DOI Artikel:
Chyczewski, Jerzy: Kollegjata Pułtuska na tle kościelnego budownictwa mazowieckiego XV i XVI wieku
DOI Seite / Zitierlink:https://doi.org/10.11588/diglit.25209#0035
[27]
KOLLEGJATA PUŁTUSKA
27
6. Za czas budowy puł-
tuskiej kaplicy należy przyjąć
1554 r. ’), powstała więc ona
w dwadzieścia lat po zakoń-
czeniu ostatnich robót przy
budowie i zdobieniu kaplicy
królewskiej 2). Zamiar jej wy-
stawienia powziął Noskowski
niewątpliwie znacznie wcześ-
niej, Jest ona najwcześniej-
szą lub jedną z najwcześniej-
szych u nas kaplic wzorowa-
nych na kaplicy zygmuntow-
skiej. Znacznie późniejszy
czas wzniesienia wielkiej ilo-
ści kaplic w Polsce, wzoru-
jących się na kaplicy wawel-
skiej wskazuje, że Noskowski
zbudował swą bardzo wcześ-
nie, Spowodował on bezpo-
średnie przetransponowanie
na teren swej odległej pro-
wincjonalnej rezydencji, ar-
chitektury, a nawet i deko-
racji krakowskiej kaplicy, * 5
biskupa dla ubogich uczniów pułtuskich, zaznacza Noskowski, że kaplica jest już „wznie-
siona i ozdobiona”.
Trudno jest dokładniej sprecyzować datę budowy kaplicy, gdyż okres czasu pomię-
dzy 3 V 1553, a 20 IX 1554 obejmuje prawie dwa sezony budowlane, jeśli się jednak weź-
mia pod uwagę, iż Noskowski w roku 1553 wyjeżdżał do Ołomuńca, Acta Actorum, j. w.
(Archiw, Diec. Płockie), to raczej możnaby przyjąć wiosnę—lato roku 1554 za czas
powstania kaplicy Sanctissimum, gdyż przypuszczać należy, iż biskup budując w swej
rezydencji własną kaplicę grobową, był i doglądał jej budowy i zdobienia na miejscu.
Kaplica grobowa przy kollegjacie pułtuskiej była dziełem najbardziej z jego osobą
związanem, wśród architektonicznych przedsięwzięć, do których należały budowy kościo-
łów: 1) w Wąsoszu, (budował Noskowski jeszcze jako pleban wąsowski, Budowę tego
kościoła skończono później, akta wizyt, w Arch. Diec. Płockiem, — por, Arch. Kom, Hist,,
j. w., t. X s. 387) 2) w Broku, 3) w Brańszczyku, 4) rozpoczęcie budowy kościoła i domu
jezuitów w Pułtusku (por. S. Załęski, Jezuici w Polsce, Lwów 1900, t. I cz, II s. 173)
5) przebudowa katedry w Płocku. Przypuszczać więc należy, że w czasie budowy kaplicy
musiał być Noskowski w Pułtusku, a tem samem przyjąć należy raczej rok 1554 za czas,
w którym została wzniesiona (por. Wierzbicki, j. w., s. 6).
Ó O kaplicy grobowej w Pułtusku i jej polichromji: J. Chyczewski, Malo-
widła ścienne z połowy XVI wieku, odkryte w kaplicy grobowej biskupa Andrzeja Nos-
kowskiego przy kolegjacie w Pułtusku, Biuletyn Historji Sztuki i Kultury, Warszawa
1935, r. IV nr. I, s. 26—34.
2) Komornicki, j. w.
KOLLEGJATA PUŁTUSKA
27
6. Za czas budowy puł-
tuskiej kaplicy należy przyjąć
1554 r. ’), powstała więc ona
w dwadzieścia lat po zakoń-
czeniu ostatnich robót przy
budowie i zdobieniu kaplicy
królewskiej 2). Zamiar jej wy-
stawienia powziął Noskowski
niewątpliwie znacznie wcześ-
niej, Jest ona najwcześniej-
szą lub jedną z najwcześniej-
szych u nas kaplic wzorowa-
nych na kaplicy zygmuntow-
skiej. Znacznie późniejszy
czas wzniesienia wielkiej ilo-
ści kaplic w Polsce, wzoru-
jących się na kaplicy wawel-
skiej wskazuje, że Noskowski
zbudował swą bardzo wcześ-
nie, Spowodował on bezpo-
średnie przetransponowanie
na teren swej odległej pro-
wincjonalnej rezydencji, ar-
chitektury, a nawet i deko-
racji krakowskiej kaplicy, * 5
biskupa dla ubogich uczniów pułtuskich, zaznacza Noskowski, że kaplica jest już „wznie-
siona i ozdobiona”.
Trudno jest dokładniej sprecyzować datę budowy kaplicy, gdyż okres czasu pomię-
dzy 3 V 1553, a 20 IX 1554 obejmuje prawie dwa sezony budowlane, jeśli się jednak weź-
mia pod uwagę, iż Noskowski w roku 1553 wyjeżdżał do Ołomuńca, Acta Actorum, j. w.
(Archiw, Diec. Płockie), to raczej możnaby przyjąć wiosnę—lato roku 1554 za czas
powstania kaplicy Sanctissimum, gdyż przypuszczać należy, iż biskup budując w swej
rezydencji własną kaplicę grobową, był i doglądał jej budowy i zdobienia na miejscu.
Kaplica grobowa przy kollegjacie pułtuskiej była dziełem najbardziej z jego osobą
związanem, wśród architektonicznych przedsięwzięć, do których należały budowy kościo-
łów: 1) w Wąsoszu, (budował Noskowski jeszcze jako pleban wąsowski, Budowę tego
kościoła skończono później, akta wizyt, w Arch. Diec. Płockiem, — por, Arch. Kom, Hist,,
j. w., t. X s. 387) 2) w Broku, 3) w Brańszczyku, 4) rozpoczęcie budowy kościoła i domu
jezuitów w Pułtusku (por. S. Załęski, Jezuici w Polsce, Lwów 1900, t. I cz, II s. 173)
5) przebudowa katedry w Płocku. Przypuszczać więc należy, że w czasie budowy kaplicy
musiał być Noskowski w Pułtusku, a tem samem przyjąć należy raczej rok 1554 za czas,
w którym została wzniesiona (por. Wierzbicki, j. w., s. 6).
Ó O kaplicy grobowej w Pułtusku i jej polichromji: J. Chyczewski, Malo-
widła ścienne z połowy XVI wieku, odkryte w kaplicy grobowej biskupa Andrzeja Nos-
kowskiego przy kolegjacie w Pułtusku, Biuletyn Historji Sztuki i Kultury, Warszawa
1935, r. IV nr. I, s. 26—34.
2) Komornicki, j. w.