DOI Heft:
Sztuka nowożytna
DOI Artikel:Domaszewska, Helena; Bruegel, Pieter [Ill.]: Grafika związana z twórczością Piotra Bruegla st.
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.19555#0011
Helena Domaszewska
GRAFIKA ZWIĄZANA Z TWÓRCZOŚCIĄ
PIOTRA BRUEGLA ST.
W
" T ystawa rycin związanych z twórczością P. Bruegla została zorganizowana celem ucz-
czenia czterechsetlecia śmierci artysty. W zbiorach Muzeum Narodowego w Warszawie znajdują
się 52 plansze wykonane przez różnych grafików wg rysunków P. Bruegla. Obrazują one okres
współpracy ze znanym rytownikiem i wydawcą H. Cockiem. Z jego oficyny „Pod Czterema
Wiatrami" wyszło wiele cennych odbitek graficznych popularyzujących dzieła znanych współ-
czesnych malarzy i rysowników. P. Bruegel współpracował z H. Cockiem od 1553 r. i w tym
warsztacie ukazało się ok. 135 prac wykonanych według jego projektów.
Jedyna oryginalna rycina, którą P. Bruegel wykonał własnoręcznie, Polowanie na dzikie
króliki wyróżnia się subtelnością opracowania. Delikatne kreski akwaforty wiją się tu swobodnie
kształtując misterną siatkę leśnego poszycia i listowie drzew. Prace graficzne odtworzone z rysun-
ków przez: H. Cocka i jego warsztat Ph. Galie, P. van der Heydena i in. są przerysowane. P. Brue-
gel nie pozostawiał rytownikom możliwości swobodnej interpretacji swych dzieł. Jego rysunki
przygotowawcze nadawały się do wiernego przeniesienia na płytę rytowniczą.
Do pierwszych prac wydawniczych w oficynie H. Cocka należy cykl Duże pejzaże. Są one
echem podróży P. Bruegla do Włoch przez szwajcarskie Alpy i Tyrol. Szeroko założone pejzaże
ukazują góry, doliny, rzeki z żaglami niknącymi na horyzoncie, wioski wśród drzew z wystrze-
lającą ostro wieżą kościoła i zamki uczepione na masywach skał.
Łacińskie tytuły rycin zostały przypuszczalnie dodane przez H. Cocka i akcentują drobne
epizody niknące w ogromie pejzażu: wiejscy przekupnie stanowią jedynie sztafaż figuralny leś-
nego krajobrazu, wóz belgijski przesuwa się wolno w zagłębieniu gruntu, na pierwszym planie
rozległej panoramy o wielkim bogactwie szczegółów. Krajobraz Alpejski, Kaskada w Tivoli i Wio-
ska wśród lasów to trzy widoki oddające właściwy obraz przeżytych przez artystę pejzaży. Pierwszy
z nich, szeroko otwierająca się dolina alpejska jest sumą tego, co można wypowiedzieć o nastroju
i potędze gór. O Kaskadzie w Tivoli napisał prof. M. Walicki, że „malutka, siedząca tyłem do
widza, figurka rysującego ów krajobraz artysty jest zagubiona w burzliwym gwarze natury".
7
GRAFIKA ZWIĄZANA Z TWÓRCZOŚCIĄ
PIOTRA BRUEGLA ST.
W
" T ystawa rycin związanych z twórczością P. Bruegla została zorganizowana celem ucz-
czenia czterechsetlecia śmierci artysty. W zbiorach Muzeum Narodowego w Warszawie znajdują
się 52 plansze wykonane przez różnych grafików wg rysunków P. Bruegla. Obrazują one okres
współpracy ze znanym rytownikiem i wydawcą H. Cockiem. Z jego oficyny „Pod Czterema
Wiatrami" wyszło wiele cennych odbitek graficznych popularyzujących dzieła znanych współ-
czesnych malarzy i rysowników. P. Bruegel współpracował z H. Cockiem od 1553 r. i w tym
warsztacie ukazało się ok. 135 prac wykonanych według jego projektów.
Jedyna oryginalna rycina, którą P. Bruegel wykonał własnoręcznie, Polowanie na dzikie
króliki wyróżnia się subtelnością opracowania. Delikatne kreski akwaforty wiją się tu swobodnie
kształtując misterną siatkę leśnego poszycia i listowie drzew. Prace graficzne odtworzone z rysun-
ków przez: H. Cocka i jego warsztat Ph. Galie, P. van der Heydena i in. są przerysowane. P. Brue-
gel nie pozostawiał rytownikom możliwości swobodnej interpretacji swych dzieł. Jego rysunki
przygotowawcze nadawały się do wiernego przeniesienia na płytę rytowniczą.
Do pierwszych prac wydawniczych w oficynie H. Cocka należy cykl Duże pejzaże. Są one
echem podróży P. Bruegla do Włoch przez szwajcarskie Alpy i Tyrol. Szeroko założone pejzaże
ukazują góry, doliny, rzeki z żaglami niknącymi na horyzoncie, wioski wśród drzew z wystrze-
lającą ostro wieżą kościoła i zamki uczepione na masywach skał.
Łacińskie tytuły rycin zostały przypuszczalnie dodane przez H. Cocka i akcentują drobne
epizody niknące w ogromie pejzażu: wiejscy przekupnie stanowią jedynie sztafaż figuralny leś-
nego krajobrazu, wóz belgijski przesuwa się wolno w zagłębieniu gruntu, na pierwszym planie
rozległej panoramy o wielkim bogactwie szczegółów. Krajobraz Alpejski, Kaskada w Tivoli i Wio-
ska wśród lasów to trzy widoki oddające właściwy obraz przeżytych przez artystę pejzaży. Pierwszy
z nich, szeroko otwierająca się dolina alpejska jest sumą tego, co można wypowiedzieć o nastroju
i potędze gór. O Kaskadzie w Tivoli napisał prof. M. Walicki, że „malutka, siedząca tyłem do
widza, figurka rysującego ów krajobraz artysty jest zagubiona w burzliwym gwarze natury".
7