DOI Artikel:
Żuchowski, Tadeusz J.: Traktat o rzeźbie Michała Anioła: "Pietà Rondanini"
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.14244#0086
80
TADEUSZ J. ŻUCHOWSKJ
8. Michał Anioł Buonarroti, Pietà Rondanini. Widok górnej partii rzeźby z lewej strony,
marmur kararyjski, dawniej w Palazzo Rondanini w Rzymie, obecnie Castello Sforzesco
w Mediolanie, repr. Ryszard Rau
Anioła i postępującym osłabieniem fizycznym. Dziennie artysta był w stanie pracować przy bloku zaledwie
kilkadziesiąt minut. Praca postępowała więc powoli, a towarzyszyły jej kolejne przemyślenia58.
Technika odkuwania nie była jednak przypadkową, narzuconą przez kondycję rzeźbiarza, konieczno-
ścią, ale świadomym - przy wszystkich ograniczeniach - wyborem drogi, której celem było całkowite
odrzucenie tego, co w kamieniu zbędne, i ukazanie rzeźby w jej symbolicznej istotności. Michał Anioł,
podążając tą drogą, balansował na granicy między materialnością, którą dawał kamień, a niematerialnością,
którą powodowało intensywne skucie dawnej rzeźby oraz wzmagała chropawa, zróżnicowana faktura. Po-
zostawienie dolnych partii wypolerowanych, bardziej rzeczywistych, które stopniowo ku górze przemienia-
28 grudnia 1563 r. Michał Anioł, pisząc do swego bratanka Leonarda (Le lettere di Michelangelo Buonarotti... per cura
G. Milanesi, Firenze 1875, s. 372), mówi między innymi, że nie odpowiadał na ostatnie listy, ponieważ ręce odmawiają mu posłu-
szeństwa. Jednak od teraz będzie pisał przez innych i jedynie podpisywał: „[...] non avendo riposto, e mancato perche la mano non mi
serve; pero da ora inanzi faro scrivere altri e io sottoscrivero". 10 października tego roku don Miniato Pitti z konwentu Santa Maria
Nova w Rzymie informował Vasariego o samopoczuciu i wyglądzie Michała Anioła: „Va chinato et eon fatica alza il capo et anchora
attende del continuo a scarpellare, standosi in casa". Cytat za: S chi a v o, s. 13. Wynika z tego, że zbliżający się do dziewięćdzie-
siątki Buonarroti, zgarbiony i mający kłopoty z poruszaniem się, odkuwał swe ostatnie dzieło dzięki niespożytej sile woli.
TADEUSZ J. ŻUCHOWSKJ
8. Michał Anioł Buonarroti, Pietà Rondanini. Widok górnej partii rzeźby z lewej strony,
marmur kararyjski, dawniej w Palazzo Rondanini w Rzymie, obecnie Castello Sforzesco
w Mediolanie, repr. Ryszard Rau
Anioła i postępującym osłabieniem fizycznym. Dziennie artysta był w stanie pracować przy bloku zaledwie
kilkadziesiąt minut. Praca postępowała więc powoli, a towarzyszyły jej kolejne przemyślenia58.
Technika odkuwania nie była jednak przypadkową, narzuconą przez kondycję rzeźbiarza, konieczno-
ścią, ale świadomym - przy wszystkich ograniczeniach - wyborem drogi, której celem było całkowite
odrzucenie tego, co w kamieniu zbędne, i ukazanie rzeźby w jej symbolicznej istotności. Michał Anioł,
podążając tą drogą, balansował na granicy między materialnością, którą dawał kamień, a niematerialnością,
którą powodowało intensywne skucie dawnej rzeźby oraz wzmagała chropawa, zróżnicowana faktura. Po-
zostawienie dolnych partii wypolerowanych, bardziej rzeczywistych, które stopniowo ku górze przemienia-
28 grudnia 1563 r. Michał Anioł, pisząc do swego bratanka Leonarda (Le lettere di Michelangelo Buonarotti... per cura
G. Milanesi, Firenze 1875, s. 372), mówi między innymi, że nie odpowiadał na ostatnie listy, ponieważ ręce odmawiają mu posłu-
szeństwa. Jednak od teraz będzie pisał przez innych i jedynie podpisywał: „[...] non avendo riposto, e mancato perche la mano non mi
serve; pero da ora inanzi faro scrivere altri e io sottoscrivero". 10 października tego roku don Miniato Pitti z konwentu Santa Maria
Nova w Rzymie informował Vasariego o samopoczuciu i wyglądzie Michała Anioła: „Va chinato et eon fatica alza il capo et anchora
attende del continuo a scarpellare, standosi in casa". Cytat za: S chi a v o, s. 13. Wynika z tego, że zbliżający się do dziewięćdzie-
siątki Buonarroti, zgarbiony i mający kłopoty z poruszaniem się, odkuwał swe ostatnie dzieło dzięki niespożytej sile woli.