DOI Artikel:
Kowalczyk, Jerzy: Świątynie i klasztory późnobarokowe w archidiecezji lwowskiej
DOI Seite / Zitierlink:https://doi.org/10.11588/diglit.14538#0202
ŚWIĄTYNIE I KLASZTORY PÓŹNOBAROKOWE W ARCHIDIECEZJI LWOWSKIEJ
201
27. Lwów, kościół Świętego Mikołaja i klasztor trynitarzy. Fot. J. Langda, 1964, neg. IS PAN
Skromniejsza, choć też wyraźnie świecka, jest forma kolegium pijarów w Złoczowie, fundacji króle-
wicza Jakuba Sobieskiego (1733, architekt Antonio Castelli). Jest to klasztor piętrowy, dwuskrzydłowy, na
całej długości z obydwu stron opilastrowany z pasem kordonowym. Krótsze pięcioosiowe skrzydło przyle-
gające do fasady kościoła akcentuje pośrodku płytki ryzalit z portalem. Dłuższe skrzydło boczne biegnie
równolegle do kościoła i jest zakończone wydatnym ryzalitem, wyróżniającym się większą bryłą z zaokrą-
glonymi narożnikami, mieszczącą obszerną przesklepioną salę, zapewne teatralną (il. 24).
Do ciekawych rozwiązań należy zaliczyć klasztory dwuskrzydłowe o układzie węgielnicy, ale ustawio-
ne względem siebie odwrotnie niż w Złoczowie. Jedno skrzydło przylega wówczas do prezbiterium, drugie
zaś poprowadzone równolegle do świątyni, zamknięte jest fasadą, korespondującą z fasadą kościoła, tylko
od niej skromniejszą, węższą i niższą. Taki układ tworzy klasztor Karmelitów trzewiczkowych z kościołem
Świętego Marcina we Lwowie ( 1736-1753)211. Zespół ten Zbigniew Hornung przypisał Bernardowi Mere-
tynowi212. Skrzydło równoległe do kościoła jest od czoła poszerzone poprzecznym członem z fasadą, zwień-
czoną wieżą z drewnianą latarnią, która służy jako dzwonnica (il. 25, 26).
Drugim przykładem jest klasztor trynitarzy połączony z kościołem Świętego Mikołaja. Kościół to dzieło
trynitarza, o. Kazimierza Granackiego (1745), natomiast fasada wysuniętego skrzydła klasztoru wskazuje na
lepszego, zawodowego architekta. Fasada klasztoru ma zaokrąglone naroża i zwielokrotnione pilastry w wiel-
kim porządku. Druga, węższa kondygnacja szczytowa jest bogato opracowana, ujęta wolutami i flankowana
figurami świętych (ił. 27).
Interesującą formę otrzymał klasztor karmelitów trzewiczkowych w Rozdole z fundacji Michała Józefa
Rzewuskiego, pisarza polnego koronnego (1735-1748)213. Rzewuski zatrudnił przy nim zapewne Bernarda
Meretyna, który budował dla niego pałac w tej miejscowości214. Budynek piętrowego klasztoru wzniesiono
211 Kaczorowski 1990, s. 99-101.
212 Homung 1975, s. 443.
213 Ostrowski 2001, s. 142-143.
214 Palkij 1992, s. 135.
201
27. Lwów, kościół Świętego Mikołaja i klasztor trynitarzy. Fot. J. Langda, 1964, neg. IS PAN
Skromniejsza, choć też wyraźnie świecka, jest forma kolegium pijarów w Złoczowie, fundacji króle-
wicza Jakuba Sobieskiego (1733, architekt Antonio Castelli). Jest to klasztor piętrowy, dwuskrzydłowy, na
całej długości z obydwu stron opilastrowany z pasem kordonowym. Krótsze pięcioosiowe skrzydło przyle-
gające do fasady kościoła akcentuje pośrodku płytki ryzalit z portalem. Dłuższe skrzydło boczne biegnie
równolegle do kościoła i jest zakończone wydatnym ryzalitem, wyróżniającym się większą bryłą z zaokrą-
glonymi narożnikami, mieszczącą obszerną przesklepioną salę, zapewne teatralną (il. 24).
Do ciekawych rozwiązań należy zaliczyć klasztory dwuskrzydłowe o układzie węgielnicy, ale ustawio-
ne względem siebie odwrotnie niż w Złoczowie. Jedno skrzydło przylega wówczas do prezbiterium, drugie
zaś poprowadzone równolegle do świątyni, zamknięte jest fasadą, korespondującą z fasadą kościoła, tylko
od niej skromniejszą, węższą i niższą. Taki układ tworzy klasztor Karmelitów trzewiczkowych z kościołem
Świętego Marcina we Lwowie ( 1736-1753)211. Zespół ten Zbigniew Hornung przypisał Bernardowi Mere-
tynowi212. Skrzydło równoległe do kościoła jest od czoła poszerzone poprzecznym członem z fasadą, zwień-
czoną wieżą z drewnianą latarnią, która służy jako dzwonnica (il. 25, 26).
Drugim przykładem jest klasztor trynitarzy połączony z kościołem Świętego Mikołaja. Kościół to dzieło
trynitarza, o. Kazimierza Granackiego (1745), natomiast fasada wysuniętego skrzydła klasztoru wskazuje na
lepszego, zawodowego architekta. Fasada klasztoru ma zaokrąglone naroża i zwielokrotnione pilastry w wiel-
kim porządku. Druga, węższa kondygnacja szczytowa jest bogato opracowana, ujęta wolutami i flankowana
figurami świętych (ił. 27).
Interesującą formę otrzymał klasztor karmelitów trzewiczkowych w Rozdole z fundacji Michała Józefa
Rzewuskiego, pisarza polnego koronnego (1735-1748)213. Rzewuski zatrudnił przy nim zapewne Bernarda
Meretyna, który budował dla niego pałac w tej miejscowości214. Budynek piętrowego klasztoru wzniesiono
211 Kaczorowski 1990, s. 99-101.
212 Homung 1975, s. 443.
213 Ostrowski 2001, s. 142-143.
214 Palkij 1992, s. 135.