Prace z Historii Sztuki (2.1948)

NATOLIN

269

205. Świątynia dorycka.

rokości, a do elewacji tylnej wprowadzono trzy prostokątne okna, roz-
dzielone od zewnątrz doryckimi pilastrami. Na raczej romantyczny, niż
archeologiczny stosunek architekta do obiektu, wskazują i motywy deko-
racyjne: szesnastopromienne gwiaździste rozety w prostokątnych kaseto-
nach obejścia i takaż rozeta pośrodku pułapu celli, malowana rozeta w jed-
nej z metop środkowego przęsła fasady, a zwłaszcza polichromiczna de-
koracja jej wewnętrznych ścian o motywach pseudogotyckich, zamknię-
ta u góry meandrowym szlakiem (ryc. 206).

Nasuwałoby się wobec tego pytanie, czy tradycyjny przekaz ma
w ogóle jakiekolwiek podstawy, i czy istotnie słynne świątynie w Pae-
stum inspirowały twórców pawilonu natolińskiego? Odpowiedź na to
wypadnie twierdząco. W ogólnym widoku świątyńka w Natolinie przy-
pomina świątynię Posejdona ze względu na jej dwukolumnowy pronaos
w antach i niskospadowy dach, a stąd i niskie trójkąty przyczółków ele-
wacji frontowej i tylnej. Kolumny w Natolinie są dość ciężkie, wysokość
ich niewiele przekracza 4,5 modułu, zbliżają się więc w proporcjach do ar-
chaicznego typu kolumn w Paestum. Cechą zaś charakterystyczną, najnie-
zawodniej i wyłącznie wskazującą na Paestum, są kapitele kolumn
z pierścieniem stojących liści na szyjce pod echinusem, powtórzone
bezpośrednio według wzoru kapiteli starszego hexastylu, t. zw. świątyni