DOI Artikel:
Bulas, Ryszarda: Przejście przez Morze Czerwone w synagodze w Dura Europos (połowa III w.) jako Akedah narodu żydowskiego
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.27405#0013
ERZE/ŚC/E PRZEZ MORZE CZERWONE W SYNAGODZE W DURA EUROPOS
9
Scena trzecia: W scenie cudu w Mara (Wj 15, 25) widzimy ponownie gigan-
tyczną postać Mojżesza. Stoi na siinych, rozstawionych nogach, trzymając w
dłoni kij, który wrzuca do wody. Woda z Mara to podłużny prostokątny pas
ukazany u stóp Mojżesza po jego łewej stronie. W wodzie skaczą łiczne ryby,
są też skorupiaki. Scena ukazuje moment, kiedy Mojżesz przy pomocy Jahwe
przemienił gorzkie wody Mara w wody zdatne do picia. Grupę Izraełitów ze
sceny poprzedniej nałeży włączyć do cudu w Mara, gra ona bowiem podwójną
rołę (w scenie drugiej i trzeciej).
Zaproponowana w opisie próba rekonstrukcji kompozycji wskazuje, iż obraz
z Dura zawiera trzy sceny. Proponowana przez uczonych większa łiczba scen
wynika, jak sądzę, z niezrozumienia charakteru kompozycji. Każda scena ma
bowiem, moim zdaniem, cechy inscenizacji okreśłonego dramatu, zatrzymane w
kadrze sytuacja-dramat i jest tak pomyśłana, że zawiera czasowy rozwój wypad-
ków, skutek i zarazem przyczynę, znajdującą się w jego tłe. Pierwsza scena to:
zbłiżanie się Izraełitów do wód Morza Czerwonego (skutek), w tłe opuszczone
mury miejsca niewołi - Egiptu (przyczyna). Scena druga: odśpiewanie pieśni
dziękczynnej (skutek) po cudownym przejściu morza (przyczyna). Scena trzecia:
cud w Mara (skutek) po uformowaniu Narodu w dwanaście płemion Jakuba
(przyczyna).
Mesnił du Buisson nazwał stył kompozycji Przę/yc/a kontynuacyjnym i wiąza-
nym'*. Kontynuacyjnym, gdyż występuje jedna scena obok drugiej w ścisłym z
sobą związku przyczynowym; wiązanym, gdyż sceny łączy postać Mojżesza, wy-
stępująca dwa razy w dwóch scenach jednocześnie. Takie podejście do probłemu
zakłada większą iłość scen: ł) siedem płag; 2) wyjście z Egiptu; 3) rozcięcie wód
morza; 4) zatonięcie Egipcjan; 5) wyjście na brzeg wraz z cudem w Mara. W tej
Mesnil du B u i s s o n, jw. s. 40-41.
U
9
Scena trzecia: W scenie cudu w Mara (Wj 15, 25) widzimy ponownie gigan-
tyczną postać Mojżesza. Stoi na siinych, rozstawionych nogach, trzymając w
dłoni kij, który wrzuca do wody. Woda z Mara to podłużny prostokątny pas
ukazany u stóp Mojżesza po jego łewej stronie. W wodzie skaczą łiczne ryby,
są też skorupiaki. Scena ukazuje moment, kiedy Mojżesz przy pomocy Jahwe
przemienił gorzkie wody Mara w wody zdatne do picia. Grupę Izraełitów ze
sceny poprzedniej nałeży włączyć do cudu w Mara, gra ona bowiem podwójną
rołę (w scenie drugiej i trzeciej).
Zaproponowana w opisie próba rekonstrukcji kompozycji wskazuje, iż obraz
z Dura zawiera trzy sceny. Proponowana przez uczonych większa łiczba scen
wynika, jak sądzę, z niezrozumienia charakteru kompozycji. Każda scena ma
bowiem, moim zdaniem, cechy inscenizacji okreśłonego dramatu, zatrzymane w
kadrze sytuacja-dramat i jest tak pomyśłana, że zawiera czasowy rozwój wypad-
ków, skutek i zarazem przyczynę, znajdującą się w jego tłe. Pierwsza scena to:
zbłiżanie się Izraełitów do wód Morza Czerwonego (skutek), w tłe opuszczone
mury miejsca niewołi - Egiptu (przyczyna). Scena druga: odśpiewanie pieśni
dziękczynnej (skutek) po cudownym przejściu morza (przyczyna). Scena trzecia:
cud w Mara (skutek) po uformowaniu Narodu w dwanaście płemion Jakuba
(przyczyna).
Mesnił du Buisson nazwał stył kompozycji Przę/yc/a kontynuacyjnym i wiąza-
nym'*. Kontynuacyjnym, gdyż występuje jedna scena obok drugiej w ścisłym z
sobą związku przyczynowym; wiązanym, gdyż sceny łączy postać Mojżesza, wy-
stępująca dwa razy w dwóch scenach jednocześnie. Takie podejście do probłemu
zakłada większą iłość scen: ł) siedem płag; 2) wyjście z Egiptu; 3) rozcięcie wód
morza; 4) zatonięcie Egipcjan; 5) wyjście na brzeg wraz z cudem w Mara. W tej
Mesnil du B u i s s o n, jw. s. 40-41.
U