Rocznik Muzeum Narodowego w Warszawie (26.1982)

Program konkursu przewidywał budowę41: 1. Muzeum Sztuki, 2. Muzeum Kultury i 3. Mu-
zeum Wojska na terenie między ul. Książęcą a Al. 3 Maja (istniejący tam szpital św. Łazarza
miano przenieść gdzie indziej), od Wisły ograniczonym projektowaną Al. Na Skarpie (biegnącą
od Al. Ujazdowskiej, wzdłuż szpitala św. Łazarza do Sejmu i Frascati). Ustalono 3-letni okres
budowy. Sam budynek miał posiadać:

— 3 działy główne,

— taki rozkład sal, że po zamknięciu jednej można zwiedzać pozostałe,

— sale honorowe wielkie oraz małe,

— oświetlenie górne, boczne oraz boczno-górne,

— maksymalnie dużą powierzchnię użytkową,

— powściągliwość stylową,

— w Muzeum Wojska oprócz sal zwykłych jedną halę o powierzchni 500 m2 oraz podwórze
dla dział i wozów,

— budynek 3 kondygnacyjny (przyziemie+ 2 piętra na eksponaty),

— pomieszczenia administracyjne,

— budynek mieszkalny dla obsługi : 2 mieszkania 3—4 pokojowe dla intendenta i jego zastępcy,

— 2 pokoje gościnne,

— 10 mieszkań dla służby,

— wozownię i garaż.

Warunki poprzedził wstępem Bronisław Gembarzewski, fachowe wskazówki ograniczając
tylko do poleceń, by szafy i gabloty były jak najmniej widoczne i bezstylowe, podobnie jak i sale
muzealne (za wyjątkiem sal Muzeum Wojska). Sporo miejsca poświęcił wyglądowi fasady: „tam
zabytków nie ma, tam ich nie widać, obecność ich jednak powinna być przeczuwana". Gmach
miał być w duchu polskim „co nie oznacza specyficznego jakiego stylu", z zastrzeżeniem, że
najchętniej widziany będzie budynek klasyczny „zgodny z architekturą najlepszej epoki rozwoju
miasta (Teatr Wielki, Bank Polski, Ministerium Skarbu) bez suchości i nudy ich stylu, lecz
w połączeniu z wdziękiem Łazienek"42. Sformułowania te mocno zaciążyły na późniejszych
rozwiązaniach konkursowych, z góry bowiem określiły, jaki typ budynku będzie dobrze przy-
jęty ■— klasyczny. W skład sądu konkursowego weszli : Władysław Jabłoński — architekt, pre-
zydent Warszawy, pułkownik Bronisław Gembarzewski — dyrektor Muzeum Narodowego,
dr J. Lewiński — profesor UW oraz architekci: Alfons Gravier, Franciszek Lilpop, Aleksander
Raniecki, Jarosław Wojciechowski (oraz Pius Weloński jako jego zastępca). Termin składania
prac naznaczono na 10 grudnia 192443. Konkurs rozstrzygnięty został w grudniu tego samego

41 Program LXXXIV konkursu ogłoszonego przez Koło Architektów na budowę gmachu dla Muzeum
Narodowego w Warszawie, bm, bd.

42 Jw.

43 Jw.

25