DOI Page / Citation link:
https://doi.org/10.11588/diglit.10186#0531
Colore etiam diversi erant, prout cera rubra,
lutea , viridi, crocea , alba, &c. Jiniti essent:
itafacile exarabantur stylo, & deinde scriptaea
quxrainusplacebant, stylj parte plana &obtusa
mutabantur, veJ deJebantur. Sed & pugillares,
&rationem in ns scribendi, optimedescribit Aia-
hehnus rn hoc senigmate ,
m9 I O A N N I S C L E R I C I mo
^ttdtS Bo{jL0uxot;, abombyce, fazgojfipio, Angliac
Cotton: ex qua materia conficiebatur: sa?pe au-
tem bombycina pro serko usurpatur, ut ex Plinio
constat.
Excbarta bombycina tandem pervenit usus &
opificium charta?, qua .'hodie vulgo utimur ,
pannisscilicetlinteis contritis : & hanc annisab-
hinc sexcentis obtinuisse credimus.
In hisomnibuschartis, nisi pugiJJares excip'a;
tnus, calamo velarundine, & pofiea penna, scri"
ptitatum fuit. Igitur PJinius, calami AZgyptii ma-
xime & Gnidii cbartis ferviunt. Hi calarni vulg0
junci fueranr, ex NiJi ripis excerpti, & ad fcti-
bendum aptati. Graeci cajamis ex Perhde allati?
scribere solebant. Sed & calami argentei inter-
dumin usuerant: namque his & Patriarchas &
aliospluresscripmTe vulgacissimum erat. De Peir
na hsEC habet Ilidorus, Iib. 6. cap. 14. Inftrume»**
fcr?b<ecahmus «^penna; ex his enim verba pag1'
nnmfiguntur, fed calamus arboris eft, penna/'
vis, cujus acumen dividitur in duo . Imo ad prncS
tempora penna ab aliquibus refertur, ait enim Ju*
venalis, Sat. 6.
MeUigeris apibus mea prima procejsit origo,
Sedpars exterior crefcebat cxtera fylvis:
Calceamenta rhihi tradebant tergora dura:
Nuncserri ftimulus factem profcindit amcenam >
Flexibus &' sulcis obiiquat adinftar aratri,
Pugillares interdum ex auro , argento, a»re vel
plumbo fa&i erant, & tum stylo ferreo scriptita-
tumfuit: namque literas sculptae & incisas potius
videbantur quam scripts: igitur ex antiquissima
Scripturarum sacrarum versione hazc habemusin
Jibro Jobi, c I9.ver. 24. Quis mihi det, ut exa-
rentur in libro, siylo ferreo, & plumbi lamina, vel
celte, sculpantur in filice} Apud Plinium volu-
rainaplumbea memorantur, sedeorum paucain
hibiiothecis hodie conspiduntur.
Pugillares vulgo duabus paginis , temis, aut
quinis, vel plurihus constabant, unde duplices,
triplices, quintuplices, vel multiplices , appella-
bantur : Gra;ci Jisrruyx , r^iwruycs, , Trwrct/ru-
y& , & >7ro'ki7rruy_et. dixere .
In diptycbis, & triptychis cera illitis scripta
fuerant solumraodo ea qua ad ulum familiarem
speclabant: sed in casteris , omnia quag chartis vel
membranis committi soiehant . Dc hisce primis
intelligenda sunt hasc exQvidio, lib. 1. Amor. E
leg.12.
Jtehinc i disficiles, funebvialigna, tabellde v
Tuque negaturis cera referta notis.
Quam puto de longte colletsam flore cicut<e
Melle sub infami Corfica mifit apis.
At, tanquam minio , penitus medicata rube-
bas .
Jlle color vere fanguinolentus erat.
Et hsec quoque ex Prudentio in Hymna de Caftia-
noMartyre,
Conjiciunt alii lapides, inque ora tahellat
Frangunt j relisasronte hgnum dijjilit.
Buxa crepant eerata, genis impatla cruentis,
Rubetque ab iclu curva tumens pagina.
Pugillares ahquandopalimpfefta vocabantur, a
Grxcis 7ia'htp.\-wsot , a ^au , tergo , abjiergo:
nam palimpsestaita fabricabantur, ut scripta in
jisfacileabstergerentur vel delerentur: quare Ci-
ceroad Trebatium, lib. 7. JEpisl. 18. Natn quodin
pa/impfefto, laudo equidem parcimoniam : jed mi-
ror quod inilla chartidafuerit, quod delerema-
luer s 1 nisi forte sormulas tuas; non enim puto te
meai epiftolas delere, ut reponas tt/as.
Hsec de chartarum generibus antiquirlimis suffr-
ciant: nam ad posteriora secula referendje sunt
chartae Iintes & bombycinae . De linteis ira Joqui-
tur Plinius, lib 13. cap- 11. Mox & privata linteis
confici coepta. Et ex Vopisco in vita Aureliani pa-
tet in Ulpia bibliotheca libros Iinteos extitisie .
