DOI Artikel:
Chyczewski, Jerzy: Kollegjata Pułtuska na tle kościelnego budownictwa mazowieckiego XV i XVI wieku
DOI Seite / Zitierlink:https://doi.org/10.11588/diglit.25209#0049
[411
KOLLEGJATA PUŁTUSKA
41
giego pokolenia zadomowionego artystycznie w Polsce, rozszerzającego
spuściznę pokolenia starszego, ale oddalającego się jednak naogól od
wysokiego artyzmu, a grawitującego często ku rzemiosłu o cechach artys-
tycznych. Baptysta nie będąc wybitnym artystą, mógł chętnie czerpać pomysły
dekoracyjne z dostępnych mu nierodzimych wzorów, które łatwo się zna-
leść mogły w owym czasie w Płocku przywiezione bezpośrednio z Nider-
landów ożywioną drogą na Gdańsk, lub też pośrednio przez Niemcy
i Wielkopolskę.
Zapłodniona włoskiemi
wzorami inwencja twórcza
artystów niderlandzkich była
powodem produkcji na wiel-
ką skalę motywów ornamen-
talnych, które zebrane w róż-
ne albumy wzorów obiegały
już w połowie XVI w. kraje
sąsiednie, t. j. północną Fran-
cję i północne Niemcy1), a
dzięki oddawna utrzymywa-
nym bezpośrednim stosun-
kom Gdańska, a nawet Kró-
lewca z Niderlandami2), mo-
gły się szybko i łatwo prze-
nieść tą drogą do Polski, a
więc i na Mazowsze, Wisłą
do Płocka. Że przypuszcze-
nie to ma pewne podstawy,
wskazuje fakt, iż w końcu
XVI w. i z pocz. XVII w.
czynni byli w Gdańsku ucz-
niowie Cornelisa Florisa, a da-
leko wcześniej, bo w roku
1549, powstało królewieckie
epitafjum Florisa, w latach
zaś 1568—70, wielki grobowiec ścienny Albrechta I-ego i epitafjum ks.
Anny Marji3). Ważnem jest dla nas również stwierdzenie, iż znajdujący
się w katedrze płockiej renesansowy nagrobek biskupa Jakóba Buczac-
kiego z 1549 r. ma charakter niderlandzki. Podobny charakter posiada
inny nagrobek w katedrze tej z połowy XVI w.
!) A. Haupt, Baukunst der Renaissance in Frankreich und Deutschland, Berlin
1923, s- 163, — por. R. Hedicke, Cornelis Floris und die Florisdekoration, Berlin 1913,
t. I s. 128, 158.
2) por, Hedicke, j. w., s, 158.
3) Tamże, j. w., s. 117.
30. Brochów, fragment nawy głównej kościoła
parafjałnego (przed odbudową).
KOLLEGJATA PUŁTUSKA
41
giego pokolenia zadomowionego artystycznie w Polsce, rozszerzającego
spuściznę pokolenia starszego, ale oddalającego się jednak naogól od
wysokiego artyzmu, a grawitującego często ku rzemiosłu o cechach artys-
tycznych. Baptysta nie będąc wybitnym artystą, mógł chętnie czerpać pomysły
dekoracyjne z dostępnych mu nierodzimych wzorów, które łatwo się zna-
leść mogły w owym czasie w Płocku przywiezione bezpośrednio z Nider-
landów ożywioną drogą na Gdańsk, lub też pośrednio przez Niemcy
i Wielkopolskę.
Zapłodniona włoskiemi
wzorami inwencja twórcza
artystów niderlandzkich była
powodem produkcji na wiel-
ką skalę motywów ornamen-
talnych, które zebrane w róż-
ne albumy wzorów obiegały
już w połowie XVI w. kraje
sąsiednie, t. j. północną Fran-
cję i północne Niemcy1), a
dzięki oddawna utrzymywa-
nym bezpośrednim stosun-
kom Gdańska, a nawet Kró-
lewca z Niderlandami2), mo-
gły się szybko i łatwo prze-
nieść tą drogą do Polski, a
więc i na Mazowsze, Wisłą
do Płocka. Że przypuszcze-
nie to ma pewne podstawy,
wskazuje fakt, iż w końcu
XVI w. i z pocz. XVII w.
czynni byli w Gdańsku ucz-
niowie Cornelisa Florisa, a da-
leko wcześniej, bo w roku
1549, powstało królewieckie
epitafjum Florisa, w latach
zaś 1568—70, wielki grobowiec ścienny Albrechta I-ego i epitafjum ks.
Anny Marji3). Ważnem jest dla nas również stwierdzenie, iż znajdujący
się w katedrze płockiej renesansowy nagrobek biskupa Jakóba Buczac-
kiego z 1549 r. ma charakter niderlandzki. Podobny charakter posiada
inny nagrobek w katedrze tej z połowy XVI w.
!) A. Haupt, Baukunst der Renaissance in Frankreich und Deutschland, Berlin
1923, s- 163, — por. R. Hedicke, Cornelis Floris und die Florisdekoration, Berlin 1913,
t. I s. 128, 158.
2) por, Hedicke, j. w., s, 158.
3) Tamże, j. w., s. 117.
30. Brochów, fragment nawy głównej kościoła
parafjałnego (przed odbudową).