DOI article:
Bania, Zbigniew: Pałac w Podhorcach
DOI Page / Citation link:https://doi.org/10.11588/diglit.14266#0104
100
ZBIGNIEW BANIA
3. Podhorce. Pałac, widok od strony południowo-zachodniej
reprezentacyjnego pałacu — izby stołowej — określił Juliusz Ross13. Zbigniew Hornung określił źródło,
z którego wywodzi się koncepcja formy założenia podhoreckiego 14. Stwierdził on, że rzut poziomy
pałacu „wykazuje charakterystyczny typ francuskich założeń pałacowych z końca XVÏ i pierwszych
dziesięcioleci XVII w." Bezpośrednio inspirowano się zapewne kompozycją pałacu Luksemburskiego
w Paryżu i projektami Errarda Bar le Duc.
Jak radzono sobie z problemem autorstwa pałacu? Określić jego twórcę próbował Czołowski.
W 1892 r. stwierdził, że pałac wzniesiono „według planów przypuszczalnie Beauplana" 15. Powtarza
swą atrybucję w 1912 r.16, ale zmienia jednak swój sąd w 1927 r.17 pisząc: „Architekt dotąd nie-
znany, wielkie jest atoli prawdopodobieństwo, że był nim Włoch Andrzej del Aqua, który hetma-
nowi budował wspaniałą twierdzę brodzką". Hornung na podstawie analizy planu, bryły, dekoracji
architektonicznej dochodzi do wniosku, że pałac podhorecki jest dziełem obu wymienionych przez
Czołowskiego architektów: autorem projektu był Beauplan, zaś jego realizatorem deli Aqua.
Określono również twórców niektórych partii bogatej dekoracji wnętrz pałacu. Hornung wymienia
Jana de Baan, który strop izby stołowej „ozdobił około 1660 r. historycznymi malowidłami"18.
Ross na podstawie analizy dekoracji sztukatorskiej kaplicy pałacowej, znanej z zachowanych zdjęć
fotograficznych, stwierdza, że jest ona dziełem warsztatu Jana Baptysty Falconiego 19.
13 J. Ross. Sala stołowa zamku w Podhorcach i jej malowidła stropowe, ..Folia Historiae Artium", t. XIV. 1978.
s. 49-66.
14 Z. Hornung. Na śladach działalności artystów francuskich w Polsce, ..Teka Komisji Historii Sztuki", t. 1. Toruń
1959. s. 250-254.
15 Czolowski, Dawne zamki..., s. 98.
lft Czołowski, Podhorce, s. 139.
17 A. Czołowski. B. Janusz. Przeszłość i zabytki województwa tarnopolskiego, Tarnopol 1926, s. 94.
18 Hornung. op. cit., s. 253 — 254.
19 J. Ross. Kaplica zamkowa w Podhorcach. ..Biul. Hist. Szt.", t. XXXVI. 1974. s. 51.
ZBIGNIEW BANIA
3. Podhorce. Pałac, widok od strony południowo-zachodniej
reprezentacyjnego pałacu — izby stołowej — określił Juliusz Ross13. Zbigniew Hornung określił źródło,
z którego wywodzi się koncepcja formy założenia podhoreckiego 14. Stwierdził on, że rzut poziomy
pałacu „wykazuje charakterystyczny typ francuskich założeń pałacowych z końca XVÏ i pierwszych
dziesięcioleci XVII w." Bezpośrednio inspirowano się zapewne kompozycją pałacu Luksemburskiego
w Paryżu i projektami Errarda Bar le Duc.
Jak radzono sobie z problemem autorstwa pałacu? Określić jego twórcę próbował Czołowski.
W 1892 r. stwierdził, że pałac wzniesiono „według planów przypuszczalnie Beauplana" 15. Powtarza
swą atrybucję w 1912 r.16, ale zmienia jednak swój sąd w 1927 r.17 pisząc: „Architekt dotąd nie-
znany, wielkie jest atoli prawdopodobieństwo, że był nim Włoch Andrzej del Aqua, który hetma-
nowi budował wspaniałą twierdzę brodzką". Hornung na podstawie analizy planu, bryły, dekoracji
architektonicznej dochodzi do wniosku, że pałac podhorecki jest dziełem obu wymienionych przez
Czołowskiego architektów: autorem projektu był Beauplan, zaś jego realizatorem deli Aqua.
Określono również twórców niektórych partii bogatej dekoracji wnętrz pałacu. Hornung wymienia
Jana de Baan, który strop izby stołowej „ozdobił około 1660 r. historycznymi malowidłami"18.
Ross na podstawie analizy dekoracji sztukatorskiej kaplicy pałacowej, znanej z zachowanych zdjęć
fotograficznych, stwierdza, że jest ona dziełem warsztatu Jana Baptysty Falconiego 19.
13 J. Ross. Sala stołowa zamku w Podhorcach i jej malowidła stropowe, ..Folia Historiae Artium", t. XIV. 1978.
s. 49-66.
14 Z. Hornung. Na śladach działalności artystów francuskich w Polsce, ..Teka Komisji Historii Sztuki", t. 1. Toruń
1959. s. 250-254.
15 Czolowski, Dawne zamki..., s. 98.
lft Czołowski, Podhorce, s. 139.
17 A. Czołowski. B. Janusz. Przeszłość i zabytki województwa tarnopolskiego, Tarnopol 1926, s. 94.
18 Hornung. op. cit., s. 253 — 254.
19 J. Ross. Kaplica zamkowa w Podhorcach. ..Biul. Hist. Szt.", t. XXXVI. 1974. s. 51.