DOI article:
Lorentz, Stanisław: Jan Krzystof Glaubitz architekt wileński XVIII w: Materiały do biografii i twórczości
DOI Page / Citation link: https://doi.org/10.11588/diglit.25209#0122
2
STANISŁAW LORENTZ
[90]
dowa objęła liczne gmachy kościelne i świeckie. Możnaby dalej domyślać się,
że Glaubitza, jako augsburskiego ewangelika, sprowadziła do odbudowy
swego spalonego kościoła przy ul. Niemieckiej gmina wileńska, opierając
się na rekomendacji współwyznawców. W każdym razie najwcześniejsza
praca w Wilnie, którą możemy mu przypisać, sztukaterie datowane 1738,
znajdują się w obrębie zabudowań kościoła ewangelicko-augsburskiego,
a nazwisko jego po raz pierwszy spotykamy pod datą 16 IV 1739 r.
w aktach tegoż kościoła 1).
Odtąd aż do śmierci przebywa Glaubitz stale w Wilnie, co stwier-
dzić możemy na podstawie zapisków w protokółach posiedzeń zarządu
gminy ewangelicko-augsburskiej. Nie notują protokóły jego obecności
tylko w latach 1743, 1745, 1747, 1753 i 1754, w latach zaś 1748, 1755,
1757, 1760 i 1764 wspominają o nieobecności Glaubitza w Wilnie, która
jednak nie trwała nigdy dłużej, niż kilka miesięcy. Jednakże w latach
1743 i 1753, a prawdopodobnie i w latach 1745 i 1747, Glaubitz był na
Litwie, wnosić więc możemy, że od chwili przyjazdu nie opuszczał granic
Wielkiego Księstwa Litewskiego 2).
W roku 1742 żeni się Glaubitz w Wilnie z Barbarą Ludwiką Such-
łand, córką kantora kościoła ewangelicko-augsburskiego3). Od r. 1746
powoływany jest do piastowania godności kościelnych. W r. 1746 wy-
brany zostaje do zarządu gminy, w r. 1748 do rady trzydziestu mężów4),
od r. 1756 jest seniorem i prowizorem domów kościelnych, przyczym
przy wyborze na prowizora zaznacza, że nie zawsze jest w Wilnie, co
zmuszać go będzie do wyznaczania na czas wyjazdów zastępcy 5 6). W r. 1762
odmawia ponownego wyboru na prowizora, zachowuje jednak nadzór nad
budowlami kościelnymi i jeszcze w r. 1766 jest wymieniany, jako „Bau
Conducteur der Kirchenhauser" G). W ciągu tych wszystkich lat Glaubitz
występuje stale w charakterze rzeczoznawcy i nadzorcy lub kierownika
przedsięwzięć budowlanych gminy, w szczególności w latach 1749—1752
') Archiwum Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego w Wilnie, 2-fomowy zbiór pro-
tokółów p. t.: Protokuł Sessiiny od r. 1732 do 1750. W t. I pod datą 16 IV 1739 jest wy-
mieniony „Hr architector Glaubitz” wśród członków deputacji, która oszacować ma ka-
mienicę Jakstalowską, graniczącą z kościołem ewang., i kamienicę Sołtanowską na ul.
Zamkowej w pobliżu kościoła św. Jana, stanowiącą własność gminy ewang., w związku
z proponowaną zamianą przez właścicieli kamienicy Jakstalowskiej , 00, Jezuitów Sni-
piskich,
2) Tamże, Protokuł Sesiiny, j, w,, t, I (1732 —1750), Ten tom cytować będę dalej
jako Protokóły I, a tom drugi (1751 —1780) jako Protokóły II.
3) Tamże, Metrica Ecclesiae Vilnensis Invariatae Augustane Confessionis, (Pierwszy
zapis od r. 1726). Dział ślubów s. 8 pod datą 5 II 1742.
4) Tamże, Protokóły I, s, 9 i s. 4,
5) Tamże, Protokóły II, s. 4, 5, 8, 69.
