DOI Heft:
Artykuły / Articles
DOI Artikel:Laskowska, Magdalena: Eglomizowany ołtarz z kościoła farnego w Bieczu w zbiorach Muzeum Narodowego w Krakowie
DOI Seite / Zitierlink:https://doi.org/10.11588/diglit.31060#0015
Eglomizowany ołtarz z kościoła farnego w Bieczu w zbiorach Muzeum Narodowego w Krakowie
13
W 1950 r. Kazimierz Buczkowski opublikował artykuł stanowiący de facto pierwszą
monografię obiektu8. Opisał w nim nastawę, odczytał towarzyszące przedstawieniom na-
pisy i nakreślił krótką historię zabytku oraz samej techniki jego wykonania. Zasugerował,
że w pustym polu kondygnacji dolnej znajdować się mogła scena Ukrzyżowania, na co
miałaby wskazywać treść okalających niszę napisów oraz flankujący nieistniejące przed-
stawienie motyw adoracji aniołów. Jako dzieła pokrewne technice ołtarza wymienił egło-
mizowaną szkatułkę „w Muzeum wrocławskim (...) przypuszczalnie z XVI w. z przedsta-
wieniem Zbawiciela i 12 Apostołów”9 oraz poliptyk z Utrechtu „złożony z trzech rzędów
po 5 tafelek”10. Wyraźnie jednak podkreślał oryginalność zarówno formy, jak i rozmia-
rów ołtarza bieckiego, co zaakcentował później w pracy z 1958 r., poświęconej wyrobom
ze szkła na ziemiach polskich* 11. Pięć lat wcześniej, w 1953, Buczkowski zaprezentował
ołtarz na wystawie w MNK, zatytułowanej „Szkła dawne i współczesne”12.
W 1982 r. Tadeusz Sławski poświęcił ołtarzowi krótką wzmiankę w artykule dotyczą-
cym problemów konserwatorskich Biecza13. Dwa lata później znane wcześniej informa-
cje o ołtarzu powtórzył w książce Jan Samek14. W 1985 w materiałach z sesji naukowej
poświęconej szkłu artystycznemu w Polsce dzieło było wzmiankowane jako przykład
siedemnastowiecznego wyrobu rzemiosła śląskiego15. W 1996 powstała karta muzealna
ołtarza autorstwa Alicji Kilijańskiej oraz konserwatorski opis stanu zachowania nastawy,
sporządzony przez Annę Pusoską16.
W 2001 r. w katalogu towarzyszącym wystawie „Op Nederlandese Manier. Inspi-
racje niderlandzkie w sztuce śląskiej XV-XVIII w”, zorganizowanej przez Muzeum
Miedzi w Legnicy oraz tamtejsze Diecezjalne Muzeum Śląskiej Sztuki Sakralnej, ukazała
się nota dzieła, opracowana przez Piotra Oszczanowskiego17. Autor poza przypomnie-
8 Ibidem, s. 153-158.
9 Ibidem, s. 156.
10 Ibidem, s. 157. Niestety, Buczkowski nie precyzuje w swoim artykule ani pochodzenia, ani miejsca prze-
chowywania owego ołtarza z Utrechtu. Można przypuszczać, że miał na myśli południowo-niderlandzki
ołtarz z 1545, pochodzący z klasztoru Huissen (k. Nimwegen), obecnie w zbiorach Aartsbisschoppelijk
Museum w Utrechcie; więcej zob. H. W. Keiser, Die deutsche Hinterglasmalerei, Munchen 1937, s. 19.
11 K. Buczkowski, Dawne szkła artystyczne w Polsce, Kraków 1958, s. 55.
12 A. Kopff, Sprawozdanie z działalności Muzeum Narodowego z roku 1953, „Muzeum Narodowe
w Krakowie. Rozprawy i Sprawozdania”, 1953, t. 3, s. 247-250, ryc. 9.
13 T. Sławski, Z zagadnień konserwatorskich Biecza i najbliższej okolicy [w:] Teka konserwatorska. Pol-
ska południowo-wschodnia, Rzeszów 1982, s. 56.
14 J. Samek, Polskie rzemiosło artystyczne. Czasy nowożytne. Warszawa 1984, s. 178-179.
15 R Chrzanowska, Kolekcje szkła śląskiego w zbiorach muzeów polskich [w:] Z dziejów szkła artystycz-
nego w Polsce. Wybór materiałów z sesji naukowej zorganizowanej w 1980 roku przez Muzeum Okręgowe
w Jeleniej Górze, Jelenia Góra 1985, s. 36-37.
16 A. Pusoska, Ołtarzyk MNKIV-Mal-286, mpis.
17 P. Oszczanowski, Anonimowy artysta wrocławski (Johann Schneider? lub Daniel Schneider?). Ołta-
rzyk eglomise, 1617 r. [w:] Op Nederlandese Manier. Inspiracje niderlandzkie w sztuce śląskiej XV-XVIII w.
Katalog wystawy Muzeum Miedzi w Legnicy, Legnica 2001, s. 89-90.
13
W 1950 r. Kazimierz Buczkowski opublikował artykuł stanowiący de facto pierwszą
monografię obiektu8. Opisał w nim nastawę, odczytał towarzyszące przedstawieniom na-
pisy i nakreślił krótką historię zabytku oraz samej techniki jego wykonania. Zasugerował,
że w pustym polu kondygnacji dolnej znajdować się mogła scena Ukrzyżowania, na co
miałaby wskazywać treść okalających niszę napisów oraz flankujący nieistniejące przed-
stawienie motyw adoracji aniołów. Jako dzieła pokrewne technice ołtarza wymienił egło-
mizowaną szkatułkę „w Muzeum wrocławskim (...) przypuszczalnie z XVI w. z przedsta-
wieniem Zbawiciela i 12 Apostołów”9 oraz poliptyk z Utrechtu „złożony z trzech rzędów
po 5 tafelek”10. Wyraźnie jednak podkreślał oryginalność zarówno formy, jak i rozmia-
rów ołtarza bieckiego, co zaakcentował później w pracy z 1958 r., poświęconej wyrobom
ze szkła na ziemiach polskich* 11. Pięć lat wcześniej, w 1953, Buczkowski zaprezentował
ołtarz na wystawie w MNK, zatytułowanej „Szkła dawne i współczesne”12.
W 1982 r. Tadeusz Sławski poświęcił ołtarzowi krótką wzmiankę w artykule dotyczą-
cym problemów konserwatorskich Biecza13. Dwa lata później znane wcześniej informa-
cje o ołtarzu powtórzył w książce Jan Samek14. W 1985 w materiałach z sesji naukowej
poświęconej szkłu artystycznemu w Polsce dzieło było wzmiankowane jako przykład
siedemnastowiecznego wyrobu rzemiosła śląskiego15. W 1996 powstała karta muzealna
ołtarza autorstwa Alicji Kilijańskiej oraz konserwatorski opis stanu zachowania nastawy,
sporządzony przez Annę Pusoską16.
W 2001 r. w katalogu towarzyszącym wystawie „Op Nederlandese Manier. Inspi-
racje niderlandzkie w sztuce śląskiej XV-XVIII w”, zorganizowanej przez Muzeum
Miedzi w Legnicy oraz tamtejsze Diecezjalne Muzeum Śląskiej Sztuki Sakralnej, ukazała
się nota dzieła, opracowana przez Piotra Oszczanowskiego17. Autor poza przypomnie-
8 Ibidem, s. 153-158.
9 Ibidem, s. 156.
10 Ibidem, s. 157. Niestety, Buczkowski nie precyzuje w swoim artykule ani pochodzenia, ani miejsca prze-
chowywania owego ołtarza z Utrechtu. Można przypuszczać, że miał na myśli południowo-niderlandzki
ołtarz z 1545, pochodzący z klasztoru Huissen (k. Nimwegen), obecnie w zbiorach Aartsbisschoppelijk
Museum w Utrechcie; więcej zob. H. W. Keiser, Die deutsche Hinterglasmalerei, Munchen 1937, s. 19.
11 K. Buczkowski, Dawne szkła artystyczne w Polsce, Kraków 1958, s. 55.
12 A. Kopff, Sprawozdanie z działalności Muzeum Narodowego z roku 1953, „Muzeum Narodowe
w Krakowie. Rozprawy i Sprawozdania”, 1953, t. 3, s. 247-250, ryc. 9.
13 T. Sławski, Z zagadnień konserwatorskich Biecza i najbliższej okolicy [w:] Teka konserwatorska. Pol-
ska południowo-wschodnia, Rzeszów 1982, s. 56.
14 J. Samek, Polskie rzemiosło artystyczne. Czasy nowożytne. Warszawa 1984, s. 178-179.
15 R Chrzanowska, Kolekcje szkła śląskiego w zbiorach muzeów polskich [w:] Z dziejów szkła artystycz-
nego w Polsce. Wybór materiałów z sesji naukowej zorganizowanej w 1980 roku przez Muzeum Okręgowe
w Jeleniej Górze, Jelenia Góra 1985, s. 36-37.
16 A. Pusoska, Ołtarzyk MNKIV-Mal-286, mpis.
17 P. Oszczanowski, Anonimowy artysta wrocławski (Johann Schneider? lub Daniel Schneider?). Ołta-
rzyk eglomise, 1617 r. [w:] Op Nederlandese Manier. Inspiracje niderlandzkie w sztuce śląskiej XV-XVIII w.
Katalog wystawy Muzeum Miedzi w Legnicy, Legnica 2001, s. 89-90.