DOI Artikel:
Kaus, Katarzyna: Artystyczny wystrój i wyposażenie trójmiejskich lokali gastronomicznych w okresie powojennym (1945–1989)
DOI Seite / Zitierlink:https://doi.org/10.11588/diglit.52467#0197
barw i kontrastowych zestawień kolorów i stanowiącą dziś jeden z najlepszych
przykładów poodwilżowego wzornictwa polskiego.
Sala restauracyjna Dworca Głównego w Gdyni łączyła historyzujący wystrój
z nowoczesnymi malowidłami, wykonanymi przez gdańskich plastyków pod
kierunkiem Juliusza Studnickiego w 1957 r. (zespół w składzie: Krystyna Łada-
-Studnicka, Maksymilian Kasprowicz, Urszula Ruhnke-Duszeńko, Zygmunt
Karolak)44. Ściany restauracji w dolnej partii wyłożono okładziną z czar-
nego dębnickiego wapienia, a przy stropie ozdobiono dekorowanym fryzem.
W polach wyznaczonych przez architektoniczne podziały ścian pojawiły się
dekoracje ścienne45. W sali znajdował się masywny kontuar obłożony boazerią,
a przy ścianie - stylizowany przeszklony kredens z podświetlanymi szafkami.
Dodatkowo salę dopełniały wsparte na konsolach kinkiety w kształcie wydłu-
żonych, wielobocznych latarni. Restauracja została wyposażona w okrągłe sto-
liki z thonetowskimi krzesłami z giętego drewna, co dodatkowo akcentowało
historyzujący wystrój pomieszczenia (ił. 6).
Lata sześćdziesiąte XX w. zamykają okres odbudowy kraju, wraz z którym
kończy się zapotrzebowanie na dobre, tradycyjne wykonawstwo. W celu zaspo-
kojenia potrzeb prężnie rozwijającego się oszczędnościowego, prefabrykowa-
nego budownictwa meble wprowadzono do masowej produkcji, znacznie obni-
żając ich walory jakościowe46. Meble przemysłowe były produkowane przede
wszystkim z materiałów drewnopodobnych, płyt paździerzowych, wiórowych
i spilśnionych. Sprężynowe wyściełanie tapicerskie zastępowano na ogół gumą
piankową. Nowe tworzywa wymagały zmian w konstrukcji, polegających
na zastosowaniu różnorodnych złączy metalowych, które upraszczały montaż47.
Lata sześćdziesiąte XX w. przyniosły także zasadnicze zmiany w planowa-
niu i budowaniu lokali gastronomicznych. Wzrost zapotrzebowania na usługi
gastronomiczne, niedobór miejsc konsumpcyjnych oraz postęp organizacyjno-
-technologiczny przyczyniły się do rozwoju miejsc samoobsługowych. Wykształ-
cił się nowy typ lokalu gastronomicznego zwany kombinatem gastronomicznym.
Łączył w sobie cechy baru samoobsługowego i kawiarni, a do tego wyposażony
44 Obecnie w miejscu sali restauracyjnej znajduje się lokal typu fast fbod. Więcej na temat
modernizacji dworca zob. Anna Kriegseisen, Prace konserwatorskie na dworcu kolejowym w Gdyni
[w:] Modernizm w Europie, modernizm w Gdyni. Architektura XX wieku do lat 60., red. Maria
Sołtysik, Robert Hirsch, Gdynia 2014, s. 233-238; eadem, Interior decoration ofthe raił station
in Gdynia - Gdynia Główna Osobowa [w:] The inspirationfrom thepast in the art of20th and 21st
centuries, red. Małgorzata Geron, Jerzy Malinowski, Kraków 2013, s. 173-180.
45 Więcej zob. Anna Kreigseisen, Sala restauracyjna w budynku dworca Gdynia Główna
Osobowa. Wystrój małarski [w:] Juliusz Studnicki (1906-1978). Życie i twórczość, red. Andrzej
Zagrobelny, Sopot 2011, s. 36.
46 Wojciech Lipowicz, Trwanie „nowoczesności”. Wnętrza i meble poznańskie w I poi. lat sześć-
dziesiątych [w:] Użytkowa fantastyka lat pięćdziesiątych, red. Ewa Hornowska, Zygmunt Kalinowski
[katalog wystawy], Muzeum Rzemiosł Artystycznych, Oddział Muzeum Narodowego w Poznaniu,
wrzesień-październik 1991, Poznań 1991, s. 27.
47 Irena Huml, Polska sztuka stosowana XX wieku, Warszawa 1978, s. 194.
Artystyczny
wystrój...
197
przykładów poodwilżowego wzornictwa polskiego.
Sala restauracyjna Dworca Głównego w Gdyni łączyła historyzujący wystrój
z nowoczesnymi malowidłami, wykonanymi przez gdańskich plastyków pod
kierunkiem Juliusza Studnickiego w 1957 r. (zespół w składzie: Krystyna Łada-
-Studnicka, Maksymilian Kasprowicz, Urszula Ruhnke-Duszeńko, Zygmunt
Karolak)44. Ściany restauracji w dolnej partii wyłożono okładziną z czar-
nego dębnickiego wapienia, a przy stropie ozdobiono dekorowanym fryzem.
W polach wyznaczonych przez architektoniczne podziały ścian pojawiły się
dekoracje ścienne45. W sali znajdował się masywny kontuar obłożony boazerią,
a przy ścianie - stylizowany przeszklony kredens z podświetlanymi szafkami.
Dodatkowo salę dopełniały wsparte na konsolach kinkiety w kształcie wydłu-
żonych, wielobocznych latarni. Restauracja została wyposażona w okrągłe sto-
liki z thonetowskimi krzesłami z giętego drewna, co dodatkowo akcentowało
historyzujący wystrój pomieszczenia (ił. 6).
Lata sześćdziesiąte XX w. zamykają okres odbudowy kraju, wraz z którym
kończy się zapotrzebowanie na dobre, tradycyjne wykonawstwo. W celu zaspo-
kojenia potrzeb prężnie rozwijającego się oszczędnościowego, prefabrykowa-
nego budownictwa meble wprowadzono do masowej produkcji, znacznie obni-
żając ich walory jakościowe46. Meble przemysłowe były produkowane przede
wszystkim z materiałów drewnopodobnych, płyt paździerzowych, wiórowych
i spilśnionych. Sprężynowe wyściełanie tapicerskie zastępowano na ogół gumą
piankową. Nowe tworzywa wymagały zmian w konstrukcji, polegających
na zastosowaniu różnorodnych złączy metalowych, które upraszczały montaż47.
Lata sześćdziesiąte XX w. przyniosły także zasadnicze zmiany w planowa-
niu i budowaniu lokali gastronomicznych. Wzrost zapotrzebowania na usługi
gastronomiczne, niedobór miejsc konsumpcyjnych oraz postęp organizacyjno-
-technologiczny przyczyniły się do rozwoju miejsc samoobsługowych. Wykształ-
cił się nowy typ lokalu gastronomicznego zwany kombinatem gastronomicznym.
Łączył w sobie cechy baru samoobsługowego i kawiarni, a do tego wyposażony
44 Obecnie w miejscu sali restauracyjnej znajduje się lokal typu fast fbod. Więcej na temat
modernizacji dworca zob. Anna Kriegseisen, Prace konserwatorskie na dworcu kolejowym w Gdyni
[w:] Modernizm w Europie, modernizm w Gdyni. Architektura XX wieku do lat 60., red. Maria
Sołtysik, Robert Hirsch, Gdynia 2014, s. 233-238; eadem, Interior decoration ofthe raił station
in Gdynia - Gdynia Główna Osobowa [w:] The inspirationfrom thepast in the art of20th and 21st
centuries, red. Małgorzata Geron, Jerzy Malinowski, Kraków 2013, s. 173-180.
45 Więcej zob. Anna Kreigseisen, Sala restauracyjna w budynku dworca Gdynia Główna
Osobowa. Wystrój małarski [w:] Juliusz Studnicki (1906-1978). Życie i twórczość, red. Andrzej
Zagrobelny, Sopot 2011, s. 36.
46 Wojciech Lipowicz, Trwanie „nowoczesności”. Wnętrza i meble poznańskie w I poi. lat sześć-
dziesiątych [w:] Użytkowa fantastyka lat pięćdziesiątych, red. Ewa Hornowska, Zygmunt Kalinowski
[katalog wystawy], Muzeum Rzemiosł Artystycznych, Oddział Muzeum Narodowego w Poznaniu,
wrzesień-październik 1991, Poznań 1991, s. 27.
47 Irena Huml, Polska sztuka stosowana XX wieku, Warszawa 1978, s. 194.
Artystyczny
wystrój...
197