Charta bombycina a Grscis Bo^uxh di&a fuit,
B
D
Anxta pracipiti venisset epiftola penna ■
Nisi hicfigurate pro ala dicatur, & cC)>L
tas epistolse potius quam instrumentum quolc
ptafuit, intelligatur.
Liquoribusex diversis coloribus Iiteras adnO
bantur, sed inprimis atro , quod atramentutn V
cabatur, Grasce (xi\av, vel (j.i\d.vtov . Variisn10*
dis a veteribus confectum erat, scilicet interdu^1
ex succo loliginis, velsepiae; interdum exfuli»1*
ne fornacum ac balnearum . Apelles nigrum col°/
rera ex ebore combusto fecit, quod aliquando
lepbantinum vocabatur. Apportabatur etiamlf1'
dicum atramentum ex India , exploratainventiO
nis j utait Plinius , Iib. 55. cap. 6. ...
Tituli capitum & articulorum, & ,
rum inscriptiones minio,. sive rubro purpureoq
cosore notabantur; igitur Ovidius,
Nec titulus minio , nec cedro charta mtctW ■
Hinctituli legum Romanarum vuigo rubrict2^
pelkbantur. Igitur Paulus in 1.2. §. reciperan^'
sf. de interdidis, Reciperandae, inquit, pojsw*
nis caufainterditla proponttntttrfub rubrica, u
de vi. Etjuvenalis, Sat. 14.
Majorum leges. —
Perlegerubras
■ A'
Purpureus color, species erat rubri eximia •
pud Byzantinos scriptores in magno usuerat, ^
Kivct/2aeM dicebatur . Erat cinabaris Iiquo»'e5/- n.
clo murice & trito conchylio, vel ex murici^ 5
guine, ut Pii nius vult. Hoc colore Impera.
fere omnesantiqui utebantur, eo nomina 'n
xillis inscripta habuerunt, eosjepe scripsesU ja-
purpura vestiti fuerunt, & frequenter P111'?11^^
iigne erat Romanorum magistratuum • .^f^r^pc
invaluitvox, ut induerepurpuram pr° 'Pj^ h:so-
ratorio munere fungendo acciperetur- De ^
mnibus multa passlm apud veteres habemus ^
utobiterdicam, poetis usque adeo placuit h c
br , utquicquid eximiumelset purpureum^
lutea , viridi, crocea , alba, &c. Jiniti essent:
itafacile exarabantur stylo, & deinde scriptaea
quxrainusplacebant, stylj parte plana &obtusa
mutabantur, veJ deJebantur. Sed & pugillares,
&rationem in ns scribendi, optimedescribit Aia-
hehnus rn hoc senigmate ,
m9 I O A N N I S C L E R I C I mo
^ttdtS Bo{jL0uxot;, abombyce, fazgojfipio, Angliac
Cotton: ex qua materia conficiebatur: sa?pe au-
tem bombycina pro serko usurpatur, ut ex Plinio
constat.
Excbarta bombycina tandem pervenit usus &
opificium charta?, qua .'hodie vulgo utimur ,
pannisscilicetlinteis contritis : & hanc annisab-
hinc sexcentis obtinuisse credimus.
In hisomnibuschartis, nisi pugiJJares excip'a;
tnus, calamo velarundine, & pofiea penna, scri"
ptitatum fuit. Igitur PJinius, calami AZgyptii ma-
xime & Gnidii cbartis ferviunt. Hi calarni vulg0
junci fueranr, ex NiJi ripis excerpti, & ad fcti-
bendum aptati. Graeci cajamis ex Perhde allati?
scribere solebant. Sed & calami argentei inter-
dumin usuerant: namque his & Patriarchas &
aliospluresscripmTe vulgacissimum erat. De Peir
na hsEC habet Ilidorus, Iib. 6. cap. 14. Inftrume»**
fcr?b<ecahmus «^penna; ex his enim verba pag1'
nnmfiguntur, fed calamus arboris eft, penna/'
vis, cujus acumen dividitur in duo . Imo ad prncS
tempora penna ab aliquibus refertur, ait enim Ju*
venalis, Sat. 6.
MeUigeris apibus mea prima procejsit origo,
Sedpars exterior crefcebat cxtera fylvis:
Calceamenta rhihi tradebant tergora dura:
Nuncserri ftimulus factem profcindit amcenam >
Flexibus &' sulcis obiiquat adinftar aratri,
Pugillares interdum ex auro , argento, a»re vel
plumbo fa&i erant, & tum stylo ferreo scriptita-
tumfuit: namque literas sculptae & incisas potius
videbantur quam scripts: igitur ex antiquissima
Scripturarum sacrarum versione hazc habemusin
Jibro Jobi, c I9.ver. 24. Quis mihi det, ut exa-
rentur in libro, siylo ferreo, & plumbi lamina, vel
celte, sculpantur in filice} Apud Plinium volu-
rainaplumbea memorantur, sedeorum paucain
hibiiothecis hodie conspiduntur.