6) Tamże, Protokóły II — 1 IX 1762 i 7 VII 1766,
STANISŁAW LORENTZ
[90]
dowa objęła liczne gmachy kościelne i świeckie. Możnaby dalej domyślać się,
że Glaubitza, jako augsburskiego ewangelika, sprowadziła do odbudowy
swego spalonego kościoła przy ul. Niemieckiej gmina wileńska, opierając
się na rekomendacji współwyznawców. W każdym razie najwcześniejsza
praca w Wilnie, którą możemy mu przypisać, sztukaterie datowane 1738,
znajdują się w obrębie zabudowań kościoła ewangelicko-augsburskiego,
a nazwisko jego po raz pierwszy spotykamy pod datą 16 IV 1739 r.
w aktach tegoż kościoła 1).
Odtąd aż do śmierci przebywa Glaubitz stale w Wilnie, co stwier-
dzić możemy na podstawie zapisków w protokółach posiedzeń zarządu
gminy ewangelicko-augsburskiej. Nie notują protokóły jego obecności
tylko w latach 1743, 1745, 1747, 1753 i 1754, w latach zaś 1748, 1755,
1757, 1760 i 1764 wspominają o nieobecności Glaubitza w Wilnie, która
jednak nie trwała nigdy dłużej, niż kilka miesięcy. Jednakże w latach
1743 i 1753, a prawdopodobnie i w latach 1745 i 1747, Glaubitz był na
Litwie, wnosić więc możemy, że od chwili przyjazdu nie opuszczał granic
Wielkiego Księstwa Litewskiego 2).
W roku 1742 żeni się Glaubitz w Wilnie z Barbarą Ludwiką Such-
łand, córką kantora kościoła ewangelicko-augsburskiego3). Od r. 1746
powoływany jest do piastowania godności kościelnych. W r. 1746 wy-
brany zostaje do zarządu gminy, w r. 1748 do rady trzydziestu mężów4),
od r. 1756 jest seniorem i prowizorem domów kościelnych, przyczym
przy wyborze na prowizora zaznacza, że nie zawsze jest w Wilnie, co
zmuszać go będzie do wyznaczania na czas wyjazdów zastępcy 5 6). W r. 1762
odmawia ponownego wyboru na prowizora, zachowuje jednak nadzór nad
budowlami kościelnymi i jeszcze w r. 1766 jest wymieniany, jako „Bau
Conducteur der Kirchenhauser" G). W ciągu tych wszystkich lat Glaubitz
występuje stale w charakterze rzeczoznawcy i nadzorcy lub kierownika
przedsięwzięć budowlanych gminy, w szczególności w latach 1749—1752
') Archiwum Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego w Wilnie, 2-fomowy zbiór pro-
tokółów p. t.: Protokuł Sessiiny od r. 1732 do 1750. W t. I pod datą 16 IV 1739 jest wy-
mieniony „Hr architector Glaubitz” wśród członków deputacji, która oszacować ma ka-
mienicę Jakstalowską, graniczącą z kościołem ewang., i kamienicę Sołtanowską na ul.
Zamkowej w pobliżu kościoła św. Jana, stanowiącą własność gminy ewang., w związku
z proponowaną zamianą przez właścicieli kamienicy Jakstalowskiej , 00, Jezuitów Sni-
piskich,
2) Tamże, Protokuł Sesiiny, j, w,, t, I (1732 —1750), Ten tom cytować będę dalej
jako Protokóły I, a tom drugi (1751 —1780) jako Protokóły II.
3) Tamże, Metrica Ecclesiae Vilnensis Invariatae Augustane Confessionis, (Pierwszy
zapis od r. 1726). Dział ślubów s. 8 pod datą 5 II 1742.
4) Tamże, Protokóły I, s, 9 i s. 4,
5) Tamże, Protokóły II, s. 4, 5, 8, 69.
6) Tamże, Protokóły II — 1 IX 1762 i 7 VII 1766,