DOI Artikel:
Chyczewski, Jerzy: Kollegjata Pułtuska na tle kościelnego budownictwa mazowieckiego XV i XVI wieku
DOI Seite / Zitierlink:https://doi.org/10.11588/diglit.25209#0041
[33]
KOLLEGJATA PUŁTUSKA
33
mniej jednoczesnością innych robót w Pułtusku i Broku, które opłacane
przez Noskowskiego mogły być powierzone Janowi Baptyście z Wenecji,
kierownikowi najbardziej odpowiedzialnych robót w Płocku.
Jan Baptysta z Wenecji nie był najprawdopodobniej wykształconym
architektem, a tylko zapewne dobrym i zdolnym technikiem budowlanym
(majstrem), posiadającym dobrą szkołę i pewne doświadczenie potrzebne
do przeprowadzania samodzielnej pracy. Przybył zapewne w młodości
z grupą rzemieślników Zano-
biego do Płocka i osiedlił się
w nim na stałe, uzyskując
zczasem obywatelstwo miej-
skie i będąc powoływanym
do różnych robót w diecezji1).
Możliwość sporządzenia pro-
jektów przebudowy kollegjaty
pułtuskiej, a bodaj też kiero-
wania przytem pracami mu-
rarskiemi przez Jana Bapty-
stę nabiera tern większego
prawdopodobieństwa, że bu-
dowę kościoła w Broku i
przebudowę w Pułtusku na-
leży przypisać bezwzględnie
jednemu projektodawcy, któ-
rego na podstawie tych dwóch
zabytków scharakteryzować
można jako budowniczego, po-
sługującego się wzorami czy
szablonami, o względnie ubo-
giej inwencji artystycznej i
wykształceniu raczej tech-
niczno-rzemieślniczem niż ar-
chitektoniczno - artystycznem.
Ta charakterystyka bu-
downiczego obu kościołów zdaje się być zupełnie zgodną z tem, co
wiemy o postaci muratora Jana Baptysty, kierownika „fabryki" katedry
i najprawdopodobniej obu wymienionych kościołów. Nie należałoby bo-
wiem przypuszczać, aby Noskowski jako fabricator, przeprowadzając jed-
nocześnie około 1560 r, trzy budowy, powierzał kosztowne kierownictwo
nad niemi paru budowniczym. Najłatwiej było Noskowskiemu wykorzy-
') Tamże, s. 127, — por. Ulanowski i Zachorowski, j. w, s. 209, Najprawdopo-
dobniej ten sam Baptysta, wedle informacji d-ra Walickiego, czynny był przy przebudowie
zamku warszawskiego w XVI w.
Prace z Historji Sztuki
23. Pułtusk, kaplica Noskowskiego i dachy
kollegjaty,
3
KOLLEGJATA PUŁTUSKA
33
mniej jednoczesnością innych robót w Pułtusku i Broku, które opłacane
przez Noskowskiego mogły być powierzone Janowi Baptyście z Wenecji,
kierownikowi najbardziej odpowiedzialnych robót w Płocku.
Jan Baptysta z Wenecji nie był najprawdopodobniej wykształconym
architektem, a tylko zapewne dobrym i zdolnym technikiem budowlanym
(majstrem), posiadającym dobrą szkołę i pewne doświadczenie potrzebne
do przeprowadzania samodzielnej pracy. Przybył zapewne w młodości
z grupą rzemieślników Zano-
biego do Płocka i osiedlił się
w nim na stałe, uzyskując
zczasem obywatelstwo miej-
skie i będąc powoływanym
do różnych robót w diecezji1).
Możliwość sporządzenia pro-
jektów przebudowy kollegjaty
pułtuskiej, a bodaj też kiero-
wania przytem pracami mu-
rarskiemi przez Jana Bapty-
stę nabiera tern większego
prawdopodobieństwa, że bu-
dowę kościoła w Broku i
przebudowę w Pułtusku na-
leży przypisać bezwzględnie
jednemu projektodawcy, któ-
rego na podstawie tych dwóch
zabytków scharakteryzować
można jako budowniczego, po-
sługującego się wzorami czy
szablonami, o względnie ubo-
giej inwencji artystycznej i
wykształceniu raczej tech-
niczno-rzemieślniczem niż ar-
chitektoniczno - artystycznem.
Ta charakterystyka bu-
downiczego obu kościołów zdaje się być zupełnie zgodną z tem, co
wiemy o postaci muratora Jana Baptysty, kierownika „fabryki" katedry
i najprawdopodobniej obu wymienionych kościołów. Nie należałoby bo-
wiem przypuszczać, aby Noskowski jako fabricator, przeprowadzając jed-
nocześnie około 1560 r, trzy budowy, powierzał kosztowne kierownictwo
nad niemi paru budowniczym. Najłatwiej było Noskowskiemu wykorzy-
') Tamże, s. 127, — por. Ulanowski i Zachorowski, j. w, s. 209, Najprawdopo-
dobniej ten sam Baptysta, wedle informacji d-ra Walickiego, czynny był przy przebudowie
zamku warszawskiego w XVI w.
Prace z Historji Sztuki
23. Pułtusk, kaplica Noskowskiego i dachy
kollegjaty,
3