DOI Artikel:
Bania, Zbigniew: Pałac w Podhorcach
DOI Seite / Zitierlink:https://doi.org/10.11588/diglit.14266#0128
124
ZBIGN1LW HANIA
30. Podhorce. Paląc. „Sala Karmazynowa" pierwszego piętra korpusu
mieszczeniami utylitarnymi parteru tego skrzydła. Dekoracja pokoju i retiraty była również bogata,
chociaż nie tak, jak w pozostałych wnętrzach traktu ogrodowego. Belki stropowe były prostsze
w zdobiącej je ornamentyce, a portale miały kolor różowy.
Inwentarz z 1717 r. nie wspomina o wyposażeniu wnętrz pałacu. Zapewne w czasie jego spo-
rządzania nic się w nich nie zachowało. Nie można z jego treści wywnioskować, które z pomie-
szczeń pełniły funkcje sypialni. Autor Krótkiej nauki budowniczej... podaje, że „łóżko lub w pokoju,
lub w retiracie bywa"96. Wydaje się. że w narożnym pomieszczeniu pawilonu wschodniego trudno
byłoby dla niego znaleźć miejsce. Ściany w nim zajęte były przez okna, otwór drzwiowy i ko-
minek. W podłużnym pokoju w jego ścianie południowej wybito dwa otwory: okienny i drzwiowy,
a wschodniej okienny. Jedyne miejsce dla ustawienia łóżka w tym pomieszczeniu znajdowałoby
się między oboma portalami ściany północnej. Kompozycja apartamentu z gabinetem i pokojem
sypialnym, w którym łóżko ustawiano osiowo, była często . stosowana przez Tylmana z Gameren
w 2 poł. XVII w.97 Znajdowało się ono w alkowie, wydzielonej architektonicznie części pokoju.
Wcześniej alkowa pojawiła się w projektach pałacowych Jana Baptysty Gisleniego, architekta
Władysława IV98. W Podhorcach jej wyodrębnienie z pomieszczenia, gdzie miałoby być wstawione
łóżko, byłoby raczej niemożliwe, bo w tym czasie łóżko sytuowano przy narożu pokoju bądź sypialni.
Autor Krótkiej nauki budowniczej... zaznacza, że lepiej, by łóżko „miało mieć osobny swój pokój,
[w] lecie chłodny, zimie ciepły, wolny od much, komarów, płech. W co wszystko łacno potrafić,
kiedy w nim przebywać nie będą, kiedy go zamykać będą"99. A więc sugeruje, by jednak pokój
lub retirata nie pełniły dodatkowej funkcji sypialni. W Podhorcach pomieszczeniami wykorzystywa-
96 Tamże.
91 Jw., s. 64.
98 N. M iks, Zbiór rysunków G. B. Gisleniego, architekta XVII wieku, w Sir Johns Soane's Muséum w Londynie,
„Biul. Hist. Szt.", t. XXIII, 1961, il. 4-5 na s. 332- 333.
99 Krótka nauka budownicza..., s. 10.
ZBIGN1LW HANIA
30. Podhorce. Paląc. „Sala Karmazynowa" pierwszego piętra korpusu
mieszczeniami utylitarnymi parteru tego skrzydła. Dekoracja pokoju i retiraty była również bogata,
chociaż nie tak, jak w pozostałych wnętrzach traktu ogrodowego. Belki stropowe były prostsze
w zdobiącej je ornamentyce, a portale miały kolor różowy.
Inwentarz z 1717 r. nie wspomina o wyposażeniu wnętrz pałacu. Zapewne w czasie jego spo-
rządzania nic się w nich nie zachowało. Nie można z jego treści wywnioskować, które z pomie-
szczeń pełniły funkcje sypialni. Autor Krótkiej nauki budowniczej... podaje, że „łóżko lub w pokoju,
lub w retiracie bywa"96. Wydaje się. że w narożnym pomieszczeniu pawilonu wschodniego trudno
byłoby dla niego znaleźć miejsce. Ściany w nim zajęte były przez okna, otwór drzwiowy i ko-
minek. W podłużnym pokoju w jego ścianie południowej wybito dwa otwory: okienny i drzwiowy,
a wschodniej okienny. Jedyne miejsce dla ustawienia łóżka w tym pomieszczeniu znajdowałoby
się między oboma portalami ściany północnej. Kompozycja apartamentu z gabinetem i pokojem
sypialnym, w którym łóżko ustawiano osiowo, była często . stosowana przez Tylmana z Gameren
w 2 poł. XVII w.97 Znajdowało się ono w alkowie, wydzielonej architektonicznie części pokoju.
Wcześniej alkowa pojawiła się w projektach pałacowych Jana Baptysty Gisleniego, architekta
Władysława IV98. W Podhorcach jej wyodrębnienie z pomieszczenia, gdzie miałoby być wstawione
łóżko, byłoby raczej niemożliwe, bo w tym czasie łóżko sytuowano przy narożu pokoju bądź sypialni.
Autor Krótkiej nauki budowniczej... zaznacza, że lepiej, by łóżko „miało mieć osobny swój pokój,
[w] lecie chłodny, zimie ciepły, wolny od much, komarów, płech. W co wszystko łacno potrafić,
kiedy w nim przebywać nie będą, kiedy go zamykać będą"99. A więc sugeruje, by jednak pokój
lub retirata nie pełniły dodatkowej funkcji sypialni. W Podhorcach pomieszczeniami wykorzystywa-
96 Tamże.
91 Jw., s. 64.
98 N. M iks, Zbiór rysunków G. B. Gisleniego, architekta XVII wieku, w Sir Johns Soane's Muséum w Londynie,
„Biul. Hist. Szt.", t. XXIII, 1961, il. 4-5 na s. 332- 333.
99 Krótka nauka budownicza..., s. 10.