DOI Seite / Zitierlink:
https://doi.org/10.11588/diglit.10186#0317
*6t 462.
HIERONYMI MERCURIALIS
P E
ARTE GYMNASTICA
LIBER PRIMUS.
C A P U T I.
De Principiis. Medicinte*
Uamdiu Homines pauciffi
mis rebus contenti lautas
mensas, & opipara convi-
via non cognoverunt, pro-
pinationisque post indu-
dam paullatim consuetu-
dinem penitus ignorarunt,
( id quod primis illis saecu-
lis extitisse memoriae prodi-
tumest) morbi neque ap-
^■"Uerunt, nequeetiam eorum nomina innotue-
sicut usquead tempora Socratis distillatio-
rn^ ' quas Graeci ;c«rwpp«? dicunt, nomen, quo
slJ; h.odie frequentius est, ignoratum essetradidit
J1)- Plato: qua de re tunc temporis medicinaeaut
. Ucos omnino, aut nullos usus, nullaque prin-
P,a extitisse certum est : etsiHomerusantiquissi-
us auclor scripserit ^gyptum multas herbas,
. Ujtaque medicamenta habuisse. Postquam vero
nremperanti;e nefanda lues , coquorum exquisitae
^rtes , delicatissima epularum condimenta , vino-
rUrnque pesegrinse temperaturse inter homines ir-
repsere, morborum simul varia continuo genera
succrescentia ad inveniendam medicinam eos co-
egerunt: qua semper carere profeclo licuisset, njsi
n.urnana , vel potius ferina ingluvies, omniumvi-
^orum soboles, ejus usum omnium maxime neces-
lai'ium effecisset. Medicina vero tametst primo iilo
JJrfrU rudis admodum incultaque fuerit , quando
j.tlsci illi ( ut Herodotus & (b) Gaienus refe-
nO segrotos palam exponebant, ut unusquis-
equod utile , atque experimentis comprobatum
^111 ^abebat, alterum edoceret; posterioribus ta-
a etl,feculis ab ^Esculapio Epidau.rio cognomento
qu r Cyrenaeos niedico mirifice exornata fuit, &
^asiex rustica urbana & concinna reddita: quam
l,^n omnino perficere is nequaquam potuit,
jpPpe qui solis morbosis, ac ianguentibus operam
savans id unum semper curandi studium habuit:
tan°rum curam aut ullam esse ignoravit, aut eam
in0l"sus contempsit: quod postea successoresillius
ru e!ligentes adeo existimatione dignam reputa-
]0nt >; ut medicinam sine hac totam mancam, nul-
Ulmo^° perfecT:am esse posse perspex.erint • At-
fye n'fuere primi Herod.icus Selymbria.nus, &
r PPocrates ejus discipulus, qui curativae morbo-
fetC■rfiedicinaeconservatoriam valetudinis partem
*ev's rCa sana dumtaxat col'Pora satagentem adde-
rjUeUl stjnt, arbitrantes non minus praeclarum, at-
art^ciosum opusessesanos hominesamorbis
de 3!ere, quam ilios jam implicitos Iiberare : un-
rat ed.'cina, quas antea sempcr quasi virgo fue-
I>riussrsgnansaD 'llis.redditafu.it,quando.quidem
olis curandis aegritudinibus, tum sanis etiam
B
a
3* deRepubUc, b In lib. qui mcdicus infcribitur.
D
E
conservandis praefe&a est. Antotam eammedici-
nae partem, quas &ad sanos, &ad vi&usratio-
nem pertinet ex tabellulis, aliisve donariis,
culapii templo dicatis Hippocrates conssaverit: an
vero solam in curandis morbis versantem f, cli-
nicem vocatam, quemadmodum Varro, Strabo,
atque (a) Pliniuscredidisse videntur, mihi pla-
ne compertum non efl:.- nisi guodsuit mos liberatos
morbis in templo ejus Dei', auid auxiliatum esset,
fcribere: Isqueaprimis illis temporibus usquead
Antonini Imperatoris aetatem non modo in Grae-
cia, verum etiam in Italia perduravit , uti prae
caeteris extabella marmorea Roms in ^sculapii
templo in insula Tiberina inventa, & usque ad
hanc diemapud Maphaeos conservata inteiligere
licet, in qua graece haec leguntur ,
Autouc; rcuq yutpcue; Tcda riv\ TUtpXco i%pyuaTicriv
iXS&iviTr' kpov f2iisict, x) ttpoa-^UMYicrcu' ejm w
cTs^/s tXS&v i7rt to dztsipov , <£ SSvcu «5 yivrs <Pa-
KTuXag tTrctvoj.k /Snfx.ctroc,, -^ctpourlw %&pct, fyi-
7riheivcu , roie, icPlot otpSctXstoic,, op&ov dvifsXt^t,
tS cPvftu TTciptg-coToq cruy^cupoutva btt roaycu ctptTUi
tyiVOVTQ t7Tl tS <ri(3ctsS YlUOOV AVTOOVtPii. .
