Rocznik Historii Sztuki (26.2001)

MECHELEŃSKIE RELIEFY ALABASTROWE W POLSCE

193

3. Ołtarzyk domowy (ok. 1550-1560) w epitafium 4. Chrystus nawiedzający Marię po zmartwychwstaniu, relief ze zwień-
Jacoba Baudissa (po 1635), dawniej w kościele św. czenia epitafium Jacoba Baudissa, własność prywatna, fot. właściciel
Barbary we Wrocławiu, obecnie w Muzeum Naro-
dowym we Wrocławiu, fot. Muzeum

Przykład czterech reliefów ze skarbca jasnogórskiego świadczy o tym, że mecheleńskie plakiety speł-
niały również funkcje wotywne. Ukrzyżowanie (kat. nr 3, il. 7), Wizja św. Franciszka (kat. nr 4, il. 8),
Błogosławieństwo Jakuba przez Izaaka (kat. nr 5, il. 9), Zwiastowanie (kat. nr 6, il. 11) zostały odnotowane
w inwentarzu skarbca z 1731 roku właśnie jako wota79.

Najtrudniej zrekonstruować jest losy plakiet, znajdujących się dziś w zbiorach muzealnych. W więk-
szości wypadków pochodzą one z kolekcji prywatnych i można przypuszczać, że znalazły się w Polsce
w XIX wieku, kiedy to zazwyczaj uznawane były za dzieła włoskie.

TOPOGRAFIA

Ze statystycznego zestawienia występowania alabastrów mecheleńskich w Polsce wynika, że najwięcej
(osiem) z odnalezionych dzieł znajduje się w zbiorach muzealnych80, sześć w Małopolsce, trzy na Śląsku
i po jednym w Wielkopolsce i na Pomorzu. Wydaje się, że statystyka ta w pełni nie oddaje charakteru
polskiej kolekcji. I tak na przykład ustalenie, że w Małopolsce zachowało się najwięcej tych zabytków, nie
zmienia faktu, że importy na tym terenie traktować należy jako wyjątkowe, związane z postaciami wybit-
nych fundatorów.

'"Smulikowska 1982, s. 118.

xo Nie zaliczam do tej grupy epitafium Baudissa (kat. nr 19), którego pierwotne umiejscowienie jest znane.