Prace z Historii Sztuki (2.1948)

NATOLIN

277

213. Brama pseudo-średniowieczna w Wilanowie.

Mur trzymetrowej wysokości po obu stronach bramy zwieńczony jest
ażurowym fryzem z półgąsiorów, osłoniętych dachówką. Płaszczyzny
ścian muru oraz pola bramy ponad jej łukiem pokryte są ornamentem
w skośną szachownicę, pierwotnie wylepionym na tynkowej wyprawie
muru z kwadratowych płytek dwubarwnych, czerwonych i szarych
(21 X 21 cm.), umieszczanych naprzemian. Płytki te wykonane były z wap-
na z domieszką tartej cegły i barwika czerwonego, oraz z domieszką sadzy
i barwika czarnego.

W stosunku do dawnej skromnej bramy dwusłupowej z kamiennymi
kulami na szczytach, wystawionej pewnie przez Annę Potocką, której wi-
dok zachował się na akwareli Vogla z r. 1815, nowa pretensjonalna
brama była prawdopodobnie nieco cofnięta w stronę parku, gdyż leży w li-
nii elewacji frontowej gajówki, z której narożnikiem wiąże ją odcinek mu-
ru ogrodzenia.

Dawny parterowy budynek gajówki zachowano, kasując jedną
z dwóch dwusłupowych wystaw, i w wyglądzie zewnętrznym wprowadza-
jąc pewne zmiany dla nawiązania do charakteru nowego głównego akcentu
architektonicznego. Może też już wtedy poza obrębem parku, ale tuż przy
domku, wybudowano oborę i przy niej wydzielono dziedzińczyk gospo-
darczy, wskutek czego cały ten zespół nabrał charakteru wiejskiej za-
grody.