DOI Heft:
Sztuka średnowieczna
DOI Artikel:Dobrzeniecki, Tadeusz: Niektóre zagadnienia ikonografii "Męża Boleści"
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.19556#0079
35. Rzeźba śląska z ok. 1350 r., Muzeum Narodowe w Warszawie (obecnie
Poznań, Muzeum Narodowe)
Chrystusa-Baranka przykrytego aerem, a treściowo odpowiada modlitwie „cherubikos"153.
Ta postać Chrystusa-Baranka nie posiada jeszcze najwyraźniejszej cechy AT — pochylenia
głowy. Skąd zatem pochodzi jej frontalność? Jej źródłem — przypuszcza Pallas — musiał być
„archaiczny" frontalny typ przedstawieniowy Chrystusa154 (tzn. wcześniejszy od typu AT),
który później pod wpływem przedstawienia Ukrzyżowania przejął pochylenie głowy.
Również w ujęciu frontalnym ukazuje Chrystusa Św. Całun, przechowywany niegdyś w Kon-
stantynopolu. Robert de Clari, historiograf IV wyprawy krzyżowej, donosi, że w latach 1201—
1204 w kościele Blachernen każdego piątku zawieszano pionowo zwisający całun, aby wierni
mogli oglądać utrwalony na nim zarys Chrystusa. Przyjęta jest opinia, że ta relikwia identyczna
153 Hymn w greckim rycie, który chór jako mistyczny reprezentant cherubinów (stąd nazwa cherubikos)
śpiewa podczas „Wielkiego Wejścia", tzn. podczas uroczystego przeniesienia ofiarnych darów z prothesis do
ołtarza; po. Braun, jw., s. 62 i przypis nasz 135; do tego przedstawienia można odnieść tekst, rozpoczynający
się: „Postremo igitur cruci neciąue traditus fuit gloriae Rex et in ligno clavis confixus qui a Cherubinis Seraphi-
nisąue hymnorum cantu celebratur et a cunctis virtutibus angelisąue adoratur..." S. Theodor i, Studitae
oratio IV in s. Pascha. PG, t. XCIX, szp. 716 A
154 Por. K. Wessel, Frontalitat. RBK, 1969, szp. 586—593.
75
Poznań, Muzeum Narodowe)
Chrystusa-Baranka przykrytego aerem, a treściowo odpowiada modlitwie „cherubikos"153.
Ta postać Chrystusa-Baranka nie posiada jeszcze najwyraźniejszej cechy AT — pochylenia
głowy. Skąd zatem pochodzi jej frontalność? Jej źródłem — przypuszcza Pallas — musiał być
„archaiczny" frontalny typ przedstawieniowy Chrystusa154 (tzn. wcześniejszy od typu AT),
który później pod wpływem przedstawienia Ukrzyżowania przejął pochylenie głowy.
Również w ujęciu frontalnym ukazuje Chrystusa Św. Całun, przechowywany niegdyś w Kon-
stantynopolu. Robert de Clari, historiograf IV wyprawy krzyżowej, donosi, że w latach 1201—
1204 w kościele Blachernen każdego piątku zawieszano pionowo zwisający całun, aby wierni
mogli oglądać utrwalony na nim zarys Chrystusa. Przyjęta jest opinia, że ta relikwia identyczna
153 Hymn w greckim rycie, który chór jako mistyczny reprezentant cherubinów (stąd nazwa cherubikos)
śpiewa podczas „Wielkiego Wejścia", tzn. podczas uroczystego przeniesienia ofiarnych darów z prothesis do
ołtarza; po. Braun, jw., s. 62 i przypis nasz 135; do tego przedstawienia można odnieść tekst, rozpoczynający
się: „Postremo igitur cruci neciąue traditus fuit gloriae Rex et in ligno clavis confixus qui a Cherubinis Seraphi-
nisąue hymnorum cantu celebratur et a cunctis virtutibus angelisąue adoratur..." S. Theodor i, Studitae
oratio IV in s. Pascha. PG, t. XCIX, szp. 716 A
154 Por. K. Wessel, Frontalitat. RBK, 1969, szp. 586—593.
75