DOI Artikel:
Skubiszewski, Piotr: Programy obrazowe kielichów i paten romańskirch
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.14266#0033
PROGRAMY OBRAZOWE KIELICHÓW I PATEN ROMAŃSKICH
29
25. Kielich z Wiltcn
centryczny i ukazuje powszechny zasięg Dzieła Zbawienia: na nodusie widnieją cztery rzeki rajskie,
a pod nimi. w górnej części stopy — cztery cnoty kardynalne.
Zapewne jeden z najbardziej indywidualnych programów obrazowych zdobił patenę i kielich
wykonane przez złotnika Konrada (il. 27). a ofiarowane przez księcia Mieszka III ok. 1193-1202
opactwu cysterskiemu w Lądzie w Wielkopolsce (kat. 34). W każdym razie zachowana patena
zajmuje, ze względu na ikonografię, odosobnione miejsce wśród naczyń eucharystycznych75. Przed-
stawienie krzyża jako Drzewa Życia i wprowadzenie motywu Adama podnoszącego się z grobu,
a przy tym wskazującego na Chrystusa dowodzi, że zamiarem autora programu było rozszerzenie
prostej redakcji trójosobowej grupy Ukrzyżowania o ilustrację antytezy Adam —Chrystus. Pierwszy
św. Paweł przeciwstawił praojca wszystkich ludzi i sprawcę ich upadku Zbawicielowi (Rz. 5.12-20;
I. Kor. 12.21-22 i 45). Antyteza ta stała się później fundamentem eksplikacji alegorycznej stosowanej
5 P. Skubiszewski. Patena kaliska. ..Rocznik Historii Sztuki". III. 1962. s. 200 nn.; idem. La patène cle Kalisz.
Contribution à l'étude du symbolisme typologique dans l'iconographie, ..Cahiers de Civilisation Médiévale". V. 1962. s. 183-191.
29
25. Kielich z Wiltcn
centryczny i ukazuje powszechny zasięg Dzieła Zbawienia: na nodusie widnieją cztery rzeki rajskie,
a pod nimi. w górnej części stopy — cztery cnoty kardynalne.
Zapewne jeden z najbardziej indywidualnych programów obrazowych zdobił patenę i kielich
wykonane przez złotnika Konrada (il. 27). a ofiarowane przez księcia Mieszka III ok. 1193-1202
opactwu cysterskiemu w Lądzie w Wielkopolsce (kat. 34). W każdym razie zachowana patena
zajmuje, ze względu na ikonografię, odosobnione miejsce wśród naczyń eucharystycznych75. Przed-
stawienie krzyża jako Drzewa Życia i wprowadzenie motywu Adama podnoszącego się z grobu,
a przy tym wskazującego na Chrystusa dowodzi, że zamiarem autora programu było rozszerzenie
prostej redakcji trójosobowej grupy Ukrzyżowania o ilustrację antytezy Adam —Chrystus. Pierwszy
św. Paweł przeciwstawił praojca wszystkich ludzi i sprawcę ich upadku Zbawicielowi (Rz. 5.12-20;
I. Kor. 12.21-22 i 45). Antyteza ta stała się później fundamentem eksplikacji alegorycznej stosowanej
5 P. Skubiszewski. Patena kaliska. ..Rocznik Historii Sztuki". III. 1962. s. 200 nn.; idem. La patène cle Kalisz.
Contribution à l'étude du symbolisme typologique dans l'iconographie, ..Cahiers de Civilisation Médiévale". V. 1962. s. 183-191.