Rocznik Historii Sztuki (13.1981)

PAŁAC W PODHORCACH

111





















Hf i



4. Wystrój i dekoracja wnętrz

Spośród wnętrz północnego skrzydła pa-
łacu bogactwem wystroju i dekoracją wyróż-
niała się dwukondygnacyjna kaplica (zob.
ił. 2). Znajdowała się ona pośrodku traktu
dziedzińcowego. Jej ołtarz usytuowany był
w trójbocznym zamknięciu od strony połud-
niowej. Nad wejściem do kaplicy od strony
północnej, na wysokości drugiej kondygna-
cji, zawieszono oparty na czterech wsporni-
kach wąski balkon. Jego balustradę tralko-
wą wykonano z marmuru jasnego o żyłach
zielonych i różowych, zaś cokół i poręcz
z marmuru czarnego. Ściany kaplicy w obu
kondygnacjach podzielono pilastrami : w dol-
nej gładkimi korynckimi, w górnej kompo-
zytowymi kanelowanymi. Wnętrze to przy-
kryte zostało zapewne sklepieniem klasztor-
nym, na którym znajdowała się dekoracja
sztukatorska. Również fryz zagierowanego
w obu kondygnacjach nad głowicami pila-
strów belkowania ozdobiony został tą de-
koracją, opartą na motywach wici mięsiste-
go akantu, puttów, a w dolnej części —
panoplii, składających się z parzystych ko-
tłów, skrzyżowanych sztandarów, kopij z
proporcami, pik oraz działa, zaś w górnej
kondygnacji — z festonów owocowych. De- ,, „ „ „ , , , . , , . , .

.... 11. Podhorce. Paląc, południowo-zachodnie naroże bastionowe -

koracja sklepienia me jest znana. Była po- hark po|nocn> z widocznymi śladami zamurowanej strzelnic>

złacana i został w nią wkomponowany

obraz Assumptionis BMV, dziwnie piękny".

Między pilastrami kondygnacji górnej znajdowały się cztery obrazy ujęte w stiukowe ramy. Ościeża
okien obu kondygnacji zdobiły zestawione w formie figur geometrycznych stiukowe listwy, przy czym
w podniebiu okien dolnych znajdowały się dodatkowo rozety. Drewniany, malowany na czarno,
miejscami pozłacany ołtarz kaplicy zawierał ,.obraz BM Matris Dolorosac"'. zaś w zwieńczeniu
Resurectionis.

Z pierwotnego, siedemnastowiecznego wystroju pozostałych wnętrz korpusu pałacu zachowały się
tylko portale. Do niedawna istniały jeszcze stropy o dekoracji snycerskiej i malarskiej. O innych
elementach tego wystroju nic nie wiadomo, ponieważ w inwentarzu z 1717 r. wspomniano tylko

0 dwu wymienionych wyżej. Zatem przy obecnym stanie wiedzy o obiekcie otwarty pozostaje
problem dekoracji ścian tych wnętrz: czy były one rozczłonkowane podziałami architektonicznymi

1 czy rozwieszono na nich tkaniny bądź obito nimi ściany.

W dekoracji pomieszczeń pierwszego piętra zastosowano dwa typy portali: wykonanych w marmurze
czarnym lub różowym o żyłach jasnych. Z informacji zawartych w inwentarzu wynika, że portale:
wschodni izby stołowej, dwu podłużnych sal traktu ogrodowego oraz gabinetu były z marmuru
czarnego, zaś portale w pozostałych pomieszczeniach i portal południowy izby stołowej z różowego.
Odkuto je według dwu schematów kompozycyjnych: w portalach większych oparty został on na
motywie aediculi, w której jońskie pilastry dźwigają belkowanie o wydatnym gzymsie z umieszczonym
we fryzie kartuszem herbowym, otoczonym marszczonymi wstęgami i girlandami owocowymi;
w portalach mniejszych otwór ujmuje obramienie uszakowe. nieznacznie podwyższone nad wejściem,
gdzie umieszczony został mały kartusz herbowy, zaś na znajdujących się ponad uszakami tryglifach,
ze spływami wolutowymi po bokach, spoczywa wieńczący portal gzyms. W inwentarzu nie podano.