DOI issue:
Komunikaty / Reports
DOI article:Krudysz, Leszek: Guziki z krypty kaplicy św. Marii Magdaleny w Karniowicach w gminie Zabierzów
DOI Page / Citation link: https://doi.org/10.11588/diglit.47327#0299
Guziki z krypty kaplicy św. Marii Magdaleny w Karniowicach w gminie Zabierzów
297
W trakcie prac archeologicznych i konserwatorskich w krypcie odkrytej pod ka-
plicą dworską w Karniowicach w gminie Zabierzów natrafiono na zniszczony po-
chówek sędziego Trybunału Apelacyjnego Wolnego Miasta Krakowa Maksymiliana
Bartynowskiego. Inskrypcja na kamiennej tablicy znajdującej się wewnątrz kaplicy
informuje, że trumnę ze zmarłym w 1839 roku urzędnikiem przeniesiono do Kar-
niewie z krypty klasztoru Kapucynów w Krakowie. Wśród odnalezionych między
rozrzuconymi kośćmi i deskami rozbitej trumny przedmiotów wyróżnia się zbiór
szesnastu guzików z herbem WMK i pięć miedziano-mosiężnych guzików portre-
towych z przedstawieniem rosyjskiego feldmarszałka Dibitscha-Zabałkańskiego. Ba-
dania metaloznawcze wykazały, że pochodzące z munduru pochowanego guziki były
złocone. W zbiorach Muzeum Narodowego w Krakowie przechowywany jest mun-
dur urzędnika sądowego Rzeczpospolitej Krakowskiej dający wyobrażenie o wyglą-
dzie fraka mundurowego, w jakim pochowano sędziego. Znalezisko guzików z krypty
skłania do prześledzenia dziejów tej części stroju w dobie powstania listopadowego.
* * *
W latach 2009-2010 prowadzono prace konserwatorskie XVII-wiecznej kaplicy
dworskiej w w Karniowicach leżących w południowej części Wyżyny Krakowsko-
-Częstochowskiej. Pod schodami wejściowymi do kaplicy, pochodzącymi z drugiej
połowy XIX stulecia, odsłonięto wejście do krypty, w której znajdowała się uszko-
dzona drewniana trumna. Na zewnątrz trumny i między jej fragmentami leżały czę-
ści ludzkiego szkieletu (il. 1).
Krypta wykonana jest z cegieł i kamieni wapiennych pokrytych grubą warstwą
tynku wapienno-piaskowego, który wykruszył się i odpadł w kilku miejscach. Niere-
gularne, lekko łukowate sklepienie, spoczywające na domurowanych do ław funda-
mentowych ścianach mających grubość 28-30 cm, zostało podparte filarem ze słabo
wypalonej cegły (il. 2). W trakcie prac archeologicznych w krypcie w warstwie lessu
zmieszanego z pokruszonymi fragmentami tynku znaleziono tablicę natrumienną
wykonaną z blachy miedzianej. Wyryty na niej kursywą napis:
DOM
Maxymilian Bartynowski
w 39 roku życia
dnia 12 Września 1839
z tym rozstał sie Światem
prosi o westchnienie do Boga
pozwolił na identyfikację pochowanego w krypcie mężczyzny. Maksymilian Barty-
nowski był właścicielem wsi Karniowice, które wniosła w wianie jego żona Emilia
297
W trakcie prac archeologicznych i konserwatorskich w krypcie odkrytej pod ka-
plicą dworską w Karniowicach w gminie Zabierzów natrafiono na zniszczony po-
chówek sędziego Trybunału Apelacyjnego Wolnego Miasta Krakowa Maksymiliana
Bartynowskiego. Inskrypcja na kamiennej tablicy znajdującej się wewnątrz kaplicy
informuje, że trumnę ze zmarłym w 1839 roku urzędnikiem przeniesiono do Kar-
niewie z krypty klasztoru Kapucynów w Krakowie. Wśród odnalezionych między
rozrzuconymi kośćmi i deskami rozbitej trumny przedmiotów wyróżnia się zbiór
szesnastu guzików z herbem WMK i pięć miedziano-mosiężnych guzików portre-
towych z przedstawieniem rosyjskiego feldmarszałka Dibitscha-Zabałkańskiego. Ba-
dania metaloznawcze wykazały, że pochodzące z munduru pochowanego guziki były
złocone. W zbiorach Muzeum Narodowego w Krakowie przechowywany jest mun-
dur urzędnika sądowego Rzeczpospolitej Krakowskiej dający wyobrażenie o wyglą-
dzie fraka mundurowego, w jakim pochowano sędziego. Znalezisko guzików z krypty
skłania do prześledzenia dziejów tej części stroju w dobie powstania listopadowego.
* * *
W latach 2009-2010 prowadzono prace konserwatorskie XVII-wiecznej kaplicy
dworskiej w w Karniowicach leżących w południowej części Wyżyny Krakowsko-
-Częstochowskiej. Pod schodami wejściowymi do kaplicy, pochodzącymi z drugiej
połowy XIX stulecia, odsłonięto wejście do krypty, w której znajdowała się uszko-
dzona drewniana trumna. Na zewnątrz trumny i między jej fragmentami leżały czę-
ści ludzkiego szkieletu (il. 1).
Krypta wykonana jest z cegieł i kamieni wapiennych pokrytych grubą warstwą
tynku wapienno-piaskowego, który wykruszył się i odpadł w kilku miejscach. Niere-
gularne, lekko łukowate sklepienie, spoczywające na domurowanych do ław funda-
mentowych ścianach mających grubość 28-30 cm, zostało podparte filarem ze słabo
wypalonej cegły (il. 2). W trakcie prac archeologicznych w krypcie w warstwie lessu
zmieszanego z pokruszonymi fragmentami tynku znaleziono tablicę natrumienną
wykonaną z blachy miedzianej. Wyryty na niej kursywą napis:
DOM
Maxymilian Bartynowski
w 39 roku życia
dnia 12 Września 1839
z tym rozstał sie Światem
prosi o westchnienie do Boga
pozwolił na identyfikację pochowanego w krypcie mężczyzny. Maksymilian Barty-
nowski był właścicielem wsi Karniowice, które wniosła w wianie jego żona Emilia