DOI Page / Citation link:
https://doi.org/10.11588/diglit.10184#0203
351
L i
B E R
& negotiationis loco, qnod conciliahnlum
proprie dicitur . Utriufque antem Fori,
quodveljuris, vel nundinationis ergo age-
hatur , vesiigia ad nos usque pervcnerunt,
velex eo colligimus, quod nundinationes fi-
ve conciliahula , qua quotannis ftatis tem-
poribus , & certis locis recurrunt , Fora
velsoras vernacule vocamus: Ve^um bujuj-
modi mercatorum conventus olim non erant
certi, aut ftati refpetlu loci y aut temporis,
sed concepti: Nam senatus , Praetor , &
Proconsulindicehant pro arhitrio , quinimo
privati nundinationis jus interdum ohtine-
hant, ut prohat Plinius Nepos lih. 5. Epift-
ad Valerian. & Suet. in Claudio . Juridico-
rum conventuum exempla nune etiam ex-
tant: Nam quid aliud sunt in municipii
seffiones ill<ejudicum, quas afcias autsran-
Ah<*. c<*s veritates jus consuetudinarium rppel-
lat ? Certe cum hujufmodi conventus cele-
hrantur , Forum agitur & indicitur : nam
utrohique jus dicitur : nec sorte ahjimiles
sunt conventus illi celehres in Gallia, qtii
magni dies vocantur, quihus de appellatio
»ibus,qu<e a Baillivorum& Seneschallorum
curiis immittuntur, cognoscitur . Quomo-
do autem disferant Colonia , municipium ,
Pr*eseilura, Forum , conciliahulum , vide
apudTurnebum adversariorum lih. i.c.11
Pracipue apud Carolum Sigonium lih. 2. de
antiq. Jur. Ital.
7 Boarium, suarium) H<ec omnia poft^
quam contraEia in unum locum, quce ad
viclum pertinchant & <edisicatus locus, ma-
cellum appelldtum . Var. Uh. 4. de lin. Lat
Porro inter venalis fori pr<epositos reserri
poteft Pr<esetlus urbis, qui tefteUlpi. cu-
ram carnis omnis utjufto pretio haberetur
habebat. Et ideo forum suarium, boarium
que adipfius curam pertinet. !.!.§■ curam
ss. de offic. pr<efet~i. urb.
ARGUMENTUM.
P
A
R I M U S
35*
tti„
v.r.
e'Us
1«.
p.
II.
r'u>n .
'•tes
P«U<a
§uid
C
L.Piso
Uhi caufa publka, & privata discepta
bantur, ac de Foro, Theatro,
Bafilica, <& Comitio .
FOrum igitur ubi causarum ossicina, &
veluti quoddamjuris quod cujusque
esset diribitorium 1, non ad unum tri-
bunal omnes lites recipiebat, sed Privatae,
quas ad Centumviros pertinerent, sub te-
&o in Basilica concertabantur : Publica
autem judicia, fipopulus referente Tribu-
no cogniturus elset, in Comitio ad Rostra,
si judices decuriati in quaestione legitima ,
in reliqua sori area nuda, cceloque adver-
sa, qua in re morem Atticum Romani re-
pra;fentarunt: Athenis enim in aperto , &
sub dio caufa; perorabantur , Area ipfa
\idict, & judices qui in ea coniidebant th
hiouus-cii tanquam sub sole cognoscerent,
vocati: ut etiam Athletae, quialias inxi-
stis & tectis stadiis luctabantur , alias in hy-
psetras & subdialcs palestras commigra-
bant: Forum etenim area , & Baiilica con-
1 stitit . Basilica plures fuerunt, 2 cin&se
Porticibusadambulationes : intcr quas suit
& Porcia Baiilica, quam extruxit Censo-
rius Cato in cenfura ex sere publico, vici-
nam Foro sub Curia: illic Tribuni plebis
Suppkm. Tom. I
causas appellationum ex subselliis cogno-
scebant. Au&or PJutarchus in utroque Ca-
tone Censorio & Uticensi. Fuit & Fulviae
Baiilica, quam Paulus Consul magnificen-
tistime mille &quingentis extruxit talen-
tis : Auctor idem PJutarchus in Julio .
