Prace z Historii Sztuki (1.1936-1946)

24

ZYGMUNT BATOWSKI

|72]

zastosowane. Stanisław August zaczął się właśnie modernizować w za-
miłowaniach i poglądach artystycznych pod wpływem Louisa 1).

Pillement wyraża sobą w stosunku do Louisa raczej rozwojowe
opóźnienie się sztuki francuskiej, tak jak Vien — wyprzodowanie. Róż-
nice dwóch indywidualno-
ści widać przykładowo na
ich traktowaniu ostatniego
tematu, gdzie drugiemu ar-
tyście pomysł pierwszego
narzucono. W rysunku Pil-
lementa ma ona barokowe
zatoczenie i uderza swo-
bodą, podczas gdy obraz
Viena uległ prostowaniu
szczegółów, rozstawieniu
i usztywnieniu. To on ro-
zumiał jako uklasycznianie.

Obok powyższych pro-
jektów obrazów, mamy
jeszcze w pokrólewskim
zbiorze dwa rysunki nie-
antycznej treści-). Nie łą-
czą się one z poprzednie-
mi we wspólny cykl, od-
różniają się od nich for-
matem, wchodzą jednak w
zakrój królewskiego pro-
gramu. Apoteoza Polski
rycerskiej i apoteoza Pol-
ski poetyckiej. W pierw-
szej Minerwa wieńczy ko-
roną z gwiazd biust Jana
III, w głębi ulatuje anioł,
trąbiąc sławę, w drugiej Apollo, przedstawiony w pozycji siedzącej na
skale, z lutnią w ręku, nagradza wieńcem wawrzynu klęczącego przed
nim Polaka z książką w ręku, zapewne Kochanowskiego. W tle pegaz
przelatujący nad wodospadem, fauny, nimfy, drzewa palmowe (tabl, XIV

i XV). * 2

') Correspondance, j. w., s. 176, list króla z 15 IX 1765. (O Louisie: II m'a rectifie
le gout sur plusieurs articles),

2) Zbiór graficzny Stanisława Augusta, j, w., teka 174, Nry 160—161, Uzupełnie-
niem zbioru rysunków Pillementa w tej tece jest jeszcze drobiazg, ale przezeń podpisany:
Pillement szkic trzech konsol w profilu (Nr 178).

7. Pillement, Cezar przed pomnikiem Aleksandra
Wielkiego. Warszawa, Bibljoteka Uniwersytecka.