DOI Heft:
Sztuka średnowieczna
DOI Artikel:Ratkowska, Paulina; Muzeum Narodowe w Warszawie [Mitarb.]: Skrzydła kwadryptyku z Legendą św. Jana Chrzciciela: Nieznany zabytek stylu franko-gotyckiego w Muzeum Narodowym w Warszawie
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.19556#0338
25. Fragment skrzydła
(il. 2), Herod
26. Głowa Jeźdźca, Księga Bractwa Santiago, Burgos (wg
Mayer, jw.)
Jednak kanon figuralny na pojedynczym skrzydle jest mniej wysmukły; postaciom Św. Pawła
na rewersie i Jana Ewangelisty brak wyrafinowanego kontrapostu, właściwego Apostołom
w Powołaniu Pierwszych Uczniów, donzeli, czy, w bardziej uproszczonej wersji, postaci św. Pawła
na naszych tablicach; rzut draperii szat najlepiej zachowanej figury Jana Ewangelisty ulega
większej stylizacji linearnej. W zestawieniu z tym postacie skrzydeł kwadryptyku św. Jana Chrzci-
ciela są zarazem bardziej monumentalne i naturalistyczne, jak i manierystyczne, odzwierciedlając
niewątpliwie bardziej zaawansowany etap rozwoju stylowego.
Proweniencja pojedynczego skrzydła nie jest niestety znana, tak więc zagadnienie jego ro-
dowodu artystycznego rozstrzygane być musi w ścisłym powiązaniu z problematyką naszych tablic.
Podobnie jak wnioski płynące z analizy wyrazu „donzela" tak też analogie stylistyczne —jak-
kolwiek kruche —jakie udało się zgromadzić autorowi niniejszej pracy wskazują, że kwadryptyk
nasz mógł być wykonany w jednym z warsztatów kastylijskich. Niefortunnie wszakże dla nas,
malarstwo Kastylii i Leonu XIII i XIV w., jak stwierdza Walter Cook w swym tekście w „Ars
Hispaniae"16, jest jednym z najbardziej mglistych rozdziałów sztuki półwyspu, przede wszystkim
ze względu na brak danych archiwalnych, datowanych dzieł a także szczupłość zespołu malo-
wideł ściennych, który mógłby stanowić system odniesienia w badaniach nad malarstwem ta-
blicowym. Dlatego też studia nad rozwojem tego ostatniego w wieku XIII opierają się głównie
na ustaleniu relacji z bogatą grupą rękopisów iluminowanych, wykonanych w okresie panowania
16 Ars Hispaniae, jw., t. VI, s. 262 nn. Za przetłumaczenie mi odpowiednich ustępów tej pracy dziękuję
uprzejmie panu mgr K. Zawanowskiemu.
334
(il. 2), Herod
26. Głowa Jeźdźca, Księga Bractwa Santiago, Burgos (wg
Mayer, jw.)
Jednak kanon figuralny na pojedynczym skrzydle jest mniej wysmukły; postaciom Św. Pawła
na rewersie i Jana Ewangelisty brak wyrafinowanego kontrapostu, właściwego Apostołom
w Powołaniu Pierwszych Uczniów, donzeli, czy, w bardziej uproszczonej wersji, postaci św. Pawła
na naszych tablicach; rzut draperii szat najlepiej zachowanej figury Jana Ewangelisty ulega
większej stylizacji linearnej. W zestawieniu z tym postacie skrzydeł kwadryptyku św. Jana Chrzci-
ciela są zarazem bardziej monumentalne i naturalistyczne, jak i manierystyczne, odzwierciedlając
niewątpliwie bardziej zaawansowany etap rozwoju stylowego.
Proweniencja pojedynczego skrzydła nie jest niestety znana, tak więc zagadnienie jego ro-
dowodu artystycznego rozstrzygane być musi w ścisłym powiązaniu z problematyką naszych tablic.
Podobnie jak wnioski płynące z analizy wyrazu „donzela" tak też analogie stylistyczne —jak-
kolwiek kruche —jakie udało się zgromadzić autorowi niniejszej pracy wskazują, że kwadryptyk
nasz mógł być wykonany w jednym z warsztatów kastylijskich. Niefortunnie wszakże dla nas,
malarstwo Kastylii i Leonu XIII i XIV w., jak stwierdza Walter Cook w swym tekście w „Ars
Hispaniae"16, jest jednym z najbardziej mglistych rozdziałów sztuki półwyspu, przede wszystkim
ze względu na brak danych archiwalnych, datowanych dzieł a także szczupłość zespołu malo-
wideł ściennych, który mógłby stanowić system odniesienia w badaniach nad malarstwem ta-
blicowym. Dlatego też studia nad rozwojem tego ostatniego w wieku XIII opierają się głównie
na ustaleniu relacji z bogatą grupą rękopisów iluminowanych, wykonanych w okresie panowania
16 Ars Hispaniae, jw., t. VI, s. 262 nn. Za przetłumaczenie mi odpowiednich ustępów tej pracy dziękuję
uprzejmie panu mgr K. Zawanowskiemu.
334