Fuerunt & alia; Basilicas , ut Opimia ,
& Julia . Sed Forum proprie est hypae- proprit
tra illa , & subdialis area , ubi Judices/W;
cognoscebant . Ausonius ad Gratianum
Csesarem in gratiarum aclione pro con-
sulatu : Non Forum , inquit , non Ba-
silicae olim negotiis plena, nuncvotis vo-
tisque pro salute tua susceptis, &c Tran-
quiJlus in JuJio: ^Edilis, prseter Comitium
& Forum, Baiilicasque, etiam Capitolium
ornavit, porticibus ad tempus extrudis.
Viden Ioca a nobis causis destinata , Baiili-
cam privatis, Comitium popularibus, Fori
reliquam aream publicis, & Jegitimis qua;-
stionibus ? Nam & Iioc facile a Grammati-
cis impetrabitur , ut quis dicatur esse foris ,
qui domi non est sed in Foro sub a;there
apcrto , iic exigerc sbras , pellere tcclo,
extrudere sub Jovem frigidum : Quod quia
videtur utcumque paradoxou , Judicum
consestum, auditorumque coronam, solis
cocliqueinjuriisexpoiiram, lubet audores
citare. Valerius lib. 7. de L.ucio Pisone:
Cum tristes, inquit, sententia; de eo ferrcn-
tur, repentina vis nimbi incidit, cumque
prostratus humi pcdes Judicum osculare-
tur, os suum cosno replevit, quod conspe-
ctum , totam quaestionem a scveritate, ad
clementiam, & mansuetudinem tranftu-
lit. Idem eodem libro : Appius Claudius QUudivi
cum causam diceret satis periculose, coorti binesich\
imbris beneficio, tutus suit a damnationc : !/"ir"s
Discusfa enim qua;stione, aliani. diis in-
terpellantibus , dcimegro inftaurare non
placuit. Cicero pro Marco Scauro , quae
oratio non extat: Curia illa vos de gravi!si-
mo principatu patris sortissimoque teftatur,
Lucius ipse Metellus avus hujus, sanclis-
iimos Deos illo constituisse in templo vide-
tur, in vestro conspeclu, ut salutem a vo-
bis nepotis sui deprecaretur. Signisicatur
autem Curia hostilia, & Caftoris Pollucis-
que templum, quscum insoro esscnt, a^
Cicerone digito demonftrabantur . Fabius
lib. 6. ca- de risu : Rarum cft, ut oculis sub-
jicere contingat , ut secit C Julius, qui
cum Helvio Mancias sa;pius obftrepenti si-
bi, diceret: jam oftendam qualis iis; isque
plane instaret interrogatione, qualem se
tandem ostensurus clfet, digito monftravir
imaginem Galli in scuto Mariano Cimbri-
co piciam, cui Mancia tum fimillimus visus
est . Tabernae autem erant circa Forum, & ,
scutum illud figni gratia poiitum . Itaque ut tircar-
privatae lises rede Balilicana;, ita publicae «*>.
subdiales & hypastriae vocarentur : Hinc
illae audoribus ufurpataa phrases, exire ex subdui-!
umbris, prodire in solcm , & pulverem , Ut.
deserere umbras parietum , & fciamachias
declamationum, & apud Gel. prodire in
lucem Fori ex angulis secretisquclibrorum.
Fab. lib. i^- cap. 2. Sed quia deserta ab iis ,
qui fe ad eloquentiam contulerunt, ftu-
dia fapientiae non jara in adu suo, atque.
in hac sori luce versantur, sed in porticus,
& gymnaiia primum, mox in conventus
scholarum receflerunt : hadtenus ille .