Id est :
Hifce diebus Cajo cuidam coeco oraculum reddi-
4it, veniret ad s urum altare, & genuassetleret, •
deindea parte dextera veniret ad Uvam, & po-
neret quinque digitos fuper altare, & elevaret ma-
num, & poneret fuper proprios oculos; & rette vi-
dtt populo prafente, & gratulante, quodgrandia
miracidafierent fub Imperatore nossro Antonino .
Aax/*) 7rX.ckcijL7izip.Zj aTruXTn.Tsiivu \zst>7rt'jjTo\ diik
S-p&Vfcf, ixp^l^ri.a-iv 0 ^togiX^rejv, ^ izr TejBcJ-
ua apdt retppcu/, <£ sj.tr oivh dycHsvpcitrcu,. k) sV;3-«-
vou t7r) ro 7r\djpov si) icraErw , >t) ^fxocrlct w-yapi<;\w\
tS> Stip, € 6 Siiuot; crujrt^apicraro
Id est:
Lucio aseclo. lateris dolore , & desperato a cun-
siis horninibus oraculum reddidit Deus, veniret,
6" ex ara tolleret cinerem., una cum vino commi-
sceret, &. poneret fupra latus: & convaluit, <&
publicegratias egit Deo: & popuhs. congratulatus
eftilli.
Atstct.dvatptpovrt.. \^Xtcvia,d7r^X7ticruivccxzs^ 7rav-
roq dvB^pCti7Tis , ixpyudricrtv o 5$°$ iXSeiv tx. •?
r&fiauisjlpat ii6nx,as ^pofSiXa, ^ (pctyeiv uiXtroq
tTri rpeig y]stipac,, x} icroiBn , ^ ix6av hsxocria w%a-
pisticriviuimpo&tv ? ^Yifta 0
Id est:,
Sanguinem. removentijulianodesoerato ahomnh
a Lib. 29 cap. t.
Gg iij
HIERONYMI MERCURIALIS
P E
ARTE GYMNASTICA
LIBER PRIMUS.
C A P U T I.
De Principiis. Medicinte*
Uamdiu Homines pauciffi
mis rebus contenti lautas
mensas, & opipara convi-
via non cognoverunt, pro-
pinationisque post indu-
dam paullatim consuetu-
dinem penitus ignorarunt,
( id quod primis illis saecu-
lis extitisse memoriae prodi-
tumest) morbi neque ap-
^■"Uerunt, nequeetiam eorum nomina innotue-
sicut usquead tempora Socratis distillatio-
rn^ ' quas Graeci ;c«rwpp«? dicunt, nomen, quo
slJ; h.odie frequentius est, ignoratum essetradidit
J1)- Plato: qua de re tunc temporis medicinaeaut
. Ucos omnino, aut nullos usus, nullaque prin-
P,a extitisse certum est : etsiHomerusantiquissi-
us auclor scripserit ^gyptum multas herbas,
. Ujtaque medicamenta habuisse. Postquam vero
nremperanti;e nefanda lues , coquorum exquisitae
^rtes , delicatissima epularum condimenta , vino-
rUrnque pesegrinse temperaturse inter homines ir-
repsere, morborum simul varia continuo genera
succrescentia ad inveniendam medicinam eos co-
egerunt: qua semper carere profeclo licuisset, njsi
n.urnana , vel potius ferina ingluvies, omniumvi-
^orum soboles, ejus usum omnium maxime neces-
lai'ium effecisset. Medicina vero tametst primo iilo
JJrfrU rudis admodum incultaque fuerit , quando
j.tlsci illi ( ut Herodotus & (b) Gaienus refe-
nO segrotos palam exponebant, ut unusquis-
equod utile , atque experimentis comprobatum
^111 ^abebat, alterum edoceret; posterioribus ta-
a etl,feculis ab ^Esculapio Epidau.rio cognomento
qu r Cyrenaeos niedico mirifice exornata fuit, &
^asiex rustica urbana & concinna reddita: quam
l,^n omnino perficere is nequaquam potuit,
jpPpe qui solis morbosis, ac ianguentibus operam
savans id unum semper curandi studium habuit:
tan°rum curam aut ullam esse ignoravit, aut eam
in0l"sus contempsit: quod postea successoresillius
ru e!ligentes adeo existimatione dignam reputa-
]0nt >; ut medicinam sine hac totam mancam, nul-
Ulmo^° perfecT:am esse posse perspex.erint • At-
fye n'fuere primi Herod.icus Selymbria.nus, &
r PPocrates ejus discipulus, qui curativae morbo-
fetC■rfiedicinaeconservatoriam valetudinis partem
*ev's rCa sana dumtaxat col'Pora satagentem adde-
rjUeUl stjnt, arbitrantes non minus praeclarum, at-
art^ciosum opusessesanos hominesamorbis
de 3!ere, quam ilios jam implicitos Iiberare : un-
rat ed.'cina, quas antea sempcr quasi virgo fue-
I>riussrsgnansaD 'llis.redditafu.it,quando.quidem
olis curandis aegritudinibus, tum sanis etiam
B
a
3* deRepubUc, b In lib. qui mcdicus infcribitur.
