Zofia Potocka
ANTYKWARIAT «MINIATURA».
WSPOMNIENIA
D ziela sztuki były od lat przedmiotem zamiłowań Tyszkiewiczów, zbierane i kolekcjonowane
z mniejszą lub większą znajomością przedmiotu w licznych rezydencjach, jak np. Andruszówka,
Birże, Czerwony-Dwór, Gródek, Landwarów, Waka, Łohojsk, Zatrocze i inne, a nawet na te-
renach Wilna, Warszawy, Krakowa i Włoch.
Zainteresowanie czynne, jeśli można je tak nazwać — to znaczy nie ograniczające się do
biernej kontemplacji piękna, lecz traktujące dzieła artystyczne jako przedmiot kupna i sprze-
daży — datuje się w rodzinie Tyszkiewiczów od końca ubiegłego wieku, toteż gruntowna zna-
jomość przedmiotu ułatwiła zakładanie warsztatu pracy niektórym członkom tego rodu.
Za działalność polityczną 1904—1906 Władysław Tyszkiewicz, poseł Warszawy do I Dumy
Państwowej, skazany został na zesłanie do Archangielska. Wieziony tam pod eskortą żandar-
merii, otrzymał w Moskwie wiadomość o zamianie kary zesłania na bezzwłoczne opuszczenie
kraju na czas nieograniczony. Zamiana kary nastąpiła, jak się okazało, na skutek interwencji
Ziemców — kolegów ze szkoły „Prawowiedów", do której uczęszczał zesłaniec przed laty w Pe-
tersburgu.
Po przekroczeniu granicy rosyjsko-niemieckiej w Wierzbołowie Władysław Tyszkiewicz udał
się do Włoch, kraju odpowiadającego od dawna jego zamiłowaniom artystycznym. Tam po-
stanowił osiedlić się z rodziną, do czasu gdy ewentualna amnestia pozwoli mu powrócić do
kraju.
Przy końcu XIX w., przed zesłaniem, odwiedzał Władysław Tyszkiewicz dość często w Rzymie
swojego stryja Michała Tyszkiewicza, znanego kolekcjonera i archeologa. Poznał tam również
właściciela dużego antykwariatu, San-Giorgi, zajmującego pałac Borghese nad Tybrem.
Za jego pośrednictwem nabywał wówczas do przebudowywanego pałacu w Landwarowie
meble oraz inne dzieła sztuki pochodzące z pałaców Govona i Torlonia, a mianowicie:
1) dziesięć par drzwi „a deux battants", wysokich, malowanych na ciemnozielony kolor,
ozdobionych medalionami o barwnych motywach kwiatowych, owocowych, postaciach mi-
tologicznych, w barwach białych na szafirowym tle.
13*
195
ANTYKWARIAT «MINIATURA».
WSPOMNIENIA
D ziela sztuki były od lat przedmiotem zamiłowań Tyszkiewiczów, zbierane i kolekcjonowane
z mniejszą lub większą znajomością przedmiotu w licznych rezydencjach, jak np. Andruszówka,
Birże, Czerwony-Dwór, Gródek, Landwarów, Waka, Łohojsk, Zatrocze i inne, a nawet na te-
renach Wilna, Warszawy, Krakowa i Włoch.
Zainteresowanie czynne, jeśli można je tak nazwać — to znaczy nie ograniczające się do
biernej kontemplacji piękna, lecz traktujące dzieła artystyczne jako przedmiot kupna i sprze-
daży — datuje się w rodzinie Tyszkiewiczów od końca ubiegłego wieku, toteż gruntowna zna-
jomość przedmiotu ułatwiła zakładanie warsztatu pracy niektórym członkom tego rodu.
Za działalność polityczną 1904—1906 Władysław Tyszkiewicz, poseł Warszawy do I Dumy
Państwowej, skazany został na zesłanie do Archangielska. Wieziony tam pod eskortą żandar-
merii, otrzymał w Moskwie wiadomość o zamianie kary zesłania na bezzwłoczne opuszczenie
kraju na czas nieograniczony. Zamiana kary nastąpiła, jak się okazało, na skutek interwencji
Ziemców — kolegów ze szkoły „Prawowiedów", do której uczęszczał zesłaniec przed laty w Pe-
tersburgu.
Po przekroczeniu granicy rosyjsko-niemieckiej w Wierzbołowie Władysław Tyszkiewicz udał
się do Włoch, kraju odpowiadającego od dawna jego zamiłowaniom artystycznym. Tam po-
stanowił osiedlić się z rodziną, do czasu gdy ewentualna amnestia pozwoli mu powrócić do
kraju.
Przy końcu XIX w., przed zesłaniem, odwiedzał Władysław Tyszkiewicz dość często w Rzymie
swojego stryja Michała Tyszkiewicza, znanego kolekcjonera i archeologa. Poznał tam również
właściciela dużego antykwariatu, San-Giorgi, zajmującego pałac Borghese nad Tybrem.
Za jego pośrednictwem nabywał wówczas do przebudowywanego pałacu w Landwarowie
meble oraz inne dzieła sztuki pochodzące z pałaców Govona i Torlonia, a mianowicie:
1) dziesięć par drzwi „a deux battants", wysokich, malowanych na ciemnozielony kolor,
ozdobionych medalionami o barwnych motywach kwiatowych, owocowych, postaciach mi-
tologicznych, w barwach białych na szafirowym tle.
13*
195