Pugillares vulgo duabus paginis , temis, aut
quinis, vel plurihus constabant, unde duplices,
triplices, quintuplices, vel multiplices , appella-
bantur : Gra;ci Jisrruyx , r^iwruycs, , Trwrct/ru-
y& , & >7ro'ki7rruy_et. dixere .
In diptycbis, & triptychis cera illitis scripta
fuerant solumraodo ea qua ad ulum familiarem
speclabant: sed in casteris , omnia quag chartis vel
membranis committi soiehant . Dc hisce primis
intelligenda sunt hasc exQvidio, lib. 1. Amor. E
leg.12.
Jtehinc i disficiles, funebvialigna, tabellde v
Tuque negaturis cera referta notis.
Quam puto de longte colletsam flore cicut<e
Melle sub infami Corfica mifit apis.
At, tanquam minio , penitus medicata rube-
bas .
Jlle color vere fanguinolentus erat.
Et hsec quoque ex Prudentio in Hymna de Caftia-
noMartyre,
Conjiciunt alii lapides, inque ora tahellat
Frangunt j relisasronte hgnum dijjilit.
Buxa crepant eerata, genis impatla cruentis,
Rubetque ab iclu curva tumens pagina.
Pugillares ahquandopalimpfefta vocabantur, a
Grxcis 7ia'htp.\-wsot , a ^au , tergo , abjiergo:
nam palimpsestaita fabricabantur, ut scripta in
jisfacileabstergerentur vel delerentur: quare Ci-
ceroad Trebatium, lib. 7. JEpisl. 18. Natn quodin
pa/impfefto, laudo equidem parcimoniam : jed mi-
ror quod inilla chartidafuerit, quod delerema-
luer s 1 nisi forte sormulas tuas; non enim puto te
meai epiftolas delere, ut reponas tt/as.
Hsec de chartarum generibus antiquirlimis suffr-
ciant: nam ad posteriora secula referendje sunt
chartae Iintes & bombycinae . De linteis ira Joqui-
tur Plinius, lib 13. cap- 11. Mox & privata linteis
confici coepta. Et ex Vopisco in vita Aureliani pa-
tet in Ulpia bibliotheca libros Iinteos extitisie .
Charta bombycina a Grscis Bo^uxh di&a fuit,
B
D
Anxta pracipiti venisset epiftola penna ■
Nisi hicfigurate pro ala dicatur, & cC)>L
tas epistolse potius quam instrumentum quolc
ptafuit, intelligatur.
Liquoribusex diversis coloribus Iiteras adnO
bantur, sed inprimis atro , quod atramentutn V
cabatur, Grasce (xi\av, vel (j.i\d.vtov . Variisn10*
dis a veteribus confectum erat, scilicet interdu^1
ex succo loliginis, velsepiae; interdum exfuli»1*
ne fornacum ac balnearum . Apelles nigrum col°/
rera ex ebore combusto fecit, quod aliquando
lepbantinum vocabatur. Apportabatur etiamlf1'
dicum atramentum ex India , exploratainventiO
nis j utait Plinius , Iib. 55. cap. 6. ...
Tituli capitum & articulorum, & ,
rum inscriptiones minio,. sive rubro purpureoq
cosore notabantur; igitur Ovidius,
Nec titulus minio , nec cedro charta mtctW ■
Hinctituli legum Romanarum vuigo rubrict2^
pelkbantur. Igitur Paulus in 1.2. §. reciperan^'
sf. de interdidis, Reciperandae, inquit, pojsw*
nis caufainterditla proponttntttrfub rubrica, u
de vi. Etjuvenalis, Sat. 14.
Majorum leges. —
Perlegerubras
■ A'
Purpureus color, species erat rubri eximia •
pud Byzantinos scriptores in magno usuerat, ^
Kivct/2aeM dicebatur . Erat cinabaris Iiquo»'e5/- n.
clo murice & trito conchylio, vel ex murici^ 5
guine, ut Pii nius vult. Hoc colore Impera.
fere omnesantiqui utebantur, eo nomina 'n
xillis inscripta habuerunt, eosjepe scripsesU ja-
purpura vestiti fuerunt, & frequenter P111'?11^^
iigne erat Romanorum magistratuum • .^f^r^pc
invaluitvox, ut induerepurpuram pr° 'Pj^ h:so-
ratorio munere fungendo acciperetur- De ^
mnibus multa passlm apud veteres habemus ^
utobiterdicam, poetis usque adeo placuit h c
br , utquicquid eximiumelset purpureum^