DOI Artikel:
Mikocka-Rachubowa, Katarzyna: Mistrz Nagrobka Provany - rzeźbiarz krakowski przełomu XVI i XVII wieku
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.13596#0065
MISTRZ NAGROBKA PROVANY - RZEŹBIARZ KRAKOWSKI PRZEŁOMU XVI I XVII WIEKU
61
43. Jean Mignon, rycina z motywem masek.
sgraffit na elewacjach kamienic przy ul. Kanoniczej231, mający oczywiste znaczenie dla ozdobienia
w taki sposób również tej budowli. Źródło dla wzoru sgraffita na fasadzie naszej kamienicy stanowiła
jedna z rycin serliańskich. W IV księdze Serlio zamieścił wzory rustyki232 (il. 45), spośród których
przejęto wzór oznaczony numerem VII, lekko go jedynie przetwarzając przez podzielenie środkowego
prostokąta poziomą linią233.
W rzeźbie krakowskiej należy szukać pierwowzoru dla inskrypcji na belkowaniu nagrobka Piotra
Kostki, której tekst został przejęty z nagrobka biskupa Padniewskiego, ułożony dlań specjalnie przez
Jana Kochanowskiego234, a także dla napisu na portalu I. piętra kamienicy przy ul. Kanoniczej 21 235.
W nagrobkach naszego Mistrza wizerunki zmarłych są ujęte jako posągi pełnoplastyczne, leżące na
sarkofagach w naturalnej pozie , ze zgiętą i przełożoną swobodnie nogą oraz głową podpartą ręką.
W odniesieniu do nagrobków rycerskich, w których figury zmarłych prezentują kinetyczny typ „posan-
sovinowski", niewątpliwym pierwowzorem był posąg Zygmunta Starego w kaplicy Zygmuntowskiej (ok.
1530)236. Wprawdzie ten berrecciowski schemat był stosowany również później przez Padovana
i Michałowicza, ale rozwiązania tych artystów odbiegają od królewskiego wzoru bardziej usztywnioną
231 Rudkowski, op. cit., s. 582.
232 Serlio, Regole generali..., k. 16 v.
233 Kowalczyk, Serlio..., s. 118, zwraca uwagę jedynie na przejęcie tego wzoru w sgraffitach na ścianach dworu Branickich
w Branicach (1603); podkreśla też dużą rolę wzorów z IV księgi Serlia dla kompozycji sgraffit w Polsce (Ibid., s. 273).
234 O napisie epitafijnym dla Padniewskiego por.: Jana Kochanowskiego dzieła wszystkie. Wydanie pomnikowe, t. III, War-
szawa 1884, s. 240. Też: Pagaczewski, op. cit., s. 35; T. Kruszewska, Funeralna poezja Jana Kochanowskiego na tle poetyki
renesansowej, „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Wrocławskiego. Prace Literackie", I. Seria A, nr 2, 1956, s. 177, 183 — 184.
235 Napis „Sibi amico et posteritati" widnieje też na fryzie portalu domu przy ul. Mikołajskiej 10 w Krakowie (por.
F. Mączyński, Ze starego Krakowa. Ulice, bramy, sienie, Kraków 1908, ryc. 13; Kretschmerów a, op. cit., s. 9).
236 O nim por.: A. Fischinger, Ze studiów nad rzeźbą figuralną kaplicy Zygmuntowskiej. Pomnik króla Zygmunta I, [w:]
Studia do dziejów Wawelu, t. IV, Kraków 1978, s. 213-244.
61
43. Jean Mignon, rycina z motywem masek.
sgraffit na elewacjach kamienic przy ul. Kanoniczej231, mający oczywiste znaczenie dla ozdobienia
w taki sposób również tej budowli. Źródło dla wzoru sgraffita na fasadzie naszej kamienicy stanowiła
jedna z rycin serliańskich. W IV księdze Serlio zamieścił wzory rustyki232 (il. 45), spośród których
przejęto wzór oznaczony numerem VII, lekko go jedynie przetwarzając przez podzielenie środkowego
prostokąta poziomą linią233.
W rzeźbie krakowskiej należy szukać pierwowzoru dla inskrypcji na belkowaniu nagrobka Piotra
Kostki, której tekst został przejęty z nagrobka biskupa Padniewskiego, ułożony dlań specjalnie przez
Jana Kochanowskiego234, a także dla napisu na portalu I. piętra kamienicy przy ul. Kanoniczej 21 235.
W nagrobkach naszego Mistrza wizerunki zmarłych są ujęte jako posągi pełnoplastyczne, leżące na
sarkofagach w naturalnej pozie , ze zgiętą i przełożoną swobodnie nogą oraz głową podpartą ręką.
W odniesieniu do nagrobków rycerskich, w których figury zmarłych prezentują kinetyczny typ „posan-
sovinowski", niewątpliwym pierwowzorem był posąg Zygmunta Starego w kaplicy Zygmuntowskiej (ok.
1530)236. Wprawdzie ten berrecciowski schemat był stosowany również później przez Padovana
i Michałowicza, ale rozwiązania tych artystów odbiegają od królewskiego wzoru bardziej usztywnioną
231 Rudkowski, op. cit., s. 582.
232 Serlio, Regole generali..., k. 16 v.
233 Kowalczyk, Serlio..., s. 118, zwraca uwagę jedynie na przejęcie tego wzoru w sgraffitach na ścianach dworu Branickich
w Branicach (1603); podkreśla też dużą rolę wzorów z IV księgi Serlia dla kompozycji sgraffit w Polsce (Ibid., s. 273).
234 O napisie epitafijnym dla Padniewskiego por.: Jana Kochanowskiego dzieła wszystkie. Wydanie pomnikowe, t. III, War-
szawa 1884, s. 240. Też: Pagaczewski, op. cit., s. 35; T. Kruszewska, Funeralna poezja Jana Kochanowskiego na tle poetyki
renesansowej, „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Wrocławskiego. Prace Literackie", I. Seria A, nr 2, 1956, s. 177, 183 — 184.
235 Napis „Sibi amico et posteritati" widnieje też na fryzie portalu domu przy ul. Mikołajskiej 10 w Krakowie (por.
F. Mączyński, Ze starego Krakowa. Ulice, bramy, sienie, Kraków 1908, ryc. 13; Kretschmerów a, op. cit., s. 9).
236 O nim por.: A. Fischinger, Ze studiów nad rzeźbą figuralną kaplicy Zygmuntowskiej. Pomnik króla Zygmunta I, [w:]
Studia do dziejów Wawelu, t. IV, Kraków 1978, s. 213-244.