PODWÓJNY JUBILEUSZ DOCENTA STANISŁAWA GEBETHNERA*
\Y7
W dniu 12 grudnia odbyła się w Muzeum Narodowym w Warszawie uroczystość związana
z jubileuszem osiemdziesięciolecia urodzin i czterdziestopięciolecia pracy docenta Stanisława
Gebethnera, długoletniego kuratora Galerii Sztuki Zdobniczej i jednego z najwybitniejszych
w Polsce specjalistów w dziedzinie rzemiosła artystycznego.
Stanisław Gebethner jest postacią niezwykle barwną. Pochodzi ze znanej warszawskiej
rodziny wydawców. Związany jest z Warszawą i tutaj urodzony w dniu 4 grudnia 1897 roku.
Ukończył gimnazjum humanistyczne im. Mikołaja Reja, a następnie zaczął studia na Poli-
technice Warszawskiej by przenieść się później na Wydział Humanistyczny Uniwersytetu War-
szawskiego. Jeszcze podczas studiów zaczął pracować zarobkowo w bibliotekach, najpierw
Uniwersytetu Warszawskiego, a potem Wydziału Architektury Politechniki Warszawskiej.
W latach 1928—30, z ramienia Warszawskiego Wojewódzkiego Urzędu Konserwatorskiego,
katalogował zbiory wilanowskie z zakresu sztuki zdobniczej, rękopisy iluminowane, rysunki
i ryciny. Krótko, bo tylko kilka miesięcy, pracował w Centralnym Biurze Inwentaryzacji w Mini-
sterstwie Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego. A od roku 1931 związał się już na stałe
z Muzeum Narodowym w Warszawie. W Muzeum pracował początkowo przy określaniu,
opracowywaniu i ekspozycji całości zbiorów. Od 1932 roku był jedynym kustoszem zbiorów
z zakresu sztuki, a od 1936 — po reorganizacji Muzeum — objął dział Sztuki Zdobniczej, który,
po przekształceniu w Galerię, prowadził aż do 1971 roku. Jego 45-letnia ciągła praca w Muzeum
przerwana została jedynie uwięzieniem w obozie koncentracyjnym w Sachsenhausen-Oranienburg
pod Berlinem. Uwolniony w styczniu w 1945 roku wrócił do pracy jeszcze w tym samym mie-
siącu.
W latach 1946—48 był aktywnym członkiem Komisji Rewindykacyjnej zabezpieczającej
wywiezione przez Niemców dzieła sztuki.
* Materiały zebrane przez pracowników Galerii Sztuki Zdobniczej i Biblioteki Muzeum Narodowego
w Warszawie opracowały Bożenna Majewska — Maszkowska i Jadwiga Chruszczyńska.
359
\Y7
W dniu 12 grudnia odbyła się w Muzeum Narodowym w Warszawie uroczystość związana
z jubileuszem osiemdziesięciolecia urodzin i czterdziestopięciolecia pracy docenta Stanisława
Gebethnera, długoletniego kuratora Galerii Sztuki Zdobniczej i jednego z najwybitniejszych
w Polsce specjalistów w dziedzinie rzemiosła artystycznego.
Stanisław Gebethner jest postacią niezwykle barwną. Pochodzi ze znanej warszawskiej
rodziny wydawców. Związany jest z Warszawą i tutaj urodzony w dniu 4 grudnia 1897 roku.
Ukończył gimnazjum humanistyczne im. Mikołaja Reja, a następnie zaczął studia na Poli-
technice Warszawskiej by przenieść się później na Wydział Humanistyczny Uniwersytetu War-
szawskiego. Jeszcze podczas studiów zaczął pracować zarobkowo w bibliotekach, najpierw
Uniwersytetu Warszawskiego, a potem Wydziału Architektury Politechniki Warszawskiej.
W latach 1928—30, z ramienia Warszawskiego Wojewódzkiego Urzędu Konserwatorskiego,
katalogował zbiory wilanowskie z zakresu sztuki zdobniczej, rękopisy iluminowane, rysunki
i ryciny. Krótko, bo tylko kilka miesięcy, pracował w Centralnym Biurze Inwentaryzacji w Mini-
sterstwie Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego. A od roku 1931 związał się już na stałe
z Muzeum Narodowym w Warszawie. W Muzeum pracował początkowo przy określaniu,
opracowywaniu i ekspozycji całości zbiorów. Od 1932 roku był jedynym kustoszem zbiorów
z zakresu sztuki, a od 1936 — po reorganizacji Muzeum — objął dział Sztuki Zdobniczej, który,
po przekształceniu w Galerię, prowadził aż do 1971 roku. Jego 45-letnia ciągła praca w Muzeum
przerwana została jedynie uwięzieniem w obozie koncentracyjnym w Sachsenhausen-Oranienburg
pod Berlinem. Uwolniony w styczniu w 1945 roku wrócił do pracy jeszcze w tym samym mie-
siącu.
W latach 1946—48 był aktywnym członkiem Komisji Rewindykacyjnej zabezpieczającej
wywiezione przez Niemców dzieła sztuki.
* Materiały zebrane przez pracowników Galerii Sztuki Zdobniczej i Biblioteki Muzeum Narodowego
w Warszawie opracowały Bożenna Majewska — Maszkowska i Jadwiga Chruszczyńska.
359