359 1-» I B E R
sare fuit, ideo illi vcndicatur. Lampridius
dicitvocatum Transitorium in Severo his
verbis : Statuas Colossas, vel pedestres nu-
das, vel equestres divis Imperatoribus in
foro divi Nerva;, quod Traniitorium 4 di-
citur , locavit, omnibus cum titulis & co-
lumnis acreis , qux gestorum ordinem con
tinerent. Idem Lampridius , ibidem, de
Thurino loquens, qui fumum vendiderat!
In foro (inquit) Transitorio, ad stipitem
illum ligari prxcepit. Sed tandem quin-
tum , & celeberrimum Imperator Traja-
nus adjecit, ex manubiis distradl:orum spo-
liorum refeclis, inquocolumna 5 centum
quadraginta cubitorum altitudine fuit, in
qua exadisslme res, ab ipso principe gestac,
incife erant. Gellius cap. z$. lib. 13. me-
minit, locusque supra allatus est. Hoc fo-
rum Trajani dictum est & forum Ulpium .
Capitolinus in Marco Philosopho: Multi,
inquit, nobiles bello Germanico, iive Mar-
comanico, imo plurimarum gentiuni inte-
rierunt , quibus omnibus statuas in foro
Ulpio collocavit.
PHILIPPI BROD/EI I. C. COROLARIUM
ad cap. 3- historije Fori Rom.

1 In Curculione ) Atlu tertio.
2. Sestertium millies ) Contra Leonardus
Portius, mille legendum putat apudTran
quillum in Julio cap. 26. non millies, idque
consirmat Baptift. Egnat. in suis anno-
tationibus ex letlione Plin. lib. 38. cat>
15. naturalis hiftorice. Dum autem confu-
la Codicem, quem domi habeo , impressum
Rasilea? apudFrob. ann. 1554. inveni mil-
lies, ut reponendum indicat Autlor nosier .
I Gellius ) Lib. 13. cap. 23. Notl. Att.
4 Quod transitorium dicitur ) Transito-
rium dic~lum, quod inde in Romanum &
Augusii forum iretur.
5 In quo columna ) De Foro Trajani &
ejus ornatu , vide multa apud Joannem
Barthol.Marlia. in sua Topograploia antiq.
Rom. lib.$.c.i$. & de columna in mediosi-
ta, incujus sasiigio ossa Trajani condita
^fhdc, servabantur. Hujus autemsori architeSius
suit Apollodortts, ut autlor esi Dion. Cas
sius in vita Adriani Caesaris.
ARGUMENTUM.
C A P. IV.
variis nominibus , & locis, quibusjus
dicebatur, de Pnefetlo Pruetorio ,
& osficia Qu<esioris.

P R I M U S. 360
AlCitantur smposterum testes & Advocati ,
ut adsint liti postridie tractandae; &, ut
etiam diximus , forum aliquando, & pro-
priepro ipsa area capitur. Fabi. lib. iiv.^t Anp
cum Ioquitur de publicis judiciis, qux sub
Jovefrigido disceptabantur: Rarum est ,
utinforo, Judicia propter id constituan-
tur . Aliquando pro Balilica i Gettius 2.
Quxrebat Favorinus, cum m area fori am-
bularet, ut amicum suum Consulem ope-
riretur , causas pro tribunali cognoscen-
tem, Cic. r. de Oratore: Ne semper Fo-
rum, Subsellia, Rostra , Curiamque mc-
ditere >, Per Subsellia , aream subdialem
publicorum Judiciorum signisicans. Plautu.s
Menaechmis:

B

D

aut ad

c

"^Omitium 1 inferiorem areae Forensis
partem , ad Rostra Curiamque esse
diximus, ubitamen&sub dio, an-
te sedisicatas Basilicas, Praetor jus dixit ,
ut constat ex xn. tabulis , ex quibus a-
phorismus tradu&us est , de debitore ad-
dicto ipsi creditori : 7« vinculis fexa-
ginta dies habeto . Inter eos dies trinis
nundinis continuis ad Praetorem in Comi
tium producito : Ubi tractandamm litium
mos in Basilica nondum receptus erat .
Plautus in Pcenulo:
Crasmane, qu<eso, in comitio estote ob-
viam.

Populurn ( ait) aut in Jure aut ad judi-
cem res esi.
id est lites discutiuntur, aut in Comitio
pro rostrisad populum, aut in Bafilica a-
pud Praitorem in jure, aut in foriareaa-
pud Judices . Cicero idem intelligit pri-
modeOratore: Nam si quis sait) statuet
hunc esse Oratorem , qui tantummodo
in jure , aut in Judiciis posslt , aut ad
populum , aut in Senatu copiose loqui ,
&c Non enim una est appellatio loci, in juspr»
quo Jus redditur ; nam & aliquando Jus hco.
vocatur per Metonymiam, ut Julius Pau-<
lus primo 3 sf. collata, inquit, appellatio*
ne ab eo, quod fit in eo, ubi fit: Quem
locum determinare possumus, ubicunque
Prastor , salva majestate Imperii sui, sal-
vo more Majorum, jus dicere constituit :
Tullius pro Quintio. Dejicitur de saku, Cai
Aquili, pridie kalendas intercakres , bi-
duo posl , ut statim aliquis de Jure con-
currerit, non toto triduo sexaginta millia TormuU
passuum consiciuntur . Dejure, i. dc foro afthmm
ubi decreta erat ob vadimonium desertum
bonorum possesslo: unde fluMfUCt ilb for-
mula; adionum: Quando te in jure conspi-
cio: &manuminjure conserere: & post
x t r. tabulas. exjure manu consertum \ Quia
olimex jure, idest, aPrstore in fundum
controversum lidgantes contendebant ,
manum illic conserturi, ut apud Gellium
libr. ult. 4 Iegimus. Quod solemne quod-
dam mihi videtur litis contestationis , ut
junclis dextris, more milirari, sponsione-
que facla in dcpositum futurae litis, quasi
duellum quoddam inircnt . Addi possunt
vetera illa & translatitia Prxtorum edicla »
de in jus vocando : Si quis vocatus in jus ,
non venerit. Et Domitius Ulpianus 5 ver-
ba issa edidi honorarii: Qui injure inter-
rogatus, refpondit: interpretatur in hunc
modum: Sic accipiendum est apud magi-
stratus populi Romani, vel Prxsides pro-
vinciarum , vel alios judices : Jus enim eum
solum locum esse, ubi juris dicendi, vel
judicandigratiaconsistat, velli domi, vel
in itinere hoc agat. Cicero quinta oratione
Verriana > de Palemarcho Aratore : Do-
mum ad istum in jus dedudus est, & cum
ipse etiam cubaret, in cubiculum introdu-
dus est, quod nisi mulieri
patebat, alii nemini. Sed
nes in thermis, pro laconicis aut hypocau-
stis concameratis Latini usurpant, &Am-
bulationes pro pergulis, Coenationes pro
Zt iij

& Decumano
Sed etiam Sudatio-