DOI Heft:
Sztuka nowożytna
DOI Artikel:Kopydłowski, Bogusław: Akcja ratowania zabytków złotniczych
DOI Seite / Zitierlink:https://doi.org/10.11588/diglit.19393#0373
1. Naszyjnik wczesnośredniowieczny z pierwszej ćwierci XI w. Srebro
gotowaną puncą. Podobnym, lecz odmiennym narzędziem wykonano koncentryczne kółka
nad wierzchołkami trójkątów i czworolistną rozetkę u nasady spięcia. Zarówno kształt naszyj-
nika, jak wielkość jego i sposób dekoracji wskazują na to, iż powstał on w pierwszej ćwierci
XI w. (il. 1). Pochodzenia zabytku nie znamy. I tu należy zrobić ogólną uwagę. Prawie w wię-
kszości przypadków przedmioty znajdowane w złomie nie posiadają metryk historycznych,
z wyjątkiem tych, jakie wyryte są na samych obiektach. Sprawy handlowe wymagają tego,
że przy kupnie przedmiotów na wagę nie są notowane dane o ich pochodzeniu. Z podobnym
zjawiskiem, tzn. z brakiem historii zabytku, spotkamy się jeszcze niejednokrotnie.
Prawdziwą rewelacją i wielką zdobyczą komisji stał się fakt znalezienia w złomie srebrnym
późnoromańskiego kielicha mszalnego z pierwszej połowy XIII w. (il 2). Zabytek ten jest
wykonany ze srebra. Czarę ma gładką o kształcie półkulistym. Pierścienie trzonu zdobi
ryta wić roślinna. Nodus jest wieloczłonowy, mocno spłaszczony i lekko skręcony spiralnie.
Stopa pozbawiona cokolika, w środkowej partii tworzy wydatny stożek, kryjący się pod
dolnym pierścieniem trzonu. Wys. 13,3 cm, śr. stopy 10,5 cm, śr. czary 11,6 cm.
368
gotowaną puncą. Podobnym, lecz odmiennym narzędziem wykonano koncentryczne kółka
nad wierzchołkami trójkątów i czworolistną rozetkę u nasady spięcia. Zarówno kształt naszyj-
nika, jak wielkość jego i sposób dekoracji wskazują na to, iż powstał on w pierwszej ćwierci
XI w. (il. 1). Pochodzenia zabytku nie znamy. I tu należy zrobić ogólną uwagę. Prawie w wię-
kszości przypadków przedmioty znajdowane w złomie nie posiadają metryk historycznych,
z wyjątkiem tych, jakie wyryte są na samych obiektach. Sprawy handlowe wymagają tego,
że przy kupnie przedmiotów na wagę nie są notowane dane o ich pochodzeniu. Z podobnym
zjawiskiem, tzn. z brakiem historii zabytku, spotkamy się jeszcze niejednokrotnie.
Prawdziwą rewelacją i wielką zdobyczą komisji stał się fakt znalezienia w złomie srebrnym
późnoromańskiego kielicha mszalnego z pierwszej połowy XIII w. (il 2). Zabytek ten jest
wykonany ze srebra. Czarę ma gładką o kształcie półkulistym. Pierścienie trzonu zdobi
ryta wić roślinna. Nodus jest wieloczłonowy, mocno spłaszczony i lekko skręcony spiralnie.
Stopa pozbawiona cokolika, w środkowej partii tworzy wydatny stożek, kryjący się pod
dolnym pierścieniem trzonu. Wys. 13,3 cm, śr. stopy 10,5 cm, śr. czary 11,6 cm.
368