Cceli autem injuria cur incommodior ii-
D
L i
B E R
& negotiationis loco, qnod conciliahnlum
proprie dicitur . Utriufque antem Fori,
quodveljuris, vel nundinationis ergo age-
hatur , vesiigia ad nos usque pervcnerunt,
velex eo colligimus, quod nundinationes fi-
ve conciliahula , qua quotannis ftatis tem-
poribus , & certis locis recurrunt , Fora
velsoras vernacule vocamus: Ve^um bujuj-
modi mercatorum conventus olim non erant
certi, aut ftati refpetlu loci y aut temporis,
sed concepti: Nam senatus , Praetor , &
Proconsulindicehant pro arhitrio , quinimo
privati nundinationis jus interdum ohtine-
hant, ut prohat Plinius Nepos lih. 5. Epift-
ad Valerian. & Suet. in Claudio . Juridico-
rum conventuum exempla nune etiam ex-
tant: Nam quid aliud sunt in municipii
seffiones ill<ejudicum, quas afcias autsran-
Ah<*. c<*s veritates jus consuetudinarium rppel-
lat ? Certe cum hujufmodi conventus cele-
hrantur , Forum agitur & indicitur : nam
utrohique jus dicitur : nec sorte ahjimiles
sunt conventus illi celehres in Gallia, qtii
magni dies vocantur, quihus de appellatio
»ibus,qu<e a Baillivorum& Seneschallorum
curiis immittuntur, cognoscitur . Quomo-
do autem disferant Colonia , municipium ,
Pr*eseilura, Forum , conciliahulum , vide
apudTurnebum adversariorum lih. i.c.11
Pracipue apud Carolum Sigonium lih. 2. de
antiq. Jur. Ital.
7 Boarium, suarium) H<ec omnia poft^
quam contraEia in unum locum, quce ad
viclum pertinchant & <edisicatus locus, ma-
cellum appelldtum . Var. Uh. 4. de lin. Lat
Porro inter venalis fori pr<epositos reserri
poteft Pr<esetlus urbis, qui tefteUlpi. cu-
ram carnis omnis utjufto pretio haberetur
habebat. Et ideo forum suarium, boarium
que adipfius curam pertinet. !.!.§■ curam
ss. de offic. pr<efet~i. urb.
ARGUMENTUM.
P
A
R I M U S
35*
tti„
v.r.
e'Us
1«.
p.
II.
r'u>n .
'•tes
P«U<a
§uid
C
L.Piso
Uhi caufa publka, & privata discepta
bantur, ac de Foro, Theatro,
Bafilica, <& Comitio .
FOrum igitur ubi causarum ossicina, &
veluti quoddamjuris quod cujusque
esset diribitorium 1, non ad unum tri-
bunal omnes lites recipiebat, sed Privatae,
quas ad Centumviros pertinerent, sub te-
&o in Basilica concertabantur : Publica
autem judicia, fipopulus referente Tribu-
no cogniturus elset, in Comitio ad Rostra,
si judices decuriati in quaestione legitima ,
in reliqua sori area nuda, cceloque adver-
sa, qua in re morem Atticum Romani re-
pra;fentarunt: Athenis enim in aperto , &
sub dio caufa; perorabantur , Area ipfa
\idict, & judices qui in ea coniidebant th
hiouus-cii tanquam sub sole cognoscerent,
vocati: ut etiam Athletae, quialias inxi-
stis & tectis stadiis luctabantur , alias in hy-
psetras & subdialcs palestras commigra-
bant: Forum etenim area , & Baiilica con-
1 stitit . Basilica plures fuerunt, 2 cin&se
Porticibusadambulationes : intcr quas suit
& Porcia Baiilica, quam extruxit Censo-
rius Cato in cenfura ex sere publico, vici-
nam Foro sub Curia: illic Tribuni plebis
Suppkm. Tom. I
causas appellationum ex subselliis cogno-
scebant. Au&or PJutarchus in utroque Ca-
tone Censorio & Uticensi. Fuit & Fulviae
Baiilica, quam Paulus Consul magnificen-
tistime mille &quingentis extruxit talen-
tis : Auctor idem PJutarchus in Julio .
