DOI Heft:
Sztuka nowożytna
DOI Artikel:Jakimowicz, Irena; Smakauskas, Vincentas [Ill.]; Kraszewski, Józef Ignacy [Bearb.]: Z problemów malarza i grafika: prace Wincentego Smokowskiego w dawnym zbiorze J. I. Kraszewskiego
DOI Seite / Zitierlink:https://doi.org/10.11588/diglit.19393#0053
21. Rodzina Zborowskich przed Batorym domaga się sprawiedliwości na Zamojskim za wykonanie wyroku na Samuelu,
1847, rys. oł. i piórem. Rys. Pol. 2310. Szkic do obrazu z 1850 r.
ko we wnętrze, w którym scena się odbywa, nie mówiąc o braku podobieństwa historycznych
postaci i dowolności ubiorów. Nic dziwnego, że powoli narastała jego niechęć do niesfornego
malarza. Temat zaś zaczerpnięty z powieściowej fantazji Klementyny z Tańskich HorTmanowej
(Jan Kochanowski w Czarnolesie, Lipsk 1842, s. 106—108), który budził już wątpliwości
Michała Grabowskiego42, raz jeszcze dowodzi, jak przypadkowymi i płytkimi inspiracjami
dawał się powodować Smokowski, jak docierały doń przede wszystkim anegdota i powierz-
chowna malowniczość przedmiotu, a nawet jego ckliwy sentymentalizm.
Pozwalał też sobie Smokowski na dowolną interpretację historycznego źródła, które albo
niedokładnie czytał, albo zmieniał według własnego poczucia malowniczości układu, czy też
zadowalał się niezbyt wierną relacją pośrednią. „Mecenas" Smokowskiego, Grabowski, po-
M. Grabowski, Pan Smokowski, jw. s. 255.
48
1847, rys. oł. i piórem. Rys. Pol. 2310. Szkic do obrazu z 1850 r.
ko we wnętrze, w którym scena się odbywa, nie mówiąc o braku podobieństwa historycznych
postaci i dowolności ubiorów. Nic dziwnego, że powoli narastała jego niechęć do niesfornego
malarza. Temat zaś zaczerpnięty z powieściowej fantazji Klementyny z Tańskich HorTmanowej
(Jan Kochanowski w Czarnolesie, Lipsk 1842, s. 106—108), który budził już wątpliwości
Michała Grabowskiego42, raz jeszcze dowodzi, jak przypadkowymi i płytkimi inspiracjami
dawał się powodować Smokowski, jak docierały doń przede wszystkim anegdota i powierz-
chowna malowniczość przedmiotu, a nawet jego ckliwy sentymentalizm.
Pozwalał też sobie Smokowski na dowolną interpretację historycznego źródła, które albo
niedokładnie czytał, albo zmieniał według własnego poczucia malowniczości układu, czy też
zadowalał się niezbyt wierną relacją pośrednią. „Mecenas" Smokowskiego, Grabowski, po-
M. Grabowski, Pan Smokowski, jw. s. 255.
48