ARTYKUŁY
ROCZNIKI HUMANISTYCZNE
Tom LIX, zeszyt 4 - 2011
URSZULA M. MAZURCZAK
Z KRĘGU ZAGADNIEŃ CIAŁA I CIELESNOŚCI
W CYKLACH OBRAZOWYCH GENESIS
NA WYBRANYCH PRZYKŁADACH SZTUKI ŚREDNIOWIECZNEJ
Stworzenie człowieka w jego ciele i duszy było dla wiernych wczesnego
chrześcijaństwa i średniowiecza podstawą wiary i dogmatu w zmartwychwsta-
nie. Podejmując pytanie o sposób ukazywania człowieka w sztuce w jego
cielesnym ukształtowaniu i kondycji duchowej, próbujemy wskazać na istotne
cechy obrazowania, jakie wynikały z Księgi Rodzaju z dwoma opisami stwo-
rzenia człowieka. Już w początkach interpretacji partystycznej określono je
jako opisy: jahwistyczny Rdz 1, 1-31 i kapłański, Rdz 2, 1-25. W teologicz-
nym rozumieniu oba opisy były dopełniającą się jednością* 1. Na bazie tekstu
powstały obrazy, w których formułowano konkretne modele figuratywne ilu-
stracji Księgi Rodzaju, dopełniane tekstami komentarzy o stworzeniu świata
i człowieka.
Postaci Stwórcy, Adama i Ewy, ukazane w wyobrażeniach malarstwa kata-
kumbowego i sztuki sarkofagowej, nie były ujmowane w cyklicznych obra-
zach, które w szerszym kontekście przedstawiały tajemnice stworzenia świata
i człowieka. Jednak w tych najwcześniejszych scenach dostrzega się początki
wizualizacji Stwórcy. Obraz Boga jako stwórczy Logos stał się podstawą
Prof. dr hab. URSZULA M. MAZURCZAK - kierownik Katedry Historii Sztuki Średniowiecz-
nej Powszechnej, Instytut Historii Sztuki KUL; adres do korespondencji: Al. Racławickie 14,
20-950 Lublin.
1 Ks. J. Homerski, Pieśń o stworzeniu świata. Refleksje egzegetyczno-teologiczne
nad tekstem Rdz 1, 26-28 i 2, 7.15.18.21-23, [w:] Początek świata - Biblia a nauka, red.
M. Heller, M. Drożdż, Tarnów: Biblos 1998, s. 18-31.
ROCZNIKI HUMANISTYCZNE
Tom LIX, zeszyt 4 - 2011
URSZULA M. MAZURCZAK
Z KRĘGU ZAGADNIEŃ CIAŁA I CIELESNOŚCI
W CYKLACH OBRAZOWYCH GENESIS
NA WYBRANYCH PRZYKŁADACH SZTUKI ŚREDNIOWIECZNEJ
Stworzenie człowieka w jego ciele i duszy było dla wiernych wczesnego
chrześcijaństwa i średniowiecza podstawą wiary i dogmatu w zmartwychwsta-
nie. Podejmując pytanie o sposób ukazywania człowieka w sztuce w jego
cielesnym ukształtowaniu i kondycji duchowej, próbujemy wskazać na istotne
cechy obrazowania, jakie wynikały z Księgi Rodzaju z dwoma opisami stwo-
rzenia człowieka. Już w początkach interpretacji partystycznej określono je
jako opisy: jahwistyczny Rdz 1, 1-31 i kapłański, Rdz 2, 1-25. W teologicz-
nym rozumieniu oba opisy były dopełniającą się jednością* 1. Na bazie tekstu
powstały obrazy, w których formułowano konkretne modele figuratywne ilu-
stracji Księgi Rodzaju, dopełniane tekstami komentarzy o stworzeniu świata
i człowieka.
Postaci Stwórcy, Adama i Ewy, ukazane w wyobrażeniach malarstwa kata-
kumbowego i sztuki sarkofagowej, nie były ujmowane w cyklicznych obra-
zach, które w szerszym kontekście przedstawiały tajemnice stworzenia świata
i człowieka. Jednak w tych najwcześniejszych scenach dostrzega się początki
wizualizacji Stwórcy. Obraz Boga jako stwórczy Logos stał się podstawą
Prof. dr hab. URSZULA M. MAZURCZAK - kierownik Katedry Historii Sztuki Średniowiecz-
nej Powszechnej, Instytut Historii Sztuki KUL; adres do korespondencji: Al. Racławickie 14,
20-950 Lublin.
1 Ks. J. Homerski, Pieśń o stworzeniu świata. Refleksje egzegetyczno-teologiczne
nad tekstem Rdz 1, 26-28 i 2, 7.15.18.21-23, [w:] Początek świata - Biblia a nauka, red.
M. Heller, M. Drożdż, Tarnów: Biblos 1998, s. 18-31.