DOI Artikel:
Lorentz, Stanisław: Natolin
DOI Seite / Zitierlink:https://doi.org/10.11588/diglit.25329#0276
266
STANISŁAW LORENTZ
203. Rekonstrukcja pierwotnego wyglądu pomnika Natalii z Potockich Sanguszkowej.
Rys. K. Kwiatkowski.
w Katedrze Wawelskiej, wykonał również uczeń Canovy, Adam Tadoli-
ni1). Dla tego zamówienia nie upatrzyła więc sobie Anna Wąsowiczowa
artysty z innego kręgu, choć do mistrza ustosunkowała się bardzo krytycz-
nie. ,,Je ne saurais dire au juste pourąuoi cet artiste [Canova] — pisała we
wspomnieniach z podróży do Włoch — me semble ne pas meriter toute sa
reputation. A force d’examiner ses oeuvres, j’ai decrete a part moi qu’il man-
ąuait de genie et n’avait que du talent. Aussi ses compositions sont elles
gracieuses, mais uniformes. II y a quelque chose de monotone dans ses fi-
gures et d’insipide dans ses tetes; quand on a vu une, on les connait
toutes“ ').
Na osi środkowej pomnika, ponad wąwozem, przerzucono most,
wiążący placyk przed pomnikiem z dróżką na skraju skarpy, biegnącą od
tarasu pałacowego (ryc. 204). Most ten nazwano maurytańskim, bo wspar-
to go na trzech arkadach o łukach, zakreślonych więcej niż półcyrklasto,
typu łuków o kształcie podkowy. Promień środkowego łuku jest znacznie
większy, niż dwóch bocznych. Filary międzyarkadowe i podniebia arkad
są boniowane, a archiwolty murowane w sztraby, które imitować miały ka-
mienie. W kluczu archiwolty środkowej od strony wjazdu w wąwóz z dolne-
go parku przytwierdzony jest kartusz herbowy z Pilawą Potockich, iden-
tyczny z tym, który zdobi bramę maurytańską. Z akwareli Kasprzyckiego
wynika, że pola w narożnikach ponad archiwoltami, dziś tynkowane gład-
ko, pierwotnie pokryte były ornamentami roślinnymi, a w gzyms wmoco- 3
3j A. Grabowski, Kraków i jego okolice, wyd. V, Kraków 1866, s. 104. Postać
modlącego się dziecka wykonał nie Pizani, jak podaje Grabowski, lecz Pampaloni,
o czym świadczy wykuty na podstawie rzeźby podpis: „Le1 Pampaloni F°Fe”. Infor-
macji o tym udzielił mi uprzejmie prof. dr Z. Batowski, opierając się na wyjaśnie-
niu, otrzymanym w r. 1932 od dr K. Estreichera. O okolicznościach zamówienia tej
rzeźby we Florencji wspomina Anna Wąsowiczowa w Voyage dTtalie, j. w., s. 31.
Sprawa rzeźb pseudoklasycznych w kaplicy św. Trójcy budzi pewne wątpliwości, któ-
re na razie nie mogły być wyjaśnione.
2) Yoyage dTtalie, j. w., s. 36—37.
STANISŁAW LORENTZ
203. Rekonstrukcja pierwotnego wyglądu pomnika Natalii z Potockich Sanguszkowej.
Rys. K. Kwiatkowski.
w Katedrze Wawelskiej, wykonał również uczeń Canovy, Adam Tadoli-
ni1). Dla tego zamówienia nie upatrzyła więc sobie Anna Wąsowiczowa
artysty z innego kręgu, choć do mistrza ustosunkowała się bardzo krytycz-
nie. ,,Je ne saurais dire au juste pourąuoi cet artiste [Canova] — pisała we
wspomnieniach z podróży do Włoch — me semble ne pas meriter toute sa
reputation. A force d’examiner ses oeuvres, j’ai decrete a part moi qu’il man-
ąuait de genie et n’avait que du talent. Aussi ses compositions sont elles
gracieuses, mais uniformes. II y a quelque chose de monotone dans ses fi-
gures et d’insipide dans ses tetes; quand on a vu une, on les connait
toutes“ ').
Na osi środkowej pomnika, ponad wąwozem, przerzucono most,
wiążący placyk przed pomnikiem z dróżką na skraju skarpy, biegnącą od
tarasu pałacowego (ryc. 204). Most ten nazwano maurytańskim, bo wspar-
to go na trzech arkadach o łukach, zakreślonych więcej niż półcyrklasto,
typu łuków o kształcie podkowy. Promień środkowego łuku jest znacznie
większy, niż dwóch bocznych. Filary międzyarkadowe i podniebia arkad
są boniowane, a archiwolty murowane w sztraby, które imitować miały ka-
mienie. W kluczu archiwolty środkowej od strony wjazdu w wąwóz z dolne-
go parku przytwierdzony jest kartusz herbowy z Pilawą Potockich, iden-
tyczny z tym, który zdobi bramę maurytańską. Z akwareli Kasprzyckiego
wynika, że pola w narożnikach ponad archiwoltami, dziś tynkowane gład-
ko, pierwotnie pokryte były ornamentami roślinnymi, a w gzyms wmoco- 3
3j A. Grabowski, Kraków i jego okolice, wyd. V, Kraków 1866, s. 104. Postać
modlącego się dziecka wykonał nie Pizani, jak podaje Grabowski, lecz Pampaloni,
o czym świadczy wykuty na podstawie rzeźby podpis: „Le1 Pampaloni F°Fe”. Infor-
macji o tym udzielił mi uprzejmie prof. dr Z. Batowski, opierając się na wyjaśnie-
niu, otrzymanym w r. 1932 od dr K. Estreichera. O okolicznościach zamówienia tej
rzeźby we Florencji wspomina Anna Wąsowiczowa w Voyage dTtalie, j. w., s. 31.
Sprawa rzeźb pseudoklasycznych w kaplicy św. Trójcy budzi pewne wątpliwości, któ-
re na razie nie mogły być wyjaśnione.
2) Yoyage dTtalie, j. w., s. 36—37.