DOI Artikel:
Kowalczyk, Jerzy: Świątynie i klasztory późnobarokowe w archidiecezji lwowskiej
DOI Seite / Zitierlink:https://doi.org/10.11588/diglit.14538#0192
ŚWIĄTYNIE I KLASZTORY PÓŹNOBAROKOWE W ARCHIDIECEZJI LWOWSKIEJ
191
13. Lwów, kolegium teatynów, skrzydło frontowe. Fot. J. Kowalczyk, 1988
z piano nobile. Duże sale na parterze i na piętrze są sklepione. We wnętrzu wyróżnia się westybul o zaokrą-
glonych narożach191 (il. 12). Skrzydła nakrywały dachy mansardowe, które pojawiły się tam zapewne w cza-
sie odbudowy po pożarze kolegium w 1740 r. Kaplicę z pewnością przewidziano w skrzydle wschodnim,
naprzeciw frontowego. Niezrealizowanie pełnego programu zapewne spowodowało, że musiała wystarczyć
mniej okazała kaplica, usytuowana może w skrzydle frontowym, w dużej sali nad westybulem. Co prawda,
w 1785 r. arcybiskup ormiański Jakób Tumanowicz poświecił kamień węgielny pod budowę nowego kościo-
ła, ale wkrótce nastąpiła kasata zakonu i gmach całego kolegium został przeznaczony na koszary artylerii.
Odrębny typ architektoniczny i przestrzenny prezentuje wielki gmach wzniesiony dla kolegium pija-
rów we Lwowie z fundacji ks. Samuela Rocha Głowińskiego, sufragana lwowskiego (1748), zatwierdzonej
w tymże roku przez Augusta III i za pozwoleniem Benedykta XIV na założenie szkoły (1750). Zakupiono
wówczas grunty na przedmieściu gliniańskim192 i niebawem rozpoczęto budowę kolegium. 19 maja 1760 r.
położono kamień węgielny pod budowę kaplicy, tworzącej centralny element zespołu architektonicznego193
(il. 14). Prace zostały przerwane wskutek kontrakcji jezuitów i wznowione dopiero na początku panowania
Stanisława Augusta. 18 czerwca 1764 r. odbyło się drugie „solenne założenie kamienia na zaczętą już zresz-
tą dawniej fabrykę Collegium Nobilium i Alumnatu"194. Jako procurator fabńcae figuruje w źródłach od
191 Wnętrze westybulu o zaokrąglonych narożach, projektu z pewnością Salviego, inspirowane było dziełem Borrominiego,
rzymską kaplicą Tre Magi. Do niej wcześniej nawiązał architekt Kacper Bażanka we wnętrzu kościoła misjonarzy w Krakowie
(1719-1728).
192 Natoński 1959, s. 131.
193 Hornung 1947, s. 294.
194 Dzieduszycki 1868, s. 171.
191
13. Lwów, kolegium teatynów, skrzydło frontowe. Fot. J. Kowalczyk, 1988
z piano nobile. Duże sale na parterze i na piętrze są sklepione. We wnętrzu wyróżnia się westybul o zaokrą-
glonych narożach191 (il. 12). Skrzydła nakrywały dachy mansardowe, które pojawiły się tam zapewne w cza-
sie odbudowy po pożarze kolegium w 1740 r. Kaplicę z pewnością przewidziano w skrzydle wschodnim,
naprzeciw frontowego. Niezrealizowanie pełnego programu zapewne spowodowało, że musiała wystarczyć
mniej okazała kaplica, usytuowana może w skrzydle frontowym, w dużej sali nad westybulem. Co prawda,
w 1785 r. arcybiskup ormiański Jakób Tumanowicz poświecił kamień węgielny pod budowę nowego kościo-
ła, ale wkrótce nastąpiła kasata zakonu i gmach całego kolegium został przeznaczony na koszary artylerii.
Odrębny typ architektoniczny i przestrzenny prezentuje wielki gmach wzniesiony dla kolegium pija-
rów we Lwowie z fundacji ks. Samuela Rocha Głowińskiego, sufragana lwowskiego (1748), zatwierdzonej
w tymże roku przez Augusta III i za pozwoleniem Benedykta XIV na założenie szkoły (1750). Zakupiono
wówczas grunty na przedmieściu gliniańskim192 i niebawem rozpoczęto budowę kolegium. 19 maja 1760 r.
położono kamień węgielny pod budowę kaplicy, tworzącej centralny element zespołu architektonicznego193
(il. 14). Prace zostały przerwane wskutek kontrakcji jezuitów i wznowione dopiero na początku panowania
Stanisława Augusta. 18 czerwca 1764 r. odbyło się drugie „solenne założenie kamienia na zaczętą już zresz-
tą dawniej fabrykę Collegium Nobilium i Alumnatu"194. Jako procurator fabńcae figuruje w źródłach od
191 Wnętrze westybulu o zaokrąglonych narożach, projektu z pewnością Salviego, inspirowane było dziełem Borrominiego,
rzymską kaplicą Tre Magi. Do niej wcześniej nawiązał architekt Kacper Bażanka we wnętrzu kościoła misjonarzy w Krakowie
(1719-1728).
192 Natoński 1959, s. 131.
193 Hornung 1947, s. 294.
194 Dzieduszycki 1868, s. 171.