DOI Heft:
Starożytność
DOI Artikel:Zdrojewska, Wanda: Attyckie odważniki z delfinem i półksiężycem
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.19641#0051
22. 1/6 miny. Ateny. 2 poł. 1 V w.p.n.e. Ołów. Muzeum Naro-
dowe w Warszawie. Nr inw. 142789 MN
nie można go datować wcześniej niż po 403 r. p.n.e. Brak legendy wagowej wskazuje, podobnie
jak w przypadku dwóch poprzednich obiektów, na okres popularności symbolu. Z kolei penta-
gram, co stwierdziliśmy wyżej116, występuje jako znak warsztatowy od końca V w.p.n.e. przez
IV w.p.n.e. Ważnym kryterium jest okalająca lico płytki ramka. Uwzględniając ten element
sądzimy, że odważnik pochodzi z IV w. p.n.e., być może z 2 połowy wieku.
Na uwagę zasługuje trapezoidalna płytka z półksiężycem, bez legendy (il. 22)117.
Ciężar obiektu (110 g) dowodzi, że mamy do czynienia z 1/6 miny standardu 150. Na podsta-
wie normy sądzimy, iż odważnik wykonano w 2 połowie IV w. p.n.e., w chwili podwyżki. Jak
zauważyliśmy wyżej, wszystkie ciężarki z półksiężycem odpowiadają dwu standardom: 105
i 112118. W tym przypadku mielibyśmy zatem wyjątek potwierdzający naszą tezę, że w zasadzie
nie było potrzeby wykonywania odważników wyższych norm, ponieważ stosowano dokładki
do wagi, wykorzystując drachmy. Należy rozważyć jeszcze jeden problem. Zaskakuje mianowicie
brak legendy wagowej na opisanym obiekcie. Wydawałoby się, że powinna ona się znaleźć na
nowej serii ciężarków z półksiężycem. Zwróćmy jednak uwagę na specyficzny trapezoidalny
kształt płytki, wyróżniający zabytek spośród innych z interesującym nas symbolem. Przeprowa-
dzona przez nas wcześniej analiza profili płytek pozwoliła na stwierdzenie, że znane odważniki
o formie trapezoidalnej odpowiadają standardowi 138119. Być może nadawano również ten
kształt niektórym ciężarkom standardu 150, aby w ten sposób, w połączeniu z symbolem, określić
ich wartość nominalną. Rzecz jasna, jeden przykład nie może stanowić podstawy do uogólnień.
Przeto wyłoniony problem musi pozostać, jak na razie, otwarty.
Interesujący jest ciężarek z półksiężycem, bez legendy, na którym odciśnięto stempel z wi-
zerunkiem psa (il. 23)120.
Ciężar (77 g) wskazuje na 1/6 miny standardu 112. Uwzględniając wyłącznie frakcję i normę
47
dowe w Warszawie. Nr inw. 142789 MN
nie można go datować wcześniej niż po 403 r. p.n.e. Brak legendy wagowej wskazuje, podobnie
jak w przypadku dwóch poprzednich obiektów, na okres popularności symbolu. Z kolei penta-
gram, co stwierdziliśmy wyżej116, występuje jako znak warsztatowy od końca V w.p.n.e. przez
IV w.p.n.e. Ważnym kryterium jest okalająca lico płytki ramka. Uwzględniając ten element
sądzimy, że odważnik pochodzi z IV w. p.n.e., być może z 2 połowy wieku.
Na uwagę zasługuje trapezoidalna płytka z półksiężycem, bez legendy (il. 22)117.
Ciężar obiektu (110 g) dowodzi, że mamy do czynienia z 1/6 miny standardu 150. Na podsta-
wie normy sądzimy, iż odważnik wykonano w 2 połowie IV w. p.n.e., w chwili podwyżki. Jak
zauważyliśmy wyżej, wszystkie ciężarki z półksiężycem odpowiadają dwu standardom: 105
i 112118. W tym przypadku mielibyśmy zatem wyjątek potwierdzający naszą tezę, że w zasadzie
nie było potrzeby wykonywania odważników wyższych norm, ponieważ stosowano dokładki
do wagi, wykorzystując drachmy. Należy rozważyć jeszcze jeden problem. Zaskakuje mianowicie
brak legendy wagowej na opisanym obiekcie. Wydawałoby się, że powinna ona się znaleźć na
nowej serii ciężarków z półksiężycem. Zwróćmy jednak uwagę na specyficzny trapezoidalny
kształt płytki, wyróżniający zabytek spośród innych z interesującym nas symbolem. Przeprowa-
dzona przez nas wcześniej analiza profili płytek pozwoliła na stwierdzenie, że znane odważniki
o formie trapezoidalnej odpowiadają standardowi 138119. Być może nadawano również ten
kształt niektórym ciężarkom standardu 150, aby w ten sposób, w połączeniu z symbolem, określić
ich wartość nominalną. Rzecz jasna, jeden przykład nie może stanowić podstawy do uogólnień.
Przeto wyłoniony problem musi pozostać, jak na razie, otwarty.
Interesujący jest ciężarek z półksiężycem, bez legendy, na którym odciśnięto stempel z wi-
zerunkiem psa (il. 23)120.
Ciężar (77 g) wskazuje na 1/6 miny standardu 112. Uwzględniając wyłącznie frakcję i normę
47