DOI Artikel:
Kitowska-Łysiak, Małgorzata: Antoni Kamieński - ilustrator "ukochanej książki pokolenia"
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.27562#0179
ANTONI KAMIEŃSKI - ILUSTRATOR „UKOCHANEJ KSIĄŻKI POKOLENIA” ]77
dziestym roku życia (około 1897)20. Właśnie w nich dążność do posługiwa-
nia się alegorią dochodzi do głosu w pełni. Fakt ten potwierdzałby zatem
hipotezę, że w ilustracjach do prozy Szymańskiego rysownik w dużej mierze
zrezygnował ze swoich osobistych upodobań, stając się „dłużnikiem” słowa
drukowanego.
Nie bez znaczenia jest jednak fakt, że słowo to samo w sobie posiada
„wyraz plastyczny”21 i - co także ważne - autor osiąga go za pomocą języ-
ka komunikatywnego, który nie zna „sekretu powabów stylistycznych”22.
Rezygnuje z nich także świadomie, zdolny przecież i sprawny artystycznie
Kamieński. Adam Grzymała-Siedlecki pisał, że Szymańskiemu nie chodziło
o „zamiar literacki”, lecz o „danie świadectwa prawdzie”23. W tym dążeniu
Kamieński towarzyszył mu z oddaniem. Pisarz i rysownik zmierzali zatem
wspólnie do „dyskrecji środków”24, która zarazem gwarantowała potęgo-
wanie ekspresji dzieła. Być może w tym tkwi jedna z ważniejszych przyczyn
popularności Szkiców.
ANTONI KAMIEŃSKI - THE ILLUSTRATOR
OF THE „UKOCHANA KSIĄŻKA POKOLENIA”
„BELOVED BOOK OF THE GENERATION”
S u m m a r y
Antoni Kamieński (1860-1933), a Polish draughstman, dealt among other things with book
illustration. In the end of the nineteenth century he madę nineteen drawings, depictmg épisodes
from Adam Szymanski’s stories and collected in the volume Szkice [Sketches] (the édition of
1897). The collection included the drawings describing the everyday life of Polish exiles to
Siberia: Two Prayers, Srulfrom Lubartów, Maciej Mazur. The author gave prominence in them
to the martyrological aspect. He stressed the suffering of Polish patriots who, for their fight
to liberate their homeland from the conquerors, were punished by them and had to live far
away from their homeland, in Siberia, in “the land of icy Plutonium”, as Szymański writes.
20 Omawia je J. Wiercińska w artykule Antoni Kamieński, tamże reprodukcje: il. 268 -
Niedokończone dzieło, il. 267 - Figlarze, il. 278 - Pieśń o miłości, il. 281 - Pieśń o trzydzies-
tym roku życia.
“'Grzymała-Siedlecki, Słowo wstępne, s. V.
22 Tamże, s. XXIII.
23 Tamże, s. XX.
24 Tamże, s. XXIII.
dziestym roku życia (około 1897)20. Właśnie w nich dążność do posługiwa-
nia się alegorią dochodzi do głosu w pełni. Fakt ten potwierdzałby zatem
hipotezę, że w ilustracjach do prozy Szymańskiego rysownik w dużej mierze
zrezygnował ze swoich osobistych upodobań, stając się „dłużnikiem” słowa
drukowanego.
Nie bez znaczenia jest jednak fakt, że słowo to samo w sobie posiada
„wyraz plastyczny”21 i - co także ważne - autor osiąga go za pomocą języ-
ka komunikatywnego, który nie zna „sekretu powabów stylistycznych”22.
Rezygnuje z nich także świadomie, zdolny przecież i sprawny artystycznie
Kamieński. Adam Grzymała-Siedlecki pisał, że Szymańskiemu nie chodziło
o „zamiar literacki”, lecz o „danie świadectwa prawdzie”23. W tym dążeniu
Kamieński towarzyszył mu z oddaniem. Pisarz i rysownik zmierzali zatem
wspólnie do „dyskrecji środków”24, która zarazem gwarantowała potęgo-
wanie ekspresji dzieła. Być może w tym tkwi jedna z ważniejszych przyczyn
popularności Szkiców.
ANTONI KAMIEŃSKI - THE ILLUSTRATOR
OF THE „UKOCHANA KSIĄŻKA POKOLENIA”
„BELOVED BOOK OF THE GENERATION”
S u m m a r y
Antoni Kamieński (1860-1933), a Polish draughstman, dealt among other things with book
illustration. In the end of the nineteenth century he madę nineteen drawings, depictmg épisodes
from Adam Szymanski’s stories and collected in the volume Szkice [Sketches] (the édition of
1897). The collection included the drawings describing the everyday life of Polish exiles to
Siberia: Two Prayers, Srulfrom Lubartów, Maciej Mazur. The author gave prominence in them
to the martyrological aspect. He stressed the suffering of Polish patriots who, for their fight
to liberate their homeland from the conquerors, were punished by them and had to live far
away from their homeland, in Siberia, in “the land of icy Plutonium”, as Szymański writes.
20 Omawia je J. Wiercińska w artykule Antoni Kamieński, tamże reprodukcje: il. 268 -
Niedokończone dzieło, il. 267 - Figlarze, il. 278 - Pieśń o miłości, il. 281 - Pieśń o trzydzies-
tym roku życia.
“'Grzymała-Siedlecki, Słowo wstępne, s. V.
22 Tamże, s. XXIII.
23 Tamże, s. XX.
24 Tamże, s. XXIII.