DOI Heft:
Starożytność
DOI Artikel:Zdrojewska, Wanda: Greckie Odważniki
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.19629#0159
Wanda Zdrojewska
GRECKIE ODWAŻNIKI
p
J_ rezentując na łamach „Rocznika Muzeum Narodowego w Warszawie" greckie odważniki
ze zbiorów sztuki starożytnej1 zauważyliśmy, że nie wyczerpaliśmy jeszcze zagadnienia i zapowie-
dzieliśmy kolejną publikację. Obecnie pragniemy poświęcić nieco uwagi czterem obiektom, znaj-
dującym się w naszej kolekcji. Dwa z nich — to kwadratowe płytki z ołowiu opatrzone symbolem,
dwa natomiast— o różnych kształtach (astragal i digamma), odlano w brązie. Interesujące nas
ciężarki wagowe przedstawimy w kolejności chronologicznej. W takim układzie na pierwszy plan
wysuwają się ołowiane płytki.
Większa i grubsza z płytek ma zaokrąglone naroża i lekko wgłębione krawędzie boczne.
Na jej licu widnieje reliefowe przedstawienie lwa w skoku, zwróconego w prawo2.
Zabytek jest bardzo zniszczony, o silnie startej powierzchni, co zniekształciło postać zwie-
rzęcia, zwłaszcza jego głowę i tylną część tułowia. To uszkodzenie, jak i liczne rysy oraz wyżło-
bienia pokrywające płytkę, zmniejszyły niewątpliwie znacznie pierwotny ciężar obiektu, utrud-
niając w konsekwencji jego interpretację. W tej sytuacji aktualny ciężar (1400 g) ■— wobec braku
legendy wagowej — nie upoważnia nas do wyciągania wniosków tyczących wartości nominalnej
obiektu, bez uprzedniej identyfikacji ośrodka. Tylko tą drogą jest możliwe zaproponowanie czasu
powstania zabytku, a następnie systemu wagowego, z jakim był związany.
Przesłankę stanowi dla nas oficjalny symbol — postać lwa w skoku. Aczkolwiek jego uszko-
dzenie uniemożliwia wnikliwą analizę porównawczą, można stwierdzić, że niewątpliwą analogię
stanowi przedstawienie, ukazane na odważniku Lizymachii3. Niestety, został on opublikowany
1 Por. W. Zdrojewska, Greckie odważniki. Rocznik Muzeum Narodowego w Warszawie XXV,
1981, s. 133—168.
2 Nr inw. 76137 MN. Wys. = szer. — 0,073 m; grub. — 0,023 m. Waga — 1400 g. Poch. : Dar W. Semerau-
Siemianowskiego, 1932 r. Nie publikowany.
3 Por. Ch. Picard, A. J. Re in ach, Voyage dans la Chersonese et aux iles de la mer de Thrace.
BCH XXXVI, 1912, s. 298, il. 3.
155
GRECKIE ODWAŻNIKI
p
J_ rezentując na łamach „Rocznika Muzeum Narodowego w Warszawie" greckie odważniki
ze zbiorów sztuki starożytnej1 zauważyliśmy, że nie wyczerpaliśmy jeszcze zagadnienia i zapowie-
dzieliśmy kolejną publikację. Obecnie pragniemy poświęcić nieco uwagi czterem obiektom, znaj-
dującym się w naszej kolekcji. Dwa z nich — to kwadratowe płytki z ołowiu opatrzone symbolem,
dwa natomiast— o różnych kształtach (astragal i digamma), odlano w brązie. Interesujące nas
ciężarki wagowe przedstawimy w kolejności chronologicznej. W takim układzie na pierwszy plan
wysuwają się ołowiane płytki.
Większa i grubsza z płytek ma zaokrąglone naroża i lekko wgłębione krawędzie boczne.
Na jej licu widnieje reliefowe przedstawienie lwa w skoku, zwróconego w prawo2.
Zabytek jest bardzo zniszczony, o silnie startej powierzchni, co zniekształciło postać zwie-
rzęcia, zwłaszcza jego głowę i tylną część tułowia. To uszkodzenie, jak i liczne rysy oraz wyżło-
bienia pokrywające płytkę, zmniejszyły niewątpliwie znacznie pierwotny ciężar obiektu, utrud-
niając w konsekwencji jego interpretację. W tej sytuacji aktualny ciężar (1400 g) ■— wobec braku
legendy wagowej — nie upoważnia nas do wyciągania wniosków tyczących wartości nominalnej
obiektu, bez uprzedniej identyfikacji ośrodka. Tylko tą drogą jest możliwe zaproponowanie czasu
powstania zabytku, a następnie systemu wagowego, z jakim był związany.
Przesłankę stanowi dla nas oficjalny symbol — postać lwa w skoku. Aczkolwiek jego uszko-
dzenie uniemożliwia wnikliwą analizę porównawczą, można stwierdzić, że niewątpliwą analogię
stanowi przedstawienie, ukazane na odważniku Lizymachii3. Niestety, został on opublikowany
1 Por. W. Zdrojewska, Greckie odważniki. Rocznik Muzeum Narodowego w Warszawie XXV,
1981, s. 133—168.
2 Nr inw. 76137 MN. Wys. = szer. — 0,073 m; grub. — 0,023 m. Waga — 1400 g. Poch. : Dar W. Semerau-
Siemianowskiego, 1932 r. Nie publikowany.
3 Por. Ch. Picard, A. J. Re in ach, Voyage dans la Chersonese et aux iles de la mer de Thrace.
BCH XXXVI, 1912, s. 298, il. 3.
155