D
E
conservandis praefe&a est. Antotam eammedici-
nae partem, quas &ad sanos, &ad vi&usratio-
nem pertinet ex tabellulis, aliisve donariis,
culapii templo dicatis Hippocrates conssaverit: an
vero solam in curandis morbis versantem f, cli-
nicem vocatam, quemadmodum Varro, Strabo,
atque (a) Pliniuscredidisse videntur, mihi pla-
ne compertum non efl:.- nisi guodsuit mos liberatos
morbis in templo ejus Dei', auid auxiliatum esset,
fcribere: Isqueaprimis illis temporibus usquead
Antonini Imperatoris aetatem non modo in Grae-
cia, verum etiam in Italia perduravit , uti prae
caeteris extabella marmorea Roms in ^sculapii
templo in insula Tiberina inventa, & usque ad
hanc diemapud Maphaeos conservata inteiligere
licet, in qua graece haec leguntur ,
Autouc; rcuq yutpcue; Tcda riv\ TUtpXco i%pyuaTicriv
iXS&iviTr' kpov f2iisict, x) ttpoa-^UMYicrcu' ejm w
cTs^/s tXS&v i7rt to dztsipov , <£ SSvcu «5 yivrs <Pa-
KTuXag tTrctvoj.k /Snfx.ctroc,, -^ctpourlw %&pct, fyi-
7riheivcu , roie, icPlot otpSctXstoic,, op&ov dvifsXt^t,
tS cPvftu TTciptg-coToq cruy^cupoutva btt roaycu ctptTUi
tyiVOVTQ t7Tl tS <ri(3ctsS YlUOOV AVTOOVtPii. .
Id est :
Hifce diebus Cajo cuidam coeco oraculum reddi-
4it, veniret ad s urum altare, & genuassetleret, •
deindea parte dextera veniret ad Uvam, & po-
neret quinque digitos fuper altare, & elevaret ma-
num, & poneret fuper proprios oculos; & rette vi-
dtt populo prafente, & gratulante, quodgrandia
miracidafierent fub Imperatore nossro Antonino .
Aax/*) 7rX.ckcijL7izip.Zj aTruXTn.Tsiivu \zst>7rt'jjTo\ diik
S-p&Vfcf, ixp^l^ri.a-iv 0 ^togiX^rejv, ^ izr TejBcJ-
ua apdt retppcu/, <£ sj.tr oivh dycHsvpcitrcu,. k) sV;3-«-
vou t7r) ro 7r\djpov si) icraErw , >t) ^fxocrlct w-yapi<;\w\
tS> Stip, € 6 Siiuot; crujrt^apicraro
Id est:
Lucio aseclo. lateris dolore , & desperato a cun-
siis horninibus oraculum reddidit Deus, veniret,
6" ex ara tolleret cinerem., una cum vino commi-
sceret, &. poneret fupra latus: & convaluit, <&
publicegratias egit Deo: & popuhs. congratulatus
eftilli.
Atstct.dvatptpovrt.. \^Xtcvia,d7r^X7ticruivccxzs^ 7rav-
roq dvB^pCti7Tis , ixpyudricrtv o 5$°$ iXSeiv tx. •?
r&fiauisjlpat ii6nx,as ^pofSiXa, ^ (pctyeiv uiXtroq
tTri rpeig y]stipac,, x} icroiBn , ^ ix6av hsxocria w%a-
pisticriviuimpo&tv ? ^Yifta 0
Id est:,
Sanguinem. removentijulianodesoerato ahomnh
a Lib. 29 cap. t.
Gg iij