Fuerunt & alia; Basilicas , ut Opimia ,
& Julia . Sed Forum proprie est hypae- proprit
tra illa , & subdialis area , ubi Judices/W;
cognoscebant . Ausonius ad Gratianum
Csesarem in gratiarum aclione pro con-
sulatu : Non Forum , inquit , non Ba-
silicae olim negotiis plena, nuncvotis vo-
tisque pro salute tua susceptis, &c Tran-
quiJlus in JuJio: ^Edilis, prseter Comitium
& Forum, Baiilicasque, etiam Capitolium
ornavit, porticibus ad tempus extrudis.
Viden Ioca a nobis causis destinata , Baiili-
cam privatis, Comitium popularibus, Fori
reliquam aream publicis, & Jegitimis qua;-
stionibus ? Nam & Iioc facile a Grammati-
cis impetrabitur , ut quis dicatur esse foris ,
qui domi non est sed in Foro sub a;there
apcrto , iic exigerc sbras , pellere tcclo,
extrudere sub Jovem frigidum : Quod quia
videtur utcumque paradoxou , Judicum
consestum, auditorumque coronam, solis
cocliqueinjuriisexpoiiram, lubet audores
citare. Valerius lib. 7. de L.ucio Pisone:
Cum tristes, inquit, sententia; de eo ferrcn-
tur, repentina vis nimbi incidit, cumque
prostratus humi pcdes Judicum osculare-
tur, os suum cosno replevit, quod conspe-
ctum , totam quaestionem a scveritate, ad
clementiam, & mansuetudinem tranftu-
lit. Idem eodem libro : Appius Claudius QUudivi
cum causam diceret satis periculose, coorti binesich\
imbris beneficio, tutus suit a damnationc : !/"ir"s
Discusfa enim qua;stione, aliani. diis in-
terpellantibus , dcimegro inftaurare non
placuit. Cicero pro Marco Scauro , quae
oratio non extat: Curia illa vos de gravi!si-
mo principatu patris sortissimoque teftatur,
Lucius ipse Metellus avus hujus, sanclis-
iimos Deos illo constituisse in templo vide-
tur, in vestro conspeclu, ut salutem a vo-
bis nepotis sui deprecaretur. Signisicatur
autem Curia hostilia, & Caftoris Pollucis-
que templum, quscum insoro esscnt, a^
Cicerone digito demonftrabantur . Fabius
lib. 6. ca- de risu : Rarum cft, ut oculis sub-
jicere contingat , ut secit C Julius, qui
cum Helvio Mancias sa;pius obftrepenti si-
bi, diceret: jam oftendam qualis iis; isque
plane instaret interrogatione, qualem se
tandem ostensurus clfet, digito monftravir
imaginem Galli in scuto Mariano Cimbri-
co piciam, cui Mancia tum fimillimus visus
est . Tabernae autem erant circa Forum, & ,
scutum illud figni gratia poiitum . Itaque ut tircar-
privatae lises rede Balilicana;, ita publicae «*>.
subdiales & hypastriae vocarentur : Hinc
illae audoribus ufurpataa phrases, exire ex subdui-!
umbris, prodire in solcm , & pulverem , Ut.
deserere umbras parietum , & fciamachias
declamationum, & apud Gel. prodire in
lucem Fori ex angulis secretisquclibrorum.
Fab. lib. i^- cap. 2. Sed quia deserta ab iis ,
qui fe ad eloquentiam contulerunt, ftu-
dia fapientiae non jara in adu suo, atque.
in hac sori luce versantur, sed in porticus,
& gymnaiia primum, mox in conventus
scholarum receflerunt : hadtenus ille .
Cceli autem injuria cur incommodior ii-
D