Rocznik Muzeum Narodowego w Warszawie (18.1974)

Depozyt nieprawidłowy (czy nieregularny) ma miejsce wtedy, gdy przechowawca nie ma
obowiązku zwrotu tego samego przedmiotu, ale innego przedmiotu tego samego rodzaju i tej
samej jakości (np. w przypadku oddania na przechowanie pewnej sumy pieniężnej bez zastrze-
żeń, że mają być zwrócone te same sztuki pieniędzy oraz w przypadku oddania na przechowanie
rzeczy zamiennych innych niż pieniądze z wyraźnym zastrzeżeniem, że przechowawca może roz-
porządzać rzeczami oddanymi na przechowanie i ma zwrócić tylko taką samą ilość rzeczy tego
samego rodzaju i takiej samej jakości). Do depozytu nieregularnego (o którym mówi kodeks
cywilny w art. 845) — będącego odmianą depozytu prawidłowego — mają zastosowanie, co do
czasu i miejsca zwrotu przepisy o przechowaniu, a poza tym przepisy o pożyczce.

Depozyt sądowy — pieniędzy i papierów wartościowych jest sposobem zabezpieczenia wie-
rzytelności, zastępczym sposobem wykonania zobowiązania w przypadku zwłoki wierzyciela
lub sposobem wykonania zobowiązania w przypadku, gdy dłużnik nie wie, kto jest jego wierzy-
cielem. Postępowanie dot. złożenia przedmiotu świadczenia do depozytu sądowego normuje
dekret z 20.XII.46 r. o postępowaniu dot. złożenia przedmiotu świadczenia do depozytu są-
dowego lub na zachowanie (Dz.U. poz. 41 z 1947 г.).

Depozytem bankowym są wkłady na rachunku oszczędnościowym. Ponadto terminem
tym oznacza się również depozyt prawidłowy lub nieprawidłowy, odnoszący się do papierów
wartościowych lub kosztowności, oddanych na przechowanie do banku.

Depozytem urzędowym są pieniądze, papiery wartościowe lub kosztowności oddane wła-
dzom, urzędom i instytucjom państwowym jako wadium, gwarancja lub zastaw. Postępowanie
banków, władz, urzędów i instytucji państwowych z depozytami rzeczowymi normuje zarzą-
dzenie Ministra Finansów z dnia 6.YII.1950 r. w sprawie postępowania z depozytami rzeczo-
wymi (Mon. Pol. Nr 79, poz. 925). Sprawę likwidacji nie podjętych depozytów i nie odebranych
rzeczy normuje dekret z 18.IX. 1954 r. o likwidacji nie podjętych depozytów i nie odebranych
rzeczy (Dz.U.Nr 41, poz. 184) oraz wydane na jego podstawie rozporządzenia2.

Przechowanie cudzej rzeczy przez pewien okres czasu w stanie nie pogorszonym z obowiąz-
kiem zwrotu przedmiotu zachowania jest stosunkowo rozpowszechnione. Motywy oddania
rzeczy na przechowanie mogą być różne. Umowa stron skierowana na to, by piecza nad rzeczą
była przez jakiś czas sprawowana w interesie powierzającego, może w zasadzie odnosić się; do
każdego dobra materialnego i mieć charakter zarówno nieodpłatny, jak odpłatny.

2 Rozporządzenie Rady Ministrów z 18 IX 1954 r. w sprawie określania organów właściwych do orzekania
o przejściu depozytów na własność Państwa oraz zasad likwidacji i trybu postępowania z depozytami, jak również
z sumami uzyskanymi z ich sprzedaży (Dz.U. Nr 41 poz. 185) oraz rozporządzenie Rady Ministrów z 18 IX 1954
w sprawie właściwości organów powołanych do przechowywania rzeczy znalezionych, poszukiwania osób upraw-
nionych do odbioru, zasad przechowywania rzeczy oraz sposobu poszukiwania osób uprawnionych do odbioru
(Dz.U. Nr 41, poz. 186).

340