Άναύκαφή δύο τύμβων παρά την Χαχρώνειαν
53
ΑΝΑΣΚΑΦΗ ΔΥΟ ΤΓΜΒΩΝ ΠΑΡΑ ΤΗΝ ΧΑΙΡΩΝΕΙΑΝ
Ή ανασκαφή αύτη διήρκεσεν άπό του τέλους Αύγουστου μέ-
χρι των μέσων Νοεμβρίου. Άπέβλεψε δέ εύθύς έξ άρχης εις την
έζερεύνησιν των σημείων εκείνων του παρά την Χαιρώνειαν πε-
δίου, όπου\ύπηρχε πιθανότης νά ευρέθη τό ύπό του Πλουτάρχου
έν βίω Αλεξάνδρου μαρτυρούμενον Πολα/άνδριον των Μακε-
δόνων.
Ή| μαρτυρία του Χαιρωνέως οϋδεμίαν καταλείπει άμφιβολίαν
περί της θέσεως του Πολυανδρίου παρά τόν Κηφισόν, όστις και
σήμερον, ώς και έν τη άρχαιότητι βεβαίως, ρέει διά της βορειο-
τέρας, ίκανώς χαμηλοτέρας ζώνης της όμαλης πεδιάδος, δύο πε-
ρίπου χιλιόμετρα βορείως της Χαιρώνειας.
Έπειδη όμως θετικών μεν και ώρισμένον ούδέν διδάσκουσιν αϊ
άρχαΐαι πηγαί περί της ακριβούς θέσεως των αντιπάλων στρα-
τών έν τω πεδίω, πειστικά δε δεν εϊνε όσα και ο'ι νεώτεροι ιστο-
ρικοί περϊ τούτου διέλαβον, ήτο πολϋ^δύσκολον ·. ά ορίσω εις τίνα
σημεία της ευρείας πεδιάδος ώφειλον νά διευθύνω την προσο-
χήν μου.
Πάντως όμως ένόμισα, ότι δεν έπρεπε ν' απομακρυνθώ της
γραμμής, ητις εκτείνεται παρά την δεξιάν δχθην τοϋ Κηφισού
άπό σημείου τινός κειμένου κατέναντι της Χαιρώνειας και τίνος
άλλου 2 χιλιόμετρα άνατολικώτερα αύτοϋ, εκεί περίπου, όπου
εγείρεται ορατός πανταχόθεν σχεδόν της πεδιάδος μέγας τις
τύμβος.
Εις τό πρώτον σημεΐον, τό κατέναντι της Χαιρώνειας, έκεΐ
άκριβώς όπου ό Κηφισός παραρρέει την άρχην τοΰ βραχώδους
Ακοντίου όρους και ή πρός την Άταλάντην ατραπός διέρχεται
την λιθίνην τοϋ ποταμού γέφυραν, θά ΰπηρχε πας λόγος νά ζη-
τηθη τό Πολυάνδριον τών Μακεδόνων, έάν ηθελεν ύποτεθη, ότι
ό ελληνικός στρατός παρετάχθη μεταξύ Χαιρώνειας καϊ Κη-
φισού. Παρά τούτον οί Θηβαίοι, τό δεξιόν κέρας κατέχοντες,
53
ΑΝΑΣΚΑΦΗ ΔΥΟ ΤΓΜΒΩΝ ΠΑΡΑ ΤΗΝ ΧΑΙΡΩΝΕΙΑΝ
Ή ανασκαφή αύτη διήρκεσεν άπό του τέλους Αύγουστου μέ-
χρι των μέσων Νοεμβρίου. Άπέβλεψε δέ εύθύς έξ άρχης εις την
έζερεύνησιν των σημείων εκείνων του παρά την Χαιρώνειαν πε-
δίου, όπου\ύπηρχε πιθανότης νά ευρέθη τό ύπό του Πλουτάρχου
έν βίω Αλεξάνδρου μαρτυρούμενον Πολα/άνδριον των Μακε-
δόνων.
Ή| μαρτυρία του Χαιρωνέως οϋδεμίαν καταλείπει άμφιβολίαν
περί της θέσεως του Πολυανδρίου παρά τόν Κηφισόν, όστις και
σήμερον, ώς και έν τη άρχαιότητι βεβαίως, ρέει διά της βορειο-
τέρας, ίκανώς χαμηλοτέρας ζώνης της όμαλης πεδιάδος, δύο πε-
ρίπου χιλιόμετρα βορείως της Χαιρώνειας.
Έπειδη όμως θετικών μεν και ώρισμένον ούδέν διδάσκουσιν αϊ
άρχαΐαι πηγαί περί της ακριβούς θέσεως των αντιπάλων στρα-
τών έν τω πεδίω, πειστικά δε δεν εϊνε όσα και ο'ι νεώτεροι ιστο-
ρικοί περϊ τούτου διέλαβον, ήτο πολϋ^δύσκολον ·. ά ορίσω εις τίνα
σημεία της ευρείας πεδιάδος ώφειλον νά διευθύνω την προσο-
χήν μου.
Πάντως όμως ένόμισα, ότι δεν έπρεπε ν' απομακρυνθώ της
γραμμής, ητις εκτείνεται παρά την δεξιάν δχθην τοϋ Κηφισού
άπό σημείου τινός κειμένου κατέναντι της Χαιρώνειας και τίνος
άλλου 2 χιλιόμετρα άνατολικώτερα αύτοϋ, εκεί περίπου, όπου
εγείρεται ορατός πανταχόθεν σχεδόν της πεδιάδος μέγας τις
τύμβος.
Εις τό πρώτον σημεΐον, τό κατέναντι της Χαιρώνειας, έκεΐ
άκριβώς όπου ό Κηφισός παραρρέει την άρχην τοΰ βραχώδους
Ακοντίου όρους και ή πρός την Άταλάντην ατραπός διέρχεται
την λιθίνην τοϋ ποταμού γέφυραν, θά ΰπηρχε πας λόγος νά ζη-
τηθη τό Πολυάνδριον τών Μακεδόνων, έάν ηθελεν ύποτεθη, ότι
ό ελληνικός στρατός παρετάχθη μεταξύ Χαιρώνειας καϊ Κη-
φισού. Παρά τούτον οί Θηβαίοι, τό δεξιόν κέρας κατέχοντες,