DOI Heft:
Sztuka średnowieczna
DOI Artikel:Dobrzeniecki, Tadeusz: Niektóre zagadnienia ikonografii "Męża Boleści"
DOI Seite / Zitierlink:https://doi.org/10.11588/diglit.19556#0129
67. Paolo Yeneziano, Palaferiale (fragment środkowy), Wenecja, Museo Marciano (wg Pallucchini, jw.)
W kwaterze grudziądzkiego ołtarza zasługuje na uwagę przedstawienie Marii zwróconej w prawo
ku Chrystusowi, z gestem modlitwy, który to gest występuje także na obrazie brzeskim jako
wyczuwalna reminiscencja ikon bizantyjskich (np. z katedry we Freisingu z 1 połowy XIII wieku;
il. 66)271, należących do typu Matka Boska Ssou-sw) (błagająca Boga), łączonego z przedstawie-
niem Pantokratora, w sztuce włoskiej znanego jako Madonna Awocata272. W badanych obecnie
dziełach gotyckich unaocznione jest wstawiennictwo Marii u Chrystusa, a na kompozycję tego
tematu doniosły wpływ wywarło powstanie w sztuce bizantyjskiej dwufigurowego schema-
tu intercesji. W schemacie tym majestatycznie dominuje Chrystus przedstawiany zazwyczaj
frontalnie, a Maria wypełnia swój urząd wstawiennictwa zwrócona profilem, pochylająca
lekko głowę do przodu i wznosząca błagalnie dłonie ku Chrystusowi. Tę postawę orantki spo-
271 Freising, katedra; wym. 28 X 22 cm z ramą; Byzantine Art, jw., s. 260—261, nr 214, il.
272 Hager, jw., s. 49; Pallas, jw., s. 107 nast.: Christus und die Gottesmutter; Ireneusz, Adver-
sus haereses V, 19. PG, t. VII, szp. 1175 zastosował do Marii tytuł advocata.
125
W kwaterze grudziądzkiego ołtarza zasługuje na uwagę przedstawienie Marii zwróconej w prawo
ku Chrystusowi, z gestem modlitwy, który to gest występuje także na obrazie brzeskim jako
wyczuwalna reminiscencja ikon bizantyjskich (np. z katedry we Freisingu z 1 połowy XIII wieku;
il. 66)271, należących do typu Matka Boska Ssou-sw) (błagająca Boga), łączonego z przedstawie-
niem Pantokratora, w sztuce włoskiej znanego jako Madonna Awocata272. W badanych obecnie
dziełach gotyckich unaocznione jest wstawiennictwo Marii u Chrystusa, a na kompozycję tego
tematu doniosły wpływ wywarło powstanie w sztuce bizantyjskiej dwufigurowego schema-
tu intercesji. W schemacie tym majestatycznie dominuje Chrystus przedstawiany zazwyczaj
frontalnie, a Maria wypełnia swój urząd wstawiennictwa zwrócona profilem, pochylająca
lekko głowę do przodu i wznosząca błagalnie dłonie ku Chrystusowi. Tę postawę orantki spo-
271 Freising, katedra; wym. 28 X 22 cm z ramą; Byzantine Art, jw., s. 260—261, nr 214, il.
272 Hager, jw., s. 49; Pallas, jw., s. 107 nast.: Christus und die Gottesmutter; Ireneusz, Adver-
sus haereses V, 19. PG, t. VII, szp. 1175 zastosował do Marii tytuł advocata.
125