Museum Narodowe w Krakowie [Hrsg.]: Rozprawy Muzeum Narodowego w Krakowie (N.S. 3.2010)

122 Michał Dziewulski

9. Fragment żelaznej tsuby z dekoracją takabori-iroe wykonaną ze srebra

zwaną nunome-zógan (dib ii było nacinanie inkrustowanej powierzchni w drob-

ną kratkę za pomocą szybkich uderzeń dłuta i młotka. Następnie inkrustowano nacięty
fragment drobnym drucikiem, albo cienkimi płatkami srebra lub złota (o grubości ok. V]0
milimetra), pokrywając dzięki temu większą powierzchnię dekorowanego obszaru. Płatki
drogocennego kruszcu były nanoszone na naciętą powierzchnię za pomocą delikatnych
uderzeń niewielkiego młoteczka. Jeżeli inkrustacja taka częściowo ulegnie wykrusze-
niu (do czego doprowadzano często celowo), sprawia ona wówczas wrażenie splotu nici
w tkaninie (il. 8C). Technika ta wiązana jest przede wszystkim ze szkołami Higo, której
mistrzowie doprowadzili ją do perfekcji.

Inkrustacją często spotykaną w tsubach od wieku XVII, w szczególności w tych o cha-
rakterze bardziej dekoracyjnym, było zdobienie płyty za pomocą pełnoplastycznych
przedstawień wykonanych z kolorowych metali. Technika ta nosiła nazwę iroe (felg)21.
W płycie wycinano odpowiedniej wielkości wgłębienie, o kształcie zbliżonym do przygo-
towanej wcześniej dekoracji wykonanej np. z mosiądzu, złota, srebra, shakudó itp. Następ-
nie wprawiano ją w otwór, mocując poprzez zaciśnięcie jej materiałem z płyty za pomocą
specjalnego dłuta i dociskając metal w kierunku inkrustacji, a wykańczano ją cyzelowa-
niem i rytowaniem. Artysta otrzymywał wówczas inkrustację reliefową, noszącą nazwę
takabori-iroe (hńli^lź^fll) (il. 9). Innym sposobem, stosowanym częściej przy wyrobie

20

21

Nunome (tji JJ ) - splot tkaniny.
Iroe (lAHO - obraz, malowidło.