Rocznik Historii Sztuki (13.1981)

PROGRAMY OBRAZOWE KIELICHÓW I PATEN ROMAŃSKICH

25

20. Ołtarzyk przenośny z symbolami ewangelistów i cnotami kardynalnymi z Welfenschatz

21. Cnoty - Błogosławieństwa. Dekoracja relikwiarza papieża Aleksandra

muje: Noli me tangere, Drogę do Emaus. Posiłek w Emaus. Niedowiarstwo Tomasza i Wniebo-
wstąpienie. Przedstawienia na brzegu spodniej strony pateny ukazują skutki zbawczej dla ludzkości
ofiary krzyżowej, w sposób który odpowiada nauczaniu niektórych teologów XII wieku. Honorius
Augustodunensis w swoich rozważaniach nad misterium paschalnym silnie podkreślał dwojaką
perspektywę Zbawienia: wyzwolenie z pęt śmierci Sprawiedliwych zmarłych w czasach przed Chry-
stusem i otwarcie bram nieba dla wszystkich Sprawiedliwych w przyszłości. Te dwa aspekty zwy-
cięstwa Chrystusa nad śmiercią wiązały się z dwoma tradycyjnymi wątkami narracyjnymi w apo-
kryfach i w literaturze pasyjno-wielkanocnej, które ukształtowały się na podstawie nauki o Zstąpieniu
do Otchłani. W teologii XII w. zarysowała się koncepcja wydzielenia tematu Zstąpienia do Otchłani

4 - Rocznik historii sztuki XIII