DOI issue:
Artykuły / Articles
DOI article:Lencznarowicz, Lucyna: Kazimierz Iwanicki i jego kolekcja miniatur
DOI Page / Citation link: https://doi.org/10.11588/diglit.47327#0071
Kazimierz Iwanicki i jego kolekcja miniatur
69
W 1945 roku zbiory Muzeum Narodowego w Krakowie wzbogaciła kolekcja puł-
kownika dra Kazimierza Iwanickiego1. Z zamiarem przekazania jej Muzeum dr Iwa-
nicki nosił się od 1925 roku2. Od początku Muzeum wyrażało duże zainteresowa-
nie tym zbiorem, bardzo wysoko oceniając jego wartość artystyczną i materialną,
a warunki stawiane przez kolekcjonera jako bardzo korzystne dla Gminy i Muzeum,
będącego wówczas jej własnością. Podkreślano zwłaszcza fakt, że w Krakowie już
prawie nie ma większych kolekcji prywatnych, wiele dzieł sztuki zaginęło wskutek
działań wojennych, a znajdujące się w handlu obiekty zabytkowe osiągają zawyżone
ceny i albo są wykupywane przez inne muzea polskie, które dysponują znaczniejszymi
kwotami na ten cel, albo są wywożone za granicę. Gorąco popierając ofertę Iwanickie-
go, argumentowano dalej, że kolekcja gromadzona była z wielkim znawstwem i zna-
komicie uzupełniłaby braki w zasobach muzealnych, a jest tym bardziej atrakcyjna,
że „ofiarodawca nie stawia warunków osobnego działu, ale godzi się na rozrzucenie
po jego śmierci zbiorów według wymagań naukowego systemu”3. Zdaniem ówczesnej
dyrekcji wartość materialna świadczeń, do jakich Gmina by się zobowiązała w przy-
padku przyjęcia warunków zapisu, „nie obraca się nawet w ramach procentu od ka-
pitału, jaki reprezentuje kolekcja”4, wyceniona - według Iwanickiego - w 1925 roku
przez kustosza Józefa Kwiatkowskiego na kwotę 11 000 dolarów amerykańskich, czyli
110 000 zł w złocie5, a w marcu 1927 roku na sumę 12 791 dolarów amerykańskich6.
1 Dział Inwentarzy Muzeum Narodowego w Krakowie, dalej DI MNK (Teka Darów: Kazimierz Iwanicki):
odpis umowy z dnia 3 października 1945 roku, zawartej między Gminą stołecznego miasta Krakowa a Kazi-
mierzem Iwanickim, emerytowanym pułkownikiem lekarzem Wojska Polskiego, w sprawie przejęcia na wła-
sność jego kolekcji przez Gminę (zgodnie z uchwałą Miejskiej Rady Narodowej z dnia 1 września 1945 roku)
celem włączenia jej do zbiorów Muzeum Narodowego. Umowa została potwierdzona przez Ministerstwo
Kultury i Sztuki w związku z upaństwowieniem Muzeum Narodowego w Krakowie (odpis umowy z dnia
7 października 1950 roku zawartej pomiędzy Ministerstwem Kultury i Sztuki a Kazimierzem Iwanickim).
2 DI MNK (Teka Darów: Kazimierz Iwanicki): dz. p. 11706: pismo K. Iwanickiego do Zarządu MNK
z dnia 9 marca 1927 roku; L. 11706: pismo Prezydenta Miasta do Wydziału I Magistratu w Krakowie
z dnia 23 kwietnia 1927 roku; dz. p. 12 245: odpis pisma K. Iwanickiego do Prezydenta Miasta Krako-
wa z dnia 5 kwietnia 1928 roku; pismo Prezydenta Miasta Krakowa do Dyrekcji Muzeum Narodowego
w Krakowie z dnia 28 sierpnia 1928 roku; dz. p. 384/39: pismo Dyrektora MNK Feliksa Kopery z dnia
1 grudnia 1939 roku do Wydziału Oświaty Zarządu m. Krakowa; pismo K. Iwanickiego do Prezydenta
Miasta Krakowa przez Wydział Oświaty i Kultury z dnia 19 maja 1945 roku; pismo K. Iwanickiego do Pre-
zydenta Miasta Krakowa przez Wydział Oświaty i Kultury z dnia 23 maja 1945 roku [zawiera informację,
źe już w 1925 roku chciał on uczynić legat na rzecz Muzeum Narodowego w Krakowie i w związku z tym
dokonana została wycena zbiorów przez kustosza MNK Józefa Kwiatkowskiego].
3 DI MNK (Teka Darów: Kazimierz Iwanicki): opinia MNK na temat kolekcji z dnia 10 marca 1927
roku; powtórna opinia MNK dla Wydziału IV Magistratu z dnia 13 września 1928 roku.
4 Ibidem.
5 DI MNK (Teka Darów: Kazimierz Iwanicki): pismo K. Iwanickiego do Prezydenta Miasta Krakowa
przez Wydział Oświaty i Kultury z dnia 23 maja 1945 roku.
6 DI MNK (Teka Darów: Kazimierz Iwanicki): dz. p. 11 706: „Spis przedmiotów, należących do zbio-
rów Dra Kazimierza Iwanickiego”, dalej nazywany „Spis przedmiotów”; informacja o kwocie wyceny za-
warta jest też w opinii MNK na temat kolekcji dla Wydziału IV Magistratu z dnia 13 września 1928 roku.
69
W 1945 roku zbiory Muzeum Narodowego w Krakowie wzbogaciła kolekcja puł-
kownika dra Kazimierza Iwanickiego1. Z zamiarem przekazania jej Muzeum dr Iwa-
nicki nosił się od 1925 roku2. Od początku Muzeum wyrażało duże zainteresowa-
nie tym zbiorem, bardzo wysoko oceniając jego wartość artystyczną i materialną,
a warunki stawiane przez kolekcjonera jako bardzo korzystne dla Gminy i Muzeum,
będącego wówczas jej własnością. Podkreślano zwłaszcza fakt, że w Krakowie już
prawie nie ma większych kolekcji prywatnych, wiele dzieł sztuki zaginęło wskutek
działań wojennych, a znajdujące się w handlu obiekty zabytkowe osiągają zawyżone
ceny i albo są wykupywane przez inne muzea polskie, które dysponują znaczniejszymi
kwotami na ten cel, albo są wywożone za granicę. Gorąco popierając ofertę Iwanickie-
go, argumentowano dalej, że kolekcja gromadzona była z wielkim znawstwem i zna-
komicie uzupełniłaby braki w zasobach muzealnych, a jest tym bardziej atrakcyjna,
że „ofiarodawca nie stawia warunków osobnego działu, ale godzi się na rozrzucenie
po jego śmierci zbiorów według wymagań naukowego systemu”3. Zdaniem ówczesnej
dyrekcji wartość materialna świadczeń, do jakich Gmina by się zobowiązała w przy-
padku przyjęcia warunków zapisu, „nie obraca się nawet w ramach procentu od ka-
pitału, jaki reprezentuje kolekcja”4, wyceniona - według Iwanickiego - w 1925 roku
przez kustosza Józefa Kwiatkowskiego na kwotę 11 000 dolarów amerykańskich, czyli
110 000 zł w złocie5, a w marcu 1927 roku na sumę 12 791 dolarów amerykańskich6.
1 Dział Inwentarzy Muzeum Narodowego w Krakowie, dalej DI MNK (Teka Darów: Kazimierz Iwanicki):
odpis umowy z dnia 3 października 1945 roku, zawartej między Gminą stołecznego miasta Krakowa a Kazi-
mierzem Iwanickim, emerytowanym pułkownikiem lekarzem Wojska Polskiego, w sprawie przejęcia na wła-
sność jego kolekcji przez Gminę (zgodnie z uchwałą Miejskiej Rady Narodowej z dnia 1 września 1945 roku)
celem włączenia jej do zbiorów Muzeum Narodowego. Umowa została potwierdzona przez Ministerstwo
Kultury i Sztuki w związku z upaństwowieniem Muzeum Narodowego w Krakowie (odpis umowy z dnia
7 października 1950 roku zawartej pomiędzy Ministerstwem Kultury i Sztuki a Kazimierzem Iwanickim).
2 DI MNK (Teka Darów: Kazimierz Iwanicki): dz. p. 11706: pismo K. Iwanickiego do Zarządu MNK
z dnia 9 marca 1927 roku; L. 11706: pismo Prezydenta Miasta do Wydziału I Magistratu w Krakowie
z dnia 23 kwietnia 1927 roku; dz. p. 12 245: odpis pisma K. Iwanickiego do Prezydenta Miasta Krako-
wa z dnia 5 kwietnia 1928 roku; pismo Prezydenta Miasta Krakowa do Dyrekcji Muzeum Narodowego
w Krakowie z dnia 28 sierpnia 1928 roku; dz. p. 384/39: pismo Dyrektora MNK Feliksa Kopery z dnia
1 grudnia 1939 roku do Wydziału Oświaty Zarządu m. Krakowa; pismo K. Iwanickiego do Prezydenta
Miasta Krakowa przez Wydział Oświaty i Kultury z dnia 19 maja 1945 roku; pismo K. Iwanickiego do Pre-
zydenta Miasta Krakowa przez Wydział Oświaty i Kultury z dnia 23 maja 1945 roku [zawiera informację,
źe już w 1925 roku chciał on uczynić legat na rzecz Muzeum Narodowego w Krakowie i w związku z tym
dokonana została wycena zbiorów przez kustosza MNK Józefa Kwiatkowskiego].
3 DI MNK (Teka Darów: Kazimierz Iwanicki): opinia MNK na temat kolekcji z dnia 10 marca 1927
roku; powtórna opinia MNK dla Wydziału IV Magistratu z dnia 13 września 1928 roku.
4 Ibidem.
5 DI MNK (Teka Darów: Kazimierz Iwanicki): pismo K. Iwanickiego do Prezydenta Miasta Krakowa
przez Wydział Oświaty i Kultury z dnia 23 maja 1945 roku.
6 DI MNK (Teka Darów: Kazimierz Iwanicki): dz. p. 11 706: „Spis przedmiotów, należących do zbio-
rów Dra Kazimierza Iwanickiego”, dalej nazywany „Spis przedmiotów”; informacja o kwocie wyceny za-
warta jest też w opinii MNK na temat kolekcji dla Wydziału IV Magistratu z dnia 13 września 1928 roku.