DOI Artikel:
Chyczewski, Jerzy: Kollegjata Pułtuska na tle kościelnego budownictwa mazowieckiego XV i XVI wieku
DOI Seite / Zitierlink:https://doi.org/10.11588/diglit.25209#0044
36
JERZY. CHYCZEWSKI
[36]
tej, której czołową przedstawicielką jest kollegjata w Pułtusku, należa-
łyby kościoły z XVI wieku w Broku (ill. 27), Chróślinie (ill. 13), Cieksy-
nie1) (ill. 14 i 15), oraz nieistniejący dziś kościół św. Jerzego w Warsza-
wie 2 3), (ill. 28). Ze względu na dekorację sklepienia należy tu także kaplica
Pięciu Ran Chrystusa przy kościele farnym św. Jana we Włocławku,
zbudowana w 1565 r.:i), (ill. 29). Do grupy tej zaliczyć jeszcze możnaby,
ze względu na typ rozwiązania architektonicznego i dekoracyjnego nawy
głównej, także kościół w Bro-
chowie 4) (ill. 30 i 31), po
kapitalnej przebudowie w po-
łowie XVII w.5).
Wspólną cechą wymie-
nionej grupy jest jednakowo
przeprowadzone rozwiązanie
wnętrza nawy środkowej, t. j.
wprowadzenie arkad wspar-
tych na przyściennych fila-
rach, przeznaczonych do czę-
ściowego odciążenia murów
magistralnych i przyjęcia na
siebie ciężaru parcia bocznego
sklepienia nawy głównej. Nad
nawą rozpięte jest kolebkowe
sklepienie zdobione geome-
tryczną gęstą siecią kaseto-
nową, wykonaną z listew ce-
glanych wystających nieco po-
nad płaszczyznę podniebienia
sklepiennego w Pułtusku, Bro-
ku, Cieksynie, w nieistn. ko-
ściele św. Jerzego w War-
szawie, Włocławku, Brocho-
1) Wnętrze renesansowe kościoła w Cieksynie pochodzi z połowy XVI w. Ko-
ściół wzniesiony zapewne przez sufragana Bilińskiego. Wizytacja z 1599 r., Arch. Diec.
Płockie.
2) Wieniec, Warszawa 7 (19) I 1872, nr. 6 s, 57 ryc. 49; — jest to wykonany przez
W, Bojarskiego drzeworyt z rysunku Wojciecha Gersona opatrzony, monogramem z liter
W. G. i datą 1851. Tamże s. 59—60 anonimowy artykuł Gersona, p, t.. Były kościół
św, Jerzego w Warszawie,
3) Akta w Archiwum Kapit. Włocławskiej, vol. 30, fol. 50; oraz vol. 512, fol. 159,
160, Wypis archiwalny, zawierający wiele szczegółów z historji założenia tej interesującej
kaplicy otrzymałem od ks, prof. d-ra Michała Morawskiego z Włocławka.
4) Sokołowski, Worobjew, Zubrzycki, j. w,, Spraw. KHS., t. VII s, 535. — Rokow-
ski, j. w.
5) Ochrona zabytków sztuki, j, w., zesz. 1—4, cz, I s, 103.
JERZY. CHYCZEWSKI
[36]
tej, której czołową przedstawicielką jest kollegjata w Pułtusku, należa-
łyby kościoły z XVI wieku w Broku (ill. 27), Chróślinie (ill. 13), Cieksy-
nie1) (ill. 14 i 15), oraz nieistniejący dziś kościół św. Jerzego w Warsza-
wie 2 3), (ill. 28). Ze względu na dekorację sklepienia należy tu także kaplica
Pięciu Ran Chrystusa przy kościele farnym św. Jana we Włocławku,
zbudowana w 1565 r.:i), (ill. 29). Do grupy tej zaliczyć jeszcze możnaby,
ze względu na typ rozwiązania architektonicznego i dekoracyjnego nawy
głównej, także kościół w Bro-
chowie 4) (ill. 30 i 31), po
kapitalnej przebudowie w po-
łowie XVII w.5).
Wspólną cechą wymie-
nionej grupy jest jednakowo
przeprowadzone rozwiązanie
wnętrza nawy środkowej, t. j.
wprowadzenie arkad wspar-
tych na przyściennych fila-
rach, przeznaczonych do czę-
ściowego odciążenia murów
magistralnych i przyjęcia na
siebie ciężaru parcia bocznego
sklepienia nawy głównej. Nad
nawą rozpięte jest kolebkowe
sklepienie zdobione geome-
tryczną gęstą siecią kaseto-
nową, wykonaną z listew ce-
glanych wystających nieco po-
nad płaszczyznę podniebienia
sklepiennego w Pułtusku, Bro-
ku, Cieksynie, w nieistn. ko-
ściele św. Jerzego w War-
szawie, Włocławku, Brocho-
1) Wnętrze renesansowe kościoła w Cieksynie pochodzi z połowy XVI w. Ko-
ściół wzniesiony zapewne przez sufragana Bilińskiego. Wizytacja z 1599 r., Arch. Diec.
Płockie.
2) Wieniec, Warszawa 7 (19) I 1872, nr. 6 s, 57 ryc. 49; — jest to wykonany przez
W, Bojarskiego drzeworyt z rysunku Wojciecha Gersona opatrzony, monogramem z liter
W. G. i datą 1851. Tamże s. 59—60 anonimowy artykuł Gersona, p, t.. Były kościół
św, Jerzego w Warszawie,
3) Akta w Archiwum Kapit. Włocławskiej, vol. 30, fol. 50; oraz vol. 512, fol. 159,
160, Wypis archiwalny, zawierający wiele szczegółów z historji założenia tej interesującej
kaplicy otrzymałem od ks, prof. d-ra Michała Morawskiego z Włocławka.
4) Sokołowski, Worobjew, Zubrzycki, j. w,, Spraw. KHS., t. VII s, 535. — Rokow-
ski, j. w.
5) Ochrona zabytków sztuki, j, w., zesz. 1—4, cz, I s, 103.