, z 6 ryc. i 3 tabl. i w odb. s. 1—8.