DOI Artikel:
Skubiszewski, Piotr: Programy obrazowe kielichów i paten romańskirch
DOI Seite / Zitierlink:https://doi.org/10.11588/diglit.14266#0074
70
PIOTR SKUBISZEWSKI
76. Kielich. Leningrad, Ermitaż
Civitas Dei, legła u podłoża symboliki budynku kościelnego jako Kościoła, a w konsekwencji
u podłoża wyobrażeń Kościoła jako budowli wypełnionej postaciami wiernych (il. 79)l53. Wśród
licznych takich ujęć154 na szczególną naszą uwagę zasługuje ottońskie naczynie z kości słoniowej
(Akwizgran, MunsterschatzByło to naczynie do wody święconej i w tym przypadku eklezjolo-
giczna treść jego dekoracji była szczególnie uzasadniona: tylko Kościół bowiem przechowuje i udziela
wody chrztu. Siiula akwizgrańska została upodobniona do budowli (il. 80), której na zewnątrz
(otwory dolne) strzeże brachium saeculare (żołnierze), a w której wewnątrz (otwory górne) przebywa
lud Boży ze św. Piotrem, papieżem, cesarzem i duchownymi. Jest to ottońskie ujęcie gelazjańskiej
153 Zob. na ten temat przede wszyst-kim: G. В and mann, Kirche, Kirchenbau, [w:] Lexikon der christlichen Ikono-
graphie, II. Rom - Freiburg — Basel — Wien 1970. col. 515; idem. Die vorgotische Kirche ais Himmelsstadt, ..Friihmittelalterliche
Studien". VI. 1972. s. 67-93; G. Schiller, Ikonographie der christlichen Kunst. 4,1: Die Kirche, Gutersloh 1976. s. 101.
Ikonografia Eklezji jako budowli mieszczącej wiernych zasługuje na osobne opracowanie ze względu na znaczne zróżnicowanie
przedstawień. Należy w szczególności zwrócić uwagę na wczesne wystąpienie tematu w rolkach wielkanocnych „Exultet";
por. M. Avery. The Exultet Rolls of South Italy, II: Plaies. Princeton - London - The Hague 1936. tabl. XLV. LXIV. XC.
CXXXII i CXLIX.
154 Np. Florencja, Biblioteca Laurenziana, cod. Plut. XII, 17. fol. 2v°; Tortosa, Biblioteca de la Catedral, cod. 20. fol.
lv0; Hortus Deliciarum Herrady z Landsbergu, fol. 225v°.
I?? E. G. Grimme, Der Aachener Domschalz. ..Aachener Kunstblatter". 42. 1973. nr 26.
PIOTR SKUBISZEWSKI
76. Kielich. Leningrad, Ermitaż
Civitas Dei, legła u podłoża symboliki budynku kościelnego jako Kościoła, a w konsekwencji
u podłoża wyobrażeń Kościoła jako budowli wypełnionej postaciami wiernych (il. 79)l53. Wśród
licznych takich ujęć154 na szczególną naszą uwagę zasługuje ottońskie naczynie z kości słoniowej
(Akwizgran, MunsterschatzByło to naczynie do wody święconej i w tym przypadku eklezjolo-
giczna treść jego dekoracji była szczególnie uzasadniona: tylko Kościół bowiem przechowuje i udziela
wody chrztu. Siiula akwizgrańska została upodobniona do budowli (il. 80), której na zewnątrz
(otwory dolne) strzeże brachium saeculare (żołnierze), a w której wewnątrz (otwory górne) przebywa
lud Boży ze św. Piotrem, papieżem, cesarzem i duchownymi. Jest to ottońskie ujęcie gelazjańskiej
153 Zob. na ten temat przede wszyst-kim: G. В and mann, Kirche, Kirchenbau, [w:] Lexikon der christlichen Ikono-
graphie, II. Rom - Freiburg — Basel — Wien 1970. col. 515; idem. Die vorgotische Kirche ais Himmelsstadt, ..Friihmittelalterliche
Studien". VI. 1972. s. 67-93; G. Schiller, Ikonographie der christlichen Kunst. 4,1: Die Kirche, Gutersloh 1976. s. 101.
Ikonografia Eklezji jako budowli mieszczącej wiernych zasługuje na osobne opracowanie ze względu na znaczne zróżnicowanie
przedstawień. Należy w szczególności zwrócić uwagę na wczesne wystąpienie tematu w rolkach wielkanocnych „Exultet";
por. M. Avery. The Exultet Rolls of South Italy, II: Plaies. Princeton - London - The Hague 1936. tabl. XLV. LXIV. XC.
CXXXII i CXLIX.
154 Np. Florencja, Biblioteca Laurenziana, cod. Plut. XII, 17. fol. 2v°; Tortosa, Biblioteca de la Catedral, cod. 20. fol.
lv0; Hortus Deliciarum Herrady z Landsbergu, fol. 225v°.
I?? E. G. Grimme, Der Aachener Domschalz. ..Aachener Kunstblatter". 42. 1973. nr 26.