DOI issue:
Muzealnictwo
DOI article:Szcześniewska-Ochnio, Monika: Gmach Muzeum Narodowego w Warszawie
DOI Page / Citation link: https://doi.org/10.11588/diglit.19629#0028
magistratu uczestniczyli: Bronisław Gembarzewski, Jan Heurich, architekt, członek delegacji
wydziału budownictwa, Władysław Michalski, architekt, kierownik „sekcyi regulacyi". Z ra-
mienia Koła Architektów: Czesław Domaniewski, Karol Jankowski, Stanisław Noakowski,
Tadeusz Tołwiński, Antoni Jawornicki. Na konkurs nadesłano 5 projektów, z których odrzu-
cono dwa. Ogólnie oceniano nadesłane prace jako nieodpowiadające wymaganiom, tym niemniej
w myśl regulaminu konkursów Koła Architektów przyznano I nagrodę w wysokości 7.000 mk
projektowi nr 3, a Il-gą w wysokości 5.000 mk autorowi projektu nr 5. Twórcą pierwszego okazał
się Oskar Sosnowski, drugiego Antoni Dygat36.
Uwagi sądu konkursowego bardzo fragmentarycznie omawiają sposób rozwiązania budynku
muzeum w obu pracach, tak że trudno jest wnioskować o ich wyglądzie. Tak więc projekt Oskara
Sosnowskiego37 przedstawiał się następująco: „Układ gmachów muzeów udatny i odpowiedni
do przeznaczenia. W muzeum sztuki spadek poziomów w lapidaryum dla wyglądu podwórca
i fasady niepomyślny, plany poszczególnych gmachów muzeów pomyślane celowo".
Równie niewiele wspomniano o projekcie Antoniego Dygata38: „Układ gmachów muzeal-
nych nie wypływa z jednolitej koncepcji przestrzennej, jest raczej wyrazem przypadkowego usze-
regowania. Plan muzeum sztuk oparty na załamaniu osi głównej, rozwiązany, w stosunku do
swych wnętrz na osi ułożonych, niezbyt udatnie".
Komitet powołany do budowy gmachów, w skład którego weszli m.in. : Stanisław Noakowski,
Oskar Sosnowski, Czesław Przybylski, Marian Lalewicz, wyłonił komisję, która miała opracować
plany konstrukcyjne (pr :ewodniczył dyrektor muzeum, a uczestniczyli w niej M. Lalewicz,
Cz. Przybylski i O. Sosnowski). Wszelkie poczynania musiano przerwać, ponieważ władze
wojskowe nie zgodziły się ustąpić z terenu szpitala Ujazdowskiego39.
II KONKURS —ROK 1924
Dopiero w 1923 r. uchwałą Magistratu zatwierdzono do budowy Muzeum Narodowego
teren przy Al. 3 Maja (obecnie Al. Jerozolimskie)40. Uchwałę zatwierdziła Rada Miejska w roku
następnym. Powołany został Komitet Budowy Gmachu, który za pośrednictwem Koła Archi-
tektów ogłosił 101X1924 r. konkurs nieograniczony na projekt gmachu Muzeum Narodo-
wego.
36 Konkurs na rozplanowanie terenów Ujazdowa, Przegląd Techniczny, XLV, 1919, nr 17—20.
37 Jw.
38 Jw.
39 Lorentz, Muzeum Narodowe w Warszawie, jw., s. 39.
40 Jw.
24
wydziału budownictwa, Władysław Michalski, architekt, kierownik „sekcyi regulacyi". Z ra-
mienia Koła Architektów: Czesław Domaniewski, Karol Jankowski, Stanisław Noakowski,
Tadeusz Tołwiński, Antoni Jawornicki. Na konkurs nadesłano 5 projektów, z których odrzu-
cono dwa. Ogólnie oceniano nadesłane prace jako nieodpowiadające wymaganiom, tym niemniej
w myśl regulaminu konkursów Koła Architektów przyznano I nagrodę w wysokości 7.000 mk
projektowi nr 3, a Il-gą w wysokości 5.000 mk autorowi projektu nr 5. Twórcą pierwszego okazał
się Oskar Sosnowski, drugiego Antoni Dygat36.
Uwagi sądu konkursowego bardzo fragmentarycznie omawiają sposób rozwiązania budynku
muzeum w obu pracach, tak że trudno jest wnioskować o ich wyglądzie. Tak więc projekt Oskara
Sosnowskiego37 przedstawiał się następująco: „Układ gmachów muzeów udatny i odpowiedni
do przeznaczenia. W muzeum sztuki spadek poziomów w lapidaryum dla wyglądu podwórca
i fasady niepomyślny, plany poszczególnych gmachów muzeów pomyślane celowo".
Równie niewiele wspomniano o projekcie Antoniego Dygata38: „Układ gmachów muzeal-
nych nie wypływa z jednolitej koncepcji przestrzennej, jest raczej wyrazem przypadkowego usze-
regowania. Plan muzeum sztuk oparty na załamaniu osi głównej, rozwiązany, w stosunku do
swych wnętrz na osi ułożonych, niezbyt udatnie".
Komitet powołany do budowy gmachów, w skład którego weszli m.in. : Stanisław Noakowski,
Oskar Sosnowski, Czesław Przybylski, Marian Lalewicz, wyłonił komisję, która miała opracować
plany konstrukcyjne (pr :ewodniczył dyrektor muzeum, a uczestniczyli w niej M. Lalewicz,
Cz. Przybylski i O. Sosnowski). Wszelkie poczynania musiano przerwać, ponieważ władze
wojskowe nie zgodziły się ustąpić z terenu szpitala Ujazdowskiego39.
II KONKURS —ROK 1924
Dopiero w 1923 r. uchwałą Magistratu zatwierdzono do budowy Muzeum Narodowego
teren przy Al. 3 Maja (obecnie Al. Jerozolimskie)40. Uchwałę zatwierdziła Rada Miejska w roku
następnym. Powołany został Komitet Budowy Gmachu, który za pośrednictwem Koła Archi-
tektów ogłosił 101X1924 r. konkurs nieograniczony na projekt gmachu Muzeum Narodo-
wego.
36 Konkurs na rozplanowanie terenów Ujazdowa, Przegląd Techniczny, XLV, 1919, nr 17—20.
37 Jw.
38 Jw.
39 Lorentz, Muzeum Narodowe w Warszawie, jw., s. 39.
40 